در این پرسش و پاسخ از سالم بودن لکوموتیوی که گفته میشد دلیل انفجار بوده و وجود لکوموتیو دوم که هنوز در زیر آوار است خبر داده شد و اظهارنظر نهایی درباره دلیل این انفجار به پایان انجام بررسیها موکول شد. اما موضوع مهمی که هنگام حادثه انفجار معدن زمستان یورت وجود داشت نبود نیروهای متخصص و باتجربه امدادرسان در برخی از گروههای اعزام شده به محل بود. این موضوع سبب شد تعدادی از نیروهای متخصص زغالسنگی به معدن ورود کنند و در نهایت تعدادی از آنها جانشان را از دست دادند. بنابراین الزام آموزش برای دانشآموختگان بخش معدن و همچنین حمایت دولت از این صنعت میتواند میزان خطر ناشی از معدنکاری را در کشور کاهش دهد.
سهراب غلامی سرپرست تیم امداد و نجات معدن زغالسنگ یورت بهعنوان یکی از حاضران در این همایش گفت: کسانی که در معدن زغالسنگ کار کردهاند میدانند گاز متان هیچگونه بویی نداشته و امکان استشمام آن وجود ندارد. بنابراین اینکه گفته میشود برخی از کارگران پیش از وقوع حادثه متوجه بوی گاز شده بودند درست نیست و نباید در برابر این موضوع که از سوی برخی رسانهها مطرح شده سکوت کرد. وی ادامه داد: دستگاههای گازسنج ۴ کاره کانادایی در این معدن موجود بوده و مشکلی برای استفاده از آن وجود نداشته است زیرا حسگر این دستگاهها در زمان تغییر میزان گاز به فعالان معدنی اخطار میدهد. از طرفی استشمام گاز متان در نخستین دم و بازدم، سیستم حرکتی بدن را از کار میاندازد. وی افزود: بازدیدهای متعددی از این معدن انجام شد و سنجش میزان گاز در این معدن همواره زیر یک درصد یعنی حدود ۰/۵درصد بوده و مونوکسید کربن در معدن یورت وجود نداشته است. حتی تا ۱۲ روز بعد از حادثه هم میزان گاز متان ۰/۵درصد بوده است.
به گفته غلامی، زمانی که معدن منفجر شد ۲کارشناس بخش ایمنی مجهز به دستگاههای گازسنج ۴کاره در آنجا حضور داشتند و در حال کنترل آن بودند. در واقع نمیتوان گفت چه اتفاقی در معدن رخ داده است. وی درباره اینکه در دهانه معدن در ابتدای این رخداد میزان قابل توجهی گاز مونوکسید کربن وجود داشته و نباید کسی وارد معدن میشده افزود: ورود به تونل ممکن نبود و ما بعد از رقیق کردن گاز توانستیم به معدن وارد شویم.
غلامی به دویل تهویه از تونل یک به تونل شماره۲ معدن اشاره کرد و گفت: این دویل در اثر انفجار آسیب دید. در مدت ۳ روز دویل تعمیر شد و ما بعد از عبور از آن توانستیم به تعدادی از کارگران معدن برسیم که متاسفانه جان خود را در اثر خفگی از دست داده بودند. ۷ نفر از آنها در کارگاه استخراج، یک نفر در حال خارج شدن از کارگاه استخراج و دیگری نیز که به سمت خاکریز در حال فرار بوده جان خود را از دست دادهاند و بقیه جانباختگان نیز در کنار لکوموتیو بودند. به گفته سرپرست تیم امداد و نجات و تسهیلات معدن زمستان یورت، برای تهویه و گریز مشکل وجود نداشته و تهویه موضعی انجام میشده، کنترل هم در معدن به شکل جدی انجام میشده است.غلامی با اشاره به اینکه باتری لکوموتیو سالم بوده، از وجود لکوموتیو دوم خبر داد و گفت: با توجه به شواهد موجود ممکن است لکوموتیو دوم عامل وقوع این حادثه باشد زیرا لکوموتیوهای موجود در این معدن دیزلیاند و شارژی نیستند. با این حال بازهم نمیتوان درباره دلیل این اتفاق نظر قطعی داد زیرا با توجه به ریزش رخ داده در محل لکوموتیو دوم که قابل کنترل هم نبوده به نظر میرسد انفجار در معدن ناشی از این لکوموتیو بوده باشد. غلامی معتقد است برای تصمیمگیری و اعلام نظر قطعی برای این فاجعه زود است زیرا ۶۰متر از آواربرداری باقی مانده و باید لکوموتیو دوم نیز مورد بررسی قرار گیرد.
سرپرست تیم امداد و نجات و تسهیلات معدن زمستان یورت با اشاره به از دست رفتن ۴۳ تن از کارگران و نیروهای فنی در ادامه گفت: امدادرسانی در شرایط بحرانی و تسلط داشتن بر این اوضاع، تنها از نیروهای باتجربه معدنکار بر میآید. در حادثه معدن یورت نیز این اتفاق رخ داد و نیروهای تازهکار آنچنان که باید نتوانستند در برطرف شدن این مشکل، به ما کمک کنند. در واقع این موضوع به آموزش بازمیگردد و باید دانشآموختگان برای آشنا شدن با این امور و قرار گرفتن در محیطهای معدنی و مقابله با شرایط بحرانی آماده شوند. وی افزود: در زمینه افزایش سطح ایمنی معادن، دولت میتواند با پرداخت یارانه در معادن زغالسنگ، سطح ایمنی معادن را افزایش دهد. به گفته غلامی، ادامه وضعیت موجود در معادن زغالسنگ باعث میشود معادن در آینده تعطیل شوند زیرا عمق کار در معادن کشور در حال افزایش است، تونلها در حال فرسوده شدن هستند و تعداد افراد باتجربه نیز در حال کاهش است. مسئول فنی معدن زمستانیورت با تاکید بر اینکه مدیریتهای امروز، ضعیف، کتابی و فرمایشی است، در ادامه گفت: در فاصله سالهای ۹۱ تا ۹۵ هیچ افزایش قیمتی برای زغالسنگ وجود نداشته، این در حالی است که هزینههای معدنکاری افزایش یافته و نرخ هر کیلو چوب مصرفی در معدن از ۱۳۰ تومان در سال ۹۱ به ۵۵۰ تومان در امسال رسیده است.
عبید محمدی یکی از مهندسان معدن زمستانیورت نیز که در این همایش حضور داشت اظهار کرد: معدن زمستان یورت در دو ناحیه شرقی و غربی فعال است و کارگران در ۳ شیفت در معدن مشغول به کار هستند. اکنون معدن پلمب و فعالیتش متوقف شده است. وی که یکی از افرادی بود که در زمان ریزش به داخل تونل رفته بود گفت: در روز حادثه، خبری مبنی بر ایجاد مشکل در دویل مطرح شد و ما برای برطرف کردن آن به داخل تونل رفتیم. زمانی که متوجه رخ دادن انفجار در معدن شدیم به همراه چند نفر دیگر وارد تونل شدیم و با پیمودن بخشی از مسیر با تاریکی مطلق روبهرو شدیم. حالت خفگی به ما دست داد، با این حال توانستیم تعدادی از افراد داخل معدن را پیدا کرده و به بیرون معدن منتقل کنیم.وی ادامه داد: زمانی که به بیرون معدن رسیدیم شاهد حضور اورژانس و گروه امداد و نجات در محل بودیم اما کسی از آنها جرات ورود به معدن را نداشت به همین دلیل، پرسنل، نقشهبرداران معدن و... برانکارد و کپسولهای اکسیژن را برداشتند و برای نجات افراد محبوس شده دوباره وارد تونل شدیم. تصمیم گیری در این شرایط بحرانی بسیار سخت بود؛ با این حال دیدیم که بهترین تصمیم، ورود به معدن و نجات دوستان و همکاران محبوس شده در معدن است.
وی ادامه داد: برای بار دوم که وارد معدن شدیم ما هم مانند دیگر محبوسشدگان در معدن از حال رفتیم و به بیرون معدن منتقل شدیم.به گفته محمدی، تمامی کسانی که وارد معدن شدند از نیروهای با تجربه در حوزه زغالسنگ بودند که به جز وی بقیه جانشان را از دست دادند. پرسش اینجاست که چرا نیروی ویژه برای امدادرسانی به معدنکاران در نظر گرفته نشد و در ابتدای حادثه، تنها نیروهای باتجربه در بخش معدن برای کمک و نجات معدنکاران به معدن ورود کردند؟محمدی گفت: چند سال پیش چنین حادثهای در معدن طبس رخ داد و منجر به کشته شدن ۲۵ تن از کارگران این معدن شد. پس باید برنامهریزی و تمهیداتی برای جلوگیری از رخ دادن اتفاقات اینچنینی در نظر گرفته شود زیرا آینده افراد تحصیلکرده در حوزه معدن و ورود آنها به بازار کار، به ایمن بودن معادن بستگی دارد.