سیمان از جمله محصولاتی است که در سند راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت در میان ۱۱ پیشران صنعتی قرار گرفته و با توجه به ظرفیتهای موجود در کشور برای این محصول استراتژیک دستیابی به جایگاه سوم در جهان با ظرفیت تولید سالانه ۱۲۰ میلیون تن و رتبه اول در صادرات جهانی و ظرفیت تولید در منطقه در سال ۱۴۰۴ پیشبینی شده است. هدفگذاری صورت گرفته برای این صنعت استراتژیک در حالی است که بررسی روند ۱۱ ساله تولید این صنعت از افت روند تولید در مقابل ظرفیت ایجاد شده در کشور حکایت دارد.
از سوی دیگر از سیمان همواره بهعنوان یکی از مهمترین عناصر توسعهای در تامین زیرساختهای اقتصادی کشور یاد میشود، بهطوری که بین فرآیند رشد اقتصادی و سرانه مصرف سیمان در هر کشور، همبستگی بالایی وجود دارد.
این همبستگی در ایران بیش از ۹۵ درصد است که این نسبت نشان دهنده رابطه خطی و از نوع مثبت بین ارزش افزوده سیمان و تولید ناخالص ملی است و این امر بیانگر اهمیت بالای این صنعت در کشور است. از سوی دیگر سیمان به دلیل کاربردهای فراوان و اهمیت تولید در بخش زیرساختهای توسعهای هر کشور، سرمایهبر بودن و داشتن قابلیت صادرات، از مهمترین کالاهای توسعهای محسوب میشود. علاوه بر این، منابع معدنی قابل دسترس و توانایی ساخت حدود ۸۰ درصد از تجهیزات و ماشینآلات خطوط تولید سیمان در کشور نیز از مزایای تولید این محصول است.
در حال حاضر ۷۴ طرح فعال دارای پیشرفت فیزیکی با ظرفیت ۸/ ۹۱ میلیون تن در دست اجرا است که از این تعداد ۱۲ طرح با ظرفیت ۷/ ۱۰ میلیون تن از پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد برخوردارند و ۲۳ طرح نیز با ظرفیت ۸/ ۱۸ میلیون تنی پیشرفتی بین ۲۰ تا ۶۰ درصد دارند و ۳۹ طرح نیز با ظرفیت ۳/ ۶۲ میلیون تنی پیشرفت فیزیکی کمتر از ۲۰ درصدی دارند و با توجه به هدفگذاری صورت گرفته در سند ۱۴۰۴ بهطور قطع نیاز به ظرفیتهای بیشتری برای تحقق تولید ۱۲۰ میلیون تن سیمان در کشور وجود دارد و باید در این زمینه گامهای اساسی برداشته شود.
با توجه به وضعیت این صنعت استراتژیک در سند راهبردی سهم اشتغال ۵/ ۱ درصد در نظر گرفته شده است و از سوی دیگر براساس ارزیابیهای صورت گرفته حجم صادرات سیمان در افق ۱۴۰۴ باید به ۳۲ میلیون تن برسد. صادرات محقق شده برای این صنعت در سال ۹۴ برابر با ۱۵ میلیون تن بوده و براساس پیشبینیهای صورت گرفته تا پایان سال جاری صادرات سیمان باید به ۲۱ میلیون تن برسد.
برای تحقق اهداف پیشبینی شده در برنامه راهبردی ۶ هدف کلی برای این صنعت در نظر گرفته شده که در این خصوص میتوان به ارتقای بهرهوری، افزایش توان رقابتپذیری، بهینهسازی مصرف انرژی و آب، تکمیل زنجیره ارزش و توسعه صنایع پاییندستی، ارتقای سطح کیفی و استاندارد محصولات در سطح جهانی و دستیابی به شاخص های استانداردهای زیست محیطی اشاره کرد.
برای تحقق اهداف مذکور وزارت صنعت، معدن و تجارت پنج راهبرد نیز در نظر گرفته شده که در این خصوص میتوان به توسعه و ایجاد زیرساختها، ایجاد نظام یکپارچه در بخش توزیع سیمان، پیادهسازی استانداردها و بازمهندسی سیستمهای کیفی، مدیریت بازار در جهت مصارف سیمان در حوزههای راهسازی و افزایش سهم سازههای بتنی در ساختمانسازی و پیادهسازی استانداردهای زیست محیطی در جهت رفع آلایندهها اشاره کرد.