چرا بولیوی از توسعه لیتیوم باز می‌ماند؟

به گزارش می متالز، بولیوی، چشم‌انداز جذابی را برای صنعت لیتیوم ترسیم کرده و آن‌هم درآمد میلیون‌دلاری از راه استخراج و صادرات لیتیوم تا سال آینده میلادی است که چنین هدفی برای دومین کشور فقیر امریکای لاتین، بلندپروازانه به‌نظر می‌رسد.
 به هر حال بولیوی دست به صادرات لیتیوم به چین به وسیله کشتی زده و نخستین گامی است که این کشور در این مسیر برداشته تا به آرزوی خود در توسعه اقتصادی با تکیه بر ذخایر چشمگیر لیتیوم، جامه‌عمل بپوشاند.
بولیوی پس از گویانا، فقیرترین کشور امریکای جنوبی است و کارشناسان، قوانین امپریالیستی نیروهای خارجی را از زمان کشف قاره امریکا، عامل این وضعیت می‌دانند. بولیوی از نظر منابع طبیعی، غنی است و غیر از معادن مشهورش دارای دومین میدان گاز طبیعی در امریکای جنوبی پس از ونزوئلا است.
 میزان فقر در این کشور ۵۳ درصد عنوان شده است. میزان استخراج معادن و هیدروکربن‌ها ۱۰درصد است و کارخانه‌ها کمتر از ۱۷درصد تولید ناخالص ملی بولیوی را تشکیل می‌دهند.
نخستین عامل موثر در رکود اقتصادی این کشور، کاهش چشمگیر نرخ نقره در سال ۱۹۸۰میلادی (۱۳۵۹ خورشیدی) بود که یکی از مهم‌ترین منابع درآمد بولیوی در صنایع معدنی به‌شمار می‌رفت.
 عامل دوم، پس از جنگ سرد در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰میلادی (۱۳۶۹خورشیدی) اتفاق افتاد. در این زمان کشورهای غربی که در گذشته به دلیل روی کار بودن یک رژیم با اقتصاد آزاد، به این کشور کمک مالی می‌کردند، کمک‌های خود را قطع کردند. عامل سوم، ریشه‌کن کردن محصولات کوکائین از سوی ایالات متحده بود که ۸۰ درصد تولید کوکائین جهان را تامین می‌کرد. کاهش تولید کوکائین باعث کاهش چشمگیر درآمد این کشور به‌ویژه کشاورزان شد. حالا بولیوی با هدف شروع استخراج لیتیوم، ۱۰ تن کربنات لیتیوم را به طور آزمایشی استخراج و صادر کرده است اما با نرخ ۷۰ هزار دلار که بیشتر به یک معامله نمادین شبیه است تا عبور از یک بحران مالی. این کشور انتظار دارد این رقم تا سال ۲۰۲۰میلادی (۱۳۹۹ خورشیدی) به میلیون‌ها دلار برسد. لیتیوم بیشتر به عنوان نفت سفید شناخته می‌شود و در صنعت امروز، عنصری مهم در باتری‌های شارژی به‌شمار می‌آید. بنابراین بولیوی با بهره‌برداری از این کارکرد لیتیوم می‌تواند به آینده خود امیدوار باشد چون این کشور بیشترین ذخایر شناخته شده لیتیوم را دارد اما مشکلات زیادی در مسیر صادرات آن وجود دارد که باید برطرف شوند. زیرساخت‌های ابتدایی، محیط پرچالش از نظر قانونی و تردید درباره امنیت سرمایه‌ها در این سرزمین محصور در خشکی، به احتمال زیاد موانعی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد خواهد کرد. این کشور با مشکلاتی مانند فقر، ناآرامی اجتماعی و تولید موادمخدر دست به گریبان است و علاوه بر این چالش‌ها، نوع لیتیومی که در بولیوی استخراج و تهیه می‌شود نیاز به منبع ثابت مواد شیمیایی برای فرآوری آب شور دارد، در حالی که حمل‌ونقل مواد شیمیایی با توجه به امکانات محدود منطقه با مانع روبه‌رو است و جلگه‌های نمک این کشور، نرخ تبخیر پایین‌تری نسبت به ۳تولیدکننده دیگر لیتیوم در جهان یعنی شیلی، استرالیا و آرژانتین دارند. شاید مسئله اساسی بولیوی این است که با وجود چالش‌های سیاسی و اقتصادی، چگونه سرمایه‌گذاران خارجی را متقاعد کند که این کشور محل امنی برای سرمایه‌گذاری است.

احمد کاظمی / کارشناس معدن