پشت‌ پرده بحران‌زای حسابداری بانک‌ها

می متالز - یکی از نگرانی‌ها از صورت‌های مالی بانک‌ها که جا را برای خطای تحلیلی باز نگه داشته است نحوه شناسایی درآمد در صورت‌های مالی این بنگاه‌هاست. این موضوع البته به معنی اشتباه در عملکرد کنونی بانک‌ها نیست، بلکه موارد با اهمیتی است که می‌تواند جای خطا را برای محاسبه سود در صورت‌های مالی بانک‌ها باز نگه دارد.

به گزارش می متالز، یکی از موارد نگران‌کننده در قبال صورت‌های مالی بانک‌ها این است که حتی پس از انتشار گزارش‌های حسابرسی‌شده نیز نتوان اطمینان کافی را به صورت‌های مالی این شرکت‌ها داشت. در جدول زیر رویه شناسایی سود سه بانک بزرگ بورسی در صورت‌های مالی آورده شده است. این جدول نشان می‌دهد که بانک‌ها تا مدت زمان طولانی بدون اینکه وجهی از سوی تسهیلات‌گیرنده به بانک پرداخت شود در حال شناسایی درآمد روی تسهیلات اعطایی هستند.

این موارد از صورت‌های مالی حسابرسی‌شده بانک‌ها گردآوری شده است. همچنین در صورت‌های مالی بانک‌ها آمده است که اگر دو ماه از تاریخ سررسید و قطع پرداخت اقساط گذشته باشد تسهیلات در طبقه غیرجاری و سررسیدگذشته قرار می‌گیرد. به این ترتیب در بازه زمانی 2 تا 6 ماه پس از تاریخ سررسید و قطع پرداخت مطالبات مطالبات سررسیدگذشته محسوب می‌شود. در بازه زمانی 6 تا 18 ماه از تاریخ سررسید و قطع پرداخت تسهیلات در دسته غیرجاری و معوق قرار می‌گیرد. اگر مدت مذکور بیش از 18 ماه از تاریخ سررسید و قطع پرداخت گذشته باشد تسهیلات به دسته مشکوک‌الوصل منتقل می‌شود. این دسته‌بندی نقش مهمی در نحوه محاسبه ذخایر عمومی و اختصاصی بر مطالبات بانک‌ها دارد.

بر این اساس بانک ملت بر اساس آن‌چه در صورت‌های مالی آمده وضعیت به مراتب بهتری را دارا است. زیرا هر چه میزان شناسایی تعهدی درآمد کمتر باشد ریسک کمتر در خصوص شناسایی سود موهومی برای بانک‌ها وجود دارد.
مبنای تعهدی شناسایی درآمد در صورت‌های مالی بانک‌ها احتمال شناسایی سود موهومی و تحقق‌نشده را افزایش می‌دهد. برای مثال در رویه تعهدی بانک‌ها روی مطالب خود از یک شرکت ورشکسته زمانی‌که دادگاه ورشکستگی شرکت تسهیلات‌گیرنده را تایید کند ادامه می‌دهد؛ اما با اعلام حکم ورشکستگی، بانک مجبور می‌شود که سودهای شناسایی‌شده را از دفاتر خود حذف کند و مابه‌ازای آن ذخیره در صورت‌های مالی خود شناسایی کند. این ریسک، باید در تحلیل عمیق صورت‌های مالی بانک‌ها مورد توجه تحلیلگر باشد. گرچه نمی‌توان تخمینی از واقعیت‌های موجود برای یک بانک جهت انجام تحلیل دقیق داشت با این حال از این موضوع نباید چشم‌پوشی شود.

این موضوع زمانی بحرانی‌تر می‌شود که موضوع امهال و استمهال مطالبات بانک‌ها نیز پیش می‌آید. اگر مشتری بانک پس از چندین سال نتوانسته اقساط تسهیلات خود را پرداخت کند این احتمال وجود دارد که بانک با ارائه پیشنهاد خود در صدد به روزرسانی بدهی مشتری خود باشد. زیرا اگر مدت زمان عدم وصول پول طولانی شود مطالبات به دسته مشکوک‌الوصول منتقل شده و مطابق با جدول تا زمان وصول وجه نقد امکان شناسایی سود برای بانک وجود ندارد. بر این اساس بعضا به گوش می‌رسد که بانک‌ها خود برای به روزرسانی تسهیلات غیرجاری چنین پیشنهادهایی را به مشتریان بدحساب خود ارائه می‌دهند.

دانلود جدول با کیفیت مبنای حسابداری شناسایی سود در صورت های مالی در انتهای صفحه

منبع: دنیای بورس

دانلود جدول مبنای حسابداری

صورت‌های مالی بانک‌ها اقساط تسهیلات