هند، امریکا و استرالیا، مثلث سرب و روی

می متالز - «روی» از پرمصرف‌ترین فلزات غیر آهنی است که ویژگی‌های فیزیکی شیمیایی، ترکیبات و آلیاژهای متنوع آن باعث شده است در فهرست فلزات پرمصرف قرار گیرد، به‌طوری‌که پس از آلومینیوم و مس در رتبه سوم مصرف جهانی قرار دارد.

به گزارش می متالز، فلز سرب نیز به دلیل مقاومت چشمگیر در برابر خوردگی و تنوع آلیاژی، مصارف چشمگیری در صنایع نظامی، آلیاژسازی، باتری‌سازی، صنایع رنگ‌سازی و نساجی دارد. دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی، گزارشی با موضوع وضعیت منابع معدنی و چالش‌های صنعت سرب و روی ایران تهیه کرده است. در بخشی از این گزارش به بررسی وضعیت جهانی فلزات سرب و روی پرداخته شده و بزرگ‌ترین معادن سرب و روی جهان معرفی شده است.

رامپوراآگوچا در هند

بنا بر گزارش یادشده، معدن رامپوراآگوچا در هند از معادن بزرگ تولیدکننده روی جهان است که ذخیره آن به‌صورت سولفیدی و ظرفیت سالانه آن حدود ۶میلیون تن با عیار ۱۵.۹درصد برآورد شده است. این معدن در سال ۲۰۱۷میلادی (۱۳۹۶خورشیدی) حدود ۴۳۸هزار تن فلز روی تولید کرد که البته در مقایسه با سال ۲۰۱۶میلادی (۱۳۹۵خورشیدی) نزدیک به ۴۵هزار تن کاهش داشته است. در سال ۲۰۱۷میلادی همچنین از رامپوراآگوچا ۵۷هزار تن فلز به‌دست آمد. این معدن ۱۰۳میلیون تن ماده معدنی با عیار روی ۱۴درصد و سرب ۱.۸درصد دارد که ذخیره قابل برداشت آن ۵۱میلیون تن است. براساس اطلاعات موجود، معدنکاری در این معدن به ۲شکل زیرزمینی و روباز انجام می‌شود و مواد معدنی استخراج شده به روش هیدرومتالورژی در کارخانه‌های فلوتاسیون، لیچینگ و ذوب به محصولات موردنیاز تبدیل می‌شود.

رِدداگ در امریکای شمالی

معدن رِدداگ یکی از بزرگ‌ترین معادن روی جهان، متعلق به گروه تِک است که در امریکای شمالی قرار دارد و بیشتر ذخیره آن سولفیدی است. بهره‌برداری از این معدن از سال ۱۹۸۹میلادی (۱۳۶۸خورشیدی) آغاز شد. از رِدداگ در سال ۲۰۱۷میلادی حدود ۵۴۲هزار تن فلز روی به‌دست آمد، درحالی‌که این رقم در سال ۲۰۱۶میلادی ۵۸۳هزار تن بود. تولید روی رِدداگ در سال ۲۰۱۶میلادی حدود ۵درصد تولید جهان و ۷۹درصد تولید امریکا بود که در مقایسه با تولید ۵۶۷هزار تنی سال ۲۰۱۵میلادی (۱۳۹۴خورشیدی) مقداری افزایش نشان می‌دهد. در سال ۲۰۱۶میلادی (۱۳۹۵خورشیدی) همچنین ۱۲۳هزار تن سرب در کارخانه‌های این معدن تولید شد. ذخیره این معدن ۱۱۷میلیون تن ماده معدنی با عیار ۱۷درصد روی، ۴.۱درصد سرب و ۸۰گرم بر تن نقره قابل برداشت است. براساس گزارش یادشده، شرکت معدن رِدداگ تا سال ۲۰۳۱میلادی (۱۴۱۰خورشیدی) به تولید خود ادامه خواهد داد. سنگ‌های رسوبی با تیپ می‌سی‌سی‌پی، میزبان ذخیره سولفیدی سرب و روی این معدن است. باریت نیز روی واحد سولفیدی قرار گرفته است. کانی‌های سولفیدی نیز شامل کانی‌های نیمه‌بزرگ تا بزرگ اسفالریت، پیریت، مارکاسیت و گالن هستند. تولیدات این معدن، کنسانتره سرب و روی است که برای تولید شمش به کارخانه‌های تولید شمش متعلق به این شرکت یا دیگر نقاط جهان حمل می‌شود.

مونت‌آیزا در استرالیا

معدن مونت‌آیزا از معادن بزرگ تولیدکننده روی جهان، متعلق به شرکت سوئیسی گلنکور است و در استرالیا قرار دارد. ذخیره این معدن، سولفیدی و حاوی ۶۶۰میلیون تن ماده معدنی با عیار روی متوسط ۶درصد، سرب ۳.۵درصد و حدود ۶۵گرم بر تن نقره است و ذخیره قابل برداشت آن ۷۸میلیون تن ماده معدنی با عیار ۸.۲درصد روی، ۴.۱درصد سرب و ۷۵گرم بر تن نقره برآورد شده است. کانی‌های اولیه شامل گالن و اسفالریت غنی از آهن است و با کانی‌های پیریت، کوارتز و کربنات‌ها در ترکیب هستند. ظرفیت تولید این معدن ۴.۵میلیون تن در سال است و ماده معدنی به روش زیرزمینی و روباز استخراج می‌شود.
ظرفیت تولید فلز روی این معدن سالانه ۴۸۰هزار تن است اما تولید آن در سال ۲۰۱۶میلادی ۲۸۸هزار تن روی، ۱۴۳هزار تن سرب و ۲۲۷تن نقره بوده است. تولید روی مونت‌آیزا در سال ۲۰۱۶میلادی نسبت به سال پیش از آن کاهش ۴۰درصدی داشته است. فرآوری کانی استخراج شده در این معدن به روش فلوتاسیون است و سرب و روی در این کارخانه از هم جدا می‌شوند. کنسانتره روی به بازار عرضه شده اما کنسانتره سرب برای تولید شمش سرب ذوب می‌شود. نقره نیز به‌عنوان یک محصول جانبی، استحصال و تولید می‌شود. شمار کارکنان این معدن ۱۲۰۰نفر است و تولید آن تا سال ۲۰۳۶میلادی (۱۴۱۵خورشیدی) ادامه خواهد یافت.
دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی در ادامه گزارش، معادن مَک‌آرتورریوِر۱ در استرالیا، آنتامینا۲ در پرو، سرولیندو۳ در پرو و تارا۴ در ایرلند را به ترتیب از معادن بزرگ سرب و روی جهان معرفی می‌کند.

منبع: روزگار معدن