مجموع آلومینیوم صادراتی ایرالکو و المهدی در 5 سال گذشته نزدیک به هم بوده است

به گزارش اخبار فلزات، صنعت آلومینیوم در ایران با آغاز به کار شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) پایه‌گذاری شد. بعدها، با پیروزی انقلاب اسلامی، ظرفیت جدیدی در خطه جنوب کشور از تولید شمش‌های خالص آلومینیومی از منابع معدنی شکل گرفت. فاز اول این شرکت، با نام المهدی شروع به فعالیت کرد و طی چند سال آینده فاز دوم نیز با نام هرمزال به خط تولید آن پیوست که امروزه از آن تحت عنوان المهدی- هرمزال یاد می‌شود. در این بین نیز شرکت آلومینیوم ایران، طی چند مرحله طرح‌های توسعه‌ای ظرفیت خود را به حدود 230 هزار تن در سال افزایش داد تا ظرفیت تولید آلومینیوم کل کشور به رقم 487 هزار تن برسد.

بررسی میزان معاملات 2 شرکت در یک سال گذشته در بورس کالای ایران (که به‌عنوان بازار مرجع فروش محصولات بالادستی صنعت آلومینیوم شناخته می‌شود) نشان داد که ایرالکو همواره حضور پررنگ‌تری نسبت به المهدی- هرمزال داشته است. البته اشاره به این نکته نیز ضروری است که بسیاری از مصرف‌کنندگان محصولات بالادستی آلومینیومی شکایت‌هایی دال بر بالاتر بودن قیمت محصولات ارایه شده در بورس کالا نسبت به بازار آزاد دارند. چنین تصوری از سوی خریداران به رونق بازار آزاد دامن می‌زند و می‌تواند سبب سوق شرکت‌ها برای ارایه محصولات خود در این بازار شود. با در نظر داشتن اینکه ایرالکو موظف به حضور در بورس کالا است، در حالی که این اجبار برای شرکت المهدی- هرمزال وجود ندارد شاید بتوان به علت حضور کم‌رنگ المهدی- هرمزال در بورس کالا پی برد.

در عین حال، هر ساله این شرکت‌ها بخشی از محصولات خود را به بازارهای بین‌المللی نیز صادر می‌کنند. در حال حاضر با توجه به این امر که بخش اعظمی از فروش خارجی صنعت آلومینیوم کشور بر پایه فروش محصولات کار نشده خالص آلومینیومی است، می‌توان اذعان کرد که این 2 شرکت بخش عمده درآمد ارزی کشور را در صنعت بالادست آلومینیوم بر دوش دارند. در صورتی که این 2 شرکت تنها تولیدکنندگان شمش خالص آلومینیومی در کشور فرض شوند، آنگاه می‌توان میزان صادرات هر یک را ترسیم کرد. در نمودار 1، حجم صادرات محصولات آلومینیومی خالص کار نشده طی 5 سال گذشته نشان داده شده است. همان‌طور که در این نمودار مشاهده می‌شود، هر کدام از شرکت‌ها در صادرات سهم تقریبا برابری با هم را داشته‌اند؛ گرچه سهم المهدی- هرمزال در سال‌های 91 و 92 نسبت به ایرالکو بیشتر بود، ولی در سال‌های پس از آن از سهم این شرکت در صادرات آلومینیوم کاسته شد و حتی به زیر 50 درصد رسید. از این رو به‌طور میانگین در 5 سال گذشته سهم المهدی- هرمزال در صادرات آلومینیوم کشور در حدود 51 درصد برآورد می‌شود.

همان‌طور که در این نمودار نیز پیداست، حجم فروش صادراتی ایرالکو طی 5 سال گذشته، تقریبا رقمی ثابت بوده، در حالی که مقدار فروش المهدی- هرمزال طی این دوره با فراز و نشیب‌های قابل توجهی همراه بوده است. بیشترین مقدار صادرات المهدی طی 5 سال گذشته، در سال 1392 به مقدار 125 هزار تن بود. در همین سال نیز مقدار صادرات آلومینیوم ایرالکو به بیشینه مقدار خود طی این دوره، یعنی 82 هزار تن رسید. با توجه به اینکه میزان فروش خارجی ایرالکو نسبت به المهدی- هرمزال کمتر متغیر بوده، سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توان جایگاه محکم‌تر محصولات ایرالکو در بازار فروش خارجی را نسبت به همپای خود، یعنی المهدی- هرمزال، استنباط کرد؟