انگلیس، پیشگام ارتباط با ایران

به گزارش می متالز،  مراسم امضای قرارداد ساخت بزرگترین نیروگاه خورشیدی ایران با ظرفیت تولید ۶۰۰ مگاوات برق، روز پس از اظهارات ضد ایرانی ترامپ در سازمان ملل با حضور حمید بعیدی‌نژاد، سفیر جمهوری اسلامی ایران و الکس چی شولم، وزیر تجارت، انرژی و راهبرد صنعتی انگلیس در لندن گشایش یافت.
از طرف شرکت کورکاس انگلیس که قرار است مجری این طرح در ایران باشد، اعلام شده، این قرارداد بزرگترین همکاری میان یک شرکت انگلیسی و ایران در پی لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران به شمار می‌رود.
ایران به‌عنوان دومین اقتصاد منطقه متعهد شده که تا سال ۱۴۰۰، ظرفیت تولید برق خود را به میزان ۵ گیگاوات افزایش خواهد داد ازاین‌رو زمانی که این طرح به پایان برسد، ایران صاحب بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان خواهد بود.
در این برنامه، علاوه بر سفیر ایران و وزیر تجارت، انرژی و راهبرد صنعتی انگلیس، ریچارد بیکن، رئیس گروه پارلمانی ایران و انگلیس، لرد لامونت فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجاری ایران و رضا شیبانی از طرف شرکت کورکاس سخنرانی کردند.

ساخت پنل‌های خورشیدی در ایران

موضوع احداث این نیروگاه و افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور در حالی مطرح شده که ایران هنوز توان ساخت پنل‌های خورشیدی را ندارد. برای رفع این نیاز ایران چندی پیش تفاهمنامه ساخت کارخانه تولید پنل‌های خورشیدی را با انگلیس امضا کرد. پیش از این ایران و انگلیس در این زمینه مذاکراتی داشتند که در جریان امضای این قرارداد به نظر می‌رسد اقدامات ساخت این کارخانه نیز به طور جدی‌تر پیگیری شود.
رضا شیبانی در این زمینه گفت: ما با استفاده از منابع مالی، فنی و سیاسی که در اختیار داریم درصدد هستیم تا پروژه ساخت نیروگاه خورشیدی را با ظرفیت تولید یک هزار مگاوات برق در ایران اجرا کنیم.
شیبانی اظهارکرد: اعتبار اجرای این پروژه قرار است با استفاده از منابع مالی خارجی و جذب سرمایه گذاری‌های خارج از ایران تامین شود.
این فعال اقتصادی افزود: در بخش دوم تفاهمنامه یاد شده ما درصدد هستیم تا کارخانه تولید پنل‌های خورشیدی با ظرفیت تولید ۵۰۰ مگاوات در سال را به صورت مشارکت با شرکت‌های ایرانی بسازیم.
وی ارزش اجرای این پروژه را نیز ۲۵ میلیون یورو برآورد کرد.
شیبانی اضافه کرد: در بخش سوم ما می‌خواهیم تجربه‌ای را که تاکنون در انگلیس، آلمان، سوئیس و هلند به‌دست آورده‌ایم در قالب انتقال دانش در حوزه ارتقای کیفیت نصب به ایران منتقل کنیم.
وی با بیان اینکه این مسئله می‌تواند برای دولت ایران درآمدزایی داشته و اشتغالزایی را افزایش دهد، افزود: اکنون انگلیس سالانه رقمی معادل ۵ تا ۷ میلیون پوند تنها بابت صدور مجوز نصب سیستم‌های مرتبط با انرژی‌های خورشیدی روی سقف خانه‌ها درآمد کسب می‌کند ضمن اینکه از سال ۲۰۱۰ میلادی تاکنون ۳۵هزار نفر در این بخش مشغول به کار شده‌اند.
یادداشت تفاهم همکاری در زمینه بهره‌برداری از انرژی خورشیدی ۲۴ تیر ۱۳۹۵ (۱۴ ژوئیه۲۰۱۶) با حضور چیت‌چیان، وزیر نیروی آن دوره میان وزارت نیرو و انجمن ملی سازندگان انرژی‌های خورشیدی انگلیس در لندن به امضا رسید.
این یادداشت تفاهم توسط بهرام طاهری، مشاور ارشد وزیر نیرو و مدیرکل دفتر محیط زیست، ایمنی، بهداشت و امور اجتماعی وزارت نیرو و رضا شیبانی، رئیس هیات مدیره انجمن ملی تولید و سازندگان انرژی‌های خورشیدی انگلیس در محل پارلمان در لندن به امضا رسید. در زمان امضای این تفاهمنامه علاوه بر وزیر نیرو، کاردار جمهوری اسلامی ایران، لرد جورج بارکر، وزیر پیشین انرژی انگلیس و شماری از مقامات انگلیسی حضور داشتند.

استقبال خارجی‌ها از همکاری با ایران

مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران با بیان اینکه انرژی‌های تجدیدپذیر در اشتغالزایی افراد تحصیلکرده نقش بسزایی دارند، گفت: صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی و تنوع‌بخشی به منابع انرژی از مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر است.
سیدمسلم موسوی، مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران گفت: سال گذشته ۱۲۰ سرمایه‌گذار از ۲۳ کشور مختلف و ۲۵۰ نفر از۵۰ شرکت داخلی در نمایشگاه و کنفرانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر ایران حضور یافتند که دستاوردهای خوبی داشت. امسال نیز با توجه به افزایش استقبال از این کنفرانس پیش‌بینی می‌شود تعداد بیشتری در این رویداد حضور یابند. وی به اهداف برگزاری این نمایشگاه و کنفرانس اشاره کرد و گفت: آشنایی سرمایه‌گذاران خارجی با فضای کسب و کار انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان و بومی‌سازی تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، توجه به نقش انرژی‌های تجدیدپذیر در کاهش گازهای گلخانه‌ای و اجرایی‌سازی بخشی از تعهدات ایران در معاهدات زیست‌محیطی بین‌المللی همچون اجلاس پاریس (ایران متعهد شده از سال ۱۴۰۰تا۱۴۱۰ بین ۴ تا ۱۲ درصد از گازهای گلخانه‌ای خود را بکاهد) و تبادل نظر بین سرمایه‌گذاران خارجی با شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و برقراری ارتباط شرکت‌های داخلی با شرکت‌های توانمند خارجی از اهداف برگزاری این رویداد است تا در این حوزه بتوانند کسب و کار دانش‌بنیان انرژی تجدیدپذیر را توسعه دهند. موسوی افزود: انرژی باد، انرژی خورشید، انرژی زیست‌توده و استحصال انرژی از تلفات حرارتی کارخانه‌های (W H R) مباحثی هستند که امسال مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران در ادامه با اشاره به مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: اشتغالزایی برای افراد تحصیلکرده، کمک به مباحث زیست محیطی، تنوع‌بخشی به منابع انرژی کشور و صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی که ثروت ملی است از جمله مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر است.
وی با بیان اینکه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند یکی از ارکان اصلی اقتصاد مقاومتی و تولید و اشتغال باشند، افزود: یکی از اهداف کلان این حوزه ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر بین بخش‌های مختلف کشور همچون وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، وزارت نفت و سازمان محیط‌زیست است. البته شورای سیاست‌گذاری متشکل از نمایندگان این نهادها برای این کنفرانس بین‌المللی تشکیل شده است.

ابهام در جانمایی بنای نیروگاه

با اینکه به نظر می‌رسد قرارداد ساخت مشترک نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی تجدیدپذیر با بریتانیا در مرحله مناسبی قراردارد اما هنوز محل ساخت این نیروگاه اعلام نشده است.
تاکنون در قراردادهای خارجی که یک طرف آن ایران بود، قبل از مرحله امضای M O U محل ساخت یا همکاری مشترک مشخص می‌شد. این در حالی است که اکنون گفته می‌شود قرارداد ساخت نیروگاه امضا شده اما خبری از محل آن وجود ندارد. با توجه به پیشینه ایران در قراردادهای خارجی و اینکه قرارداد یک مرحله جلوتر از M O U است به نظر می‌رسد از اعلام نشدن محل نیروگاه می‌توان به عنوان بزرگترین ابهام این قرارداد نام برد. براساس بررسی‌های انجام شده به نظر می‌رسد استان‌های یزد، کرمان و خراسان گزینه‌های اصلی انتخاب محل این نیروگاه هستند.

اهمیت کاهش گازهای گلخانه‌ای در چیست؟

وزیر پیشین نیرو با بیان اینکه بیش از نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر افزایش گازهای گلخانه‌ای قرار دارند، چندی پیش گفته بود: در صورت عمل نکردن ایران به تعهدات خود در معاهده «کاب ۲۱ پاریس»، کشور با تحریم‌هایی به مراتب شدیدتر از تحریم‌های هسته‌ای مواجه خواهد شد. حمید چیت‌چیان افزود: مطابق معاهده کاب ۲۱ پاریس، ایران متعهد شده تا سال ۲۰۳۰ میلادی به میزان ۴ درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای فعلی خود بکاهد. به گفته این مقام مسئول، به تازگی کشورهای چین و امریکا به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای به معاهده پاریس پیوسته‌اند و نگرانی وزارت نیرو از عمل نکردن به تعهد خود افزایش یافته است. وی تاکید کرد: عمل به این تعهد امروز در جهان الزامی شده و اگر نتوانیم سهم خود را در این موضوع عملی کنیم به دلیل مواجهه بیش از نیمی از جمعیت جهان با خطرات این مسئله و زیر آب رفتن کشورهای ساحلی، تحریم‌هایی علیه کشور وضع می‌شود که به مراتب شدیدتر از تحریم‌های هسته‌ای خواهد بود. تعهد ایران در کاهش گازهای گلخانه‌ای کره زمین در همایش بین‌المللی زیست‌محیطی پاریس فرانسه مشهور به «کاب ۲۱» که از ۳۰ نوامبر تا ۱۱ دسامبر ۲۰۱۵ (۹ تا ۲۰ آذر ۹۴) در پاریس برگزار شد، موجب شده تا توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در قالب لایحه برنامه ششم توسعه در دستور کار قرار گیرد. هدف اصلی این معاهده، جلوگیری از افزایش دمای کره زمین به بیش از ۲ درجه در قرن جاری است. این در شرایطی است که کارشناسان هشدار می‌دهند این هدف با توجه به وضعیت کنونی غیرقابل دسترس است.
توافقنامه پاریس در تاریخ ۲۱ آذر (۱۲ دسامبر) سال ۲۰۱۵ با شرکت ۱۹۶ کشور جهان و در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد تهیه و تدوین شد. با این حال تاکنون فقط ۱۸۰ کشور این معاهده را امضا کرده‌اند. این توافقنامه فقط زمانی اجرایی خواهد شد که ۵۵ کشور تولیدکننده ۵۵ درصد گازهای گلخانه‌ای جهان، آن را به صورت رسمی تصویب کنند.

انتقال فناوری، پیش‌شرط ایران برای انعقاد توافقنامه

قائم‌مقام وزیر نیرو در امور بین‌الملل گفت: توافقنامه ساخت نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی خورشیدی با شرکت خصوصی انگلیسی به گونه‌ای است که باید در زمان اتمام عملیات اجرایی نیروگاه، این شرکت دانش و فناوری ساخت آن را انتقال داده باشد.
علیرضا دائمی، قائم مقام وزیر نیرو در امور بین‌الملل و پشتیبانی صنعت آب و برق گفت: تفاهمنامه اولیه این توافقنامه مورخ ۲۴ تیر ۹۵ در انگلستان با حضور معاون وقت وزیر نیرو به امضا رسید که پس از آن در جلسات متعدد با شرکت انگلیسی منجر به امضای توافقنامه‌ای در مرداد ۹۶ شد. وی ادامه داد: این نیروگاه جزو چند نیروگاه خورشیدی بزرگ جهان با ظرفیتی افزون بر ۶۰۰ مگاوات خواهد بود که در نوع خود از نظر فناوری و میزان نصب شده در جهان کم‌نظیر است.
دائمی تصریح کرد: توافقنامه به گونه‌ای است که انگلستان باید در زمان اتمام عملیات اجرایی نیروگاه، دانش ساخت آن را انتقال داده و همچنین از نیروهای داخلی برای ساخت آن استفاده کند که برآورد می‌شود در این نیروگاه برای هزار و ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شود.
قائم‌مقام امور بین‌الملل تاکید کرد: این تفاهمنامه به صورت BOT بوده و براساس آن قرار است ایران در ۱۰ سال اول برق تولیدی این نیروگاه را به صورت تضمینی خریده و در ۱۰ سال دوم نیز نرخ برق بر اساس نرخ بازار بورس انرژی تعیین شود. وی ادامه داد: در این تفاهمنامه تاکید شده انگلستان باید در ۳ سال آینده این نیروگاه را به بهره‌برداری برساند که در صورت ساخت این نیروگاه، بخش زیادی از تعهدات کشور در برنامه ششم توسعه مبنی بر ساخت سالانه ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه‌های انرژی نو انجام می‌شود.
دائمی در پایان گفت: قراردادهای مشابه برای شرکت‌های داخلی در کشور وجود دارد و وزارت نیرو آمادگی دارد تا به هر میزان که این شرکت‌ها درخواست دهند مجوز ساخت دهد.