توجه به توسعه و اقتصاد معادن زغال‌سنگ تضمینی برای صنعت فولاد است

به گزارش می متالز، امروز، تولید و مصرف فولاد یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی جوامع به شمار می‌آید و صنایع فولاد، سهم مهمی در سازندگی، بازسازی و توسعه کشورها ایفا می‌کند. یکی از مواد خام اصلی در تولید فولاد، زغال‌سنگ و کنسانتره آن است به طوری که در پایان سال 1404 سالانه حدود 4.5 میلیون تن کنسانتره زغال‌سنگ و 3.2 میلیون تن کک برای تولید فولاد به روش کوره‌بلند نیاز است اما این امر مستلزم رشد، سرمایه‌گذاری و شکوفایی صنعت زغال‌سنگ است. 

با توجه به توان تولیدی زغال سنگ در کشور و ذخایر قطعی یک میلیارد و 200 میلیون تنی این ماده معدنی در می‌یابیم جایگاه کشورمان مناسب است و اگر درست برنامه‌ریزی کنیم؛ می‌توانیم نیازهای داخلی را کاملا از داشته‌های معدنی کشورمان تامین کنیم.

دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران معتقد است اگرچه صحبت‌های بسیاری از انرژی‌های جایگزین در سراسر جهان شده اما بسیاری از صنایع همچنان وابستگی قابل توجهی به این سوخت فسیلی دارند و به‌طور کلی جایگاه زغال‌سنگ در تامین انرژی ایران مغفول مانده و در صورت راه‌اندازی کوره‌های بلند قطعا با کمبود شدید زغال سنگ مواجه می‌شویم.

سعید صمدی بیان می‌کند: ایران با تولید یک میلیون و 500 هزار تن در حد نیاز مصرف داخلی هم زغال‌سنگ تولید نمی‌کند، این امر باعث شده در سال حدود 500 هزار تن  زغال‌سنگ  وارد کنیم که در شرایط فعلی با توجه به میزان ارز مورد نیاز خرید آنها منطقی نیست.

وی با بیان اینکه میزان تولید زغال هیچ تناسبی با ذخیره قطعی کشور ندارد گفت: با توجه به تکمیل پروژه‌های فولادی در کشور سال‌‌های آینده با راه‌اندازی کوره‌های بلند، مصرف زغال‌سنگ افزایش پیدا می‌کند که در این شرایط به شدت با کمبود زغال روبه‌رو می‌شویم این وابستگی می‌تواند افق‌های صنعتی کشورمان را تحت تاثیر خود قرار دهد.

دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران، این سوخت فسیلی را یک منبع انرژی ارزان قیمت در دنیا معرفی می‌کند و معتقد است حدود 90 درصد فولاد دنیا با زغال تولید می‌شود به این دلیل که یک منبع انرژی ارزان قیمتی نسبت به مشتقات نفتی است. این در حالی است که در ایران به دلیل اینکه به مشتقات نفتی و گاز یارانه بالایی تعلق می‌گیرد زغال‌سنگ توان رقابتی با مشتقات نفتی ندارد و مغفول مانده است.

این مقام صنفی اظهار داشت: در حال حاضر زغالی که در ایران تولید می‌شود از نوع زغال کک‌شو است که برای فولاد سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و حدود 400 هزار تن زغال سنگ متفرقه (حرارتی) نیز سالانه تولید می‌شود؛ این نوع زغال به دلیل اینکه مصرف داخلی ندارد به خارج از کشور صادر می‌شود به‌عنوان مثال سال گذشته 430 هزار تن از این محصول صادر شده است.

زغال سنگ، تضمین تحقق تولید فولاد در افق 1404

در همین حال مدیرعامل شرکت زغال سنگ پروده طبس اظهار داشت: پهنه زغالی طبس بیش از 76 درصد ذخایر کشور را در خود جای داده که به عنوان  تنها معدن تمام مکانیزه استخراج زیرزمینی زغال سنگ کشور با هدف استخراج سالیانه 5/1 میلیون تن زغالسنگ خام به روش جبهه کار طولانی شناخته شده است و تولید 750 هزارتن کنسانتره در بزرگترین کارخانه زغالشویی کشور با ظرفیت خوراکدهی 300 تن بر ساعت که در جوار معدن احداث شده را در کارنامه خود دارد.

رمضان کریتی‌ثانی در ادامه افزود: آمارها نشان دهنده وابستگی بالای صنعت فولاد به این سوخت فسیلی است اما با درنظر گرفتن اینکه کشورمان دارای ذخایر غنی سایر سوخت‌های فسیلی مثل نفت و گاز است به نوعی اهمیت زغالسنگ به دست فراموشی سپرده شده است، اما نباید فراموش کنیم  در نهایت زغالسنگ تضمین کننده توسعه فولاد کشور در راستای تحقق سند چشم انداز 1404 است.

کریتی ثانی معتقد است یارانه‌های پنهانی که دولت به گاز و نفت تخصیص می‌دهد جایگاه زغالسنگ در صنعت فولاد ایران را تقریبا ضعیف کرده درحالی که اگر این یارانه‌ها به بخش‌های دیگری که اثرگذاری بالاتری دارند تخصیص یابند بهره‌وری بالاتری ایجاد می‌کنند و می‌توانیم بجای آنها از زغالسنگ استفاده کنیم تا به قول معروف یک تیر و دو نشان را زده باشیم.

وی تصریح کرد: این دیدگاه می‌تواند علاوه بر رونق صنایع فولادی زمینه توسعه اشتغال پایدار در بخش زغالسنگ‌را ایجاد کند به همین دلیل یک سیاست‌گذاری دقیق عاملی در بهره‌وری بالاتر است و باید از آن استفاده بهینه کرد چون پتانسیل‌های معدنی کشورمان قابل توجه است.

مدیرعامل شرکت زغالسنگ پروده طبس اظهار کرد: حاصل  فعالیت 12 ساله این معدن  ایجاد اشتغال پایدار برای حدود 2 هزار و 500 نفر و استخراج حدود 8 میلیون تن زغال خام و تولید حدود 4 میلیون تن کنسانتره زغال سنگ کک شو اعلام است که برنامه سال 1398 این شرکت با توجه شرایط معدنکاری اجرای 7 هزار و 600 متر حفریات معدنی، استخراج یک میلیون و 200 هزار تن زغال سنگ خام و تولید 600 هزار تن کنسانتره است.

کریتی ثانی افزود: تولیدات شرکت زغال سنگ پرورده طبس بر اساس گزارش‌های عملکردی در 6 ماهه نخست سال 97، به میزان 316 هزار و 250 تن و در 6 ماهه نخست سال 98  به میزان 323 هزار و 771 تن بوده که بر این اساس 2 درصد رشد کرده است و در شرایطی که تولیدات محصولات افزایش یافته است اما صادرات محصولات این شرکت کاهش یافته و در بازه‌های زمانی فوق الذکر از 46 هزار و 240 تن به 20 هزار و 252 تن کاهش یافته است.

وی  بیان کرد: فروش محصولات شرکت بر اساس صورت‌های مالی در 6 ماهه منتهی به شهریور 97، معادل 2 هزار و 97 میلیارد ریال و در 6 ماهه منتهی به شهریور 1398 معادل 4 هزار و 137 میلیارد ریال بوده است این داده‌ها نشان می‌دهد درآمدهای عملیاتی این شرکت در یک بازه یک ساله 97 درصد رشد داشته همچنین سود خالص این شرکت از 435 میلیارد به  1338  میلیارد ریال افزایش یافته و رشدی 208 درصدی را تجربه کرده است.

شرکت زغال سنگ پروده طبس با این میزان تولید، علاوه بر اینکه به تنهایی سهم عمده تأمین نیاز داخل را بر عهده داشته و با محقق کردن بحث صادرات، زغال سنگ طبس را به عنوان معرف و شاخص زغال ایران به بازارهای جهانی نیز معرفی می‌کند.

این شرایط به خوبی مؤید پتانسیل بالای زغال سنگ ایران برای ایجاد تحول معدنی، صنعتی و اقتصادی است و چنانچه حمایت لازم به منظور توسعه معدنکاری مکانیزه و نیمه مکانیزه در زغال سنگ کشور صورت گیرد، این صنعت می‌تواند یکی از محورهای توسعه پایدار کشور باشد البته انجام این مهم مستلزم توجه هرچه بیشتر کانون‌های تخصصی و حمایت و همراهی متولیان امر است تا با اعتماد به توان، تخصص و تجربه موجود در کشور، بتوان اقدامات عملی مؤثری در این زمینه انجام داد.