سهل‌انگاری محاسباتی

به گزارش می متالز، پایگاه خبری «جهان‌نیوز» گزارشی درباره «تغییر تکنولوژی ذوب سرچشمه» و حادثه پیش‌آمده پس از راه‌اندازی موقت این پروژه، با تیتر «ده‌ها میلیون دلار ضرر در مس سرچشمه» منتشر کرده است. برای پرسش درباره ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، به سراغ «مدیر امور برنامه‌ریزی و نظارت شرکت مس» و «مدیر امور فروش و بازاریابی شرکت مس» رفتیم تا از دو جنبه تولیدی و اقتصادی، به این موضوع بپردازیم.

کاهش اندک تولید، پیش‌بینی شده بود

مدیر امور برنامه‌ریزی و نظارت شرکت مس با بیان این‌که تغییر تکنولوژی کوره کارخانه ذوب سرچشمه از ریورب به فلش، یکی از مهم‌ترین طرح‌های توسعه شرکت مس است که به سرانجام رسیده، درباره اهمیت این طرح گفت: «شرکت مس با تغییر تکنولوژی کارخانه ذوب سرچشمه موفق به انجام طرح توسعه‌ای شد که دارای مزایای بسیار مهم و مؤثر زیست‌محیطی، افزایش بهره‌وری تولید و نیروی‌انسانی و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی است.»
مهندس «سعد عبدی» افزود: «مبحث زیست‌محیطی این طرح تا حدی حائز اهمیت است که موسسه بین‌المللی آل‌پلن که عملکرد زیست‌محیطی شرکت‌های صنعتی را بررسی می‌کند، به خاطر انجام این پروژه به شرکت مس به خاطر تلاش برای کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی، گواهی‌نامه سبز اعطا کرد.»
مدیر امور برنامه‌ریزی و نظارت شرکت مس با تأکید بر این‌که وقوع یک حادثه کوچک و البته معمول در زمان راه‌اندازی طرح‌های بزرگ، نمی‌تواند از اهمیت طرح بکاهد، گفت: «حادثه 17 شهریور کوره فلش سرچشمه، کاملاً در فضایی خارج از کوره ذوب اتفاق افتاد که به‌خاطر پارگی لاندر و نه آسیب دیدن کوره‌ها بود و باعث جاری شدن مذاب و آسیب دیدن چند تابلوی برق کارخانه شد که خوش‌بختانه با همت همه کارکنان ظرف 45روز آسیب‌های ایجادشده برطرف شد.»
وی همچنین درباره خسارت‌های مالی حادثه گفت: «در زمان وقوع حادثه کوره فلش، این پروژه توسط پیمانکار آن و زیر نظر شرکت اتوتک فنلاند به‌عنوان صاحب تکنولوژی، در دست اقدام بود و شرکت مس به‌عنوان کارفرما هنوز پروژه را تحویل دائم نگرفته بود؛ بنابراین، پیمانکار جواب‌گوی خسارت‌های پیش‌آمده است.»
همچنین، عبدی با بیان این‌که در دنیا برای تغییر تکنولوژی کارخانه ذوب و راه‌اندازی آن معمولاً 8ماه زمان در نظر می‌گیرند، گفت: «شرکت مس برای این‌که نسبت به تأمین نیاز بازار داخل کشور، تعهد تولیدی دارد این روند را در پیش نگرفت و با پذیرفتن همه ریسک‌ها به‌طور هم‌زمان به تغییر تکنولوژی کارخانه ذوب اقدام کرد.»
وی در پاسخ به این پرسش که حادثه فلش چه تاثیری بر میزان تولید شرکت داشته، گفت: «هرچند در زمان راه‌اندازی هر پروژه این‌چنینی، کاهش موقت تولید موضوعی طبیعی است، اما شرکت مس در برنامه‌ریزی‌های تولیدی امسال، با در نظر گرفتن زمان تعویض کوره، برای مهرماه سال جاری اصلاً برنامه تولیدی در نظر نگرفت و برای آبان‌ماه هم به‌دلیل عدم پایداری کارخانه، فقط 9هزار تن تولید در نظر گرفته شد که از این میزان در آبان‌ماه بیش از 4هزار تن تولید شد.»
عبدی تصریح کرد: «معمولاً در تمام کارخانه‌های دنیا در زمان تغییر تکنولوژی، به‌دلیل نیاز به آماده‌سازی از سویی، و نیاز به زمان تا پایداری کوره فلش و رفع اشکالات و نواقص احتمالی از سوی دیگر، کاهش موقتی تولید روی می‌دهد و این اصلا موضوع غیرمعمولی نیست.»
مدیر امور برنامه‌ریزی و نظارت شرکت مس تصریح کرد: «با پایداری کوره فلش و رفع تمامی اشکالات تا اوایل دی‌ماه، آن میزان کاهش تولید مربوط به شروع کار کوره فلش، تا پایان سال جاری جبران خواهد شد.»

شیوه محاسبه در گزارش اشتباه است

در گزارش یادشده می‌خوانیم: «یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که تنها در عرض حدود 60روز تا راه‌اندازی مجدد کوره، میلیون‌ها دلار به صنعت مس کشور خسارت وارد شده است.»
و نکته لحاظ‌نشده در این گزارش همین‌جاست که محاسبه چنین مواردی، به این سادگی‌ها نیست و این نحوه مواجهه با میزان تولید یا فروش یک بنگاه بزرگ اقتصادی، بسیار سهل‌انگارانه و اساساً اشتباه است.
مدیر فروش و بازاریابی شرکت ملی صنایع مس ایران، با تاکید بر اشتباه بودن نوع محاسبه میزان فروش شرکت مس در گزارش مذکور، گفت: «در محدوده زمانی ذکرشده در گزارش، از 17 شهریور تا 10 آبان 96، میانگین قیمت‌های جهانی 6678 دلار بر تن بوده و فروش صادراتی 18هزار تن مس کاتد با شرایط قراردادهای صادراتی در محدوده زمانی مذکور، برابر با 121 میلیون و 232هزار و 700 دلار می‌شود.»
مهندس «شهرام سعید» ادامه داد: «از سوی دیگر، قیمت صادراتی 72هزار تن کنسانتره مس در محدوده زمانی مذکور، برابر 107 میلیون و 568هزار دلار بوده است.»
مدیر فروش و بازاریابی شرکت مس، با رد ادعاها مبنی بر ضرر هنگفت مالی شرکت مس در بازه زمانی مذکور در پی حادثه ذوب فلش سرچشمه، با اشاره به نهضت کاهش قیمت تمام‌شده در شرکت مس در این دوره و اهمیت این موضوع در بررسی‌ها و مقایسه‌های مالی و اقتصادی، تصریح کرد: «با توجه به قیمت تمام‌شده در بازه زمانی مذکور، حاشیه سود فروش کاتد و لجن در این بازه حدود 43 میلیون دلار و حاشیه سود کنسانتره مس حدود 71 میلیون دلار بوده است.»
گفتنی است؛ از آنجا که شرکت ملی صنایع مس ایران یک شرکت بورسی است، اطلاعات مالی و اقتصادی آن به صورت مداوم، منظم، شفاف و قابل دسترس، در سامانه جامع اطلاع‌رسانی «کدال» منتشر می‌شود.