اثرکرونا بر بورس انرژی

به گزارش می متالز، این رخداد به وضوح اثرگذاری قیمت‌های جهانی نفت و فرآورده‌های نفتی بر معاملات بورس انرژی را نشان می‌دهد. در بهمن‌ماه شاهد افت جدی حجم معاملات در بورس انرژی بودیم اگرچه حجم عرضه‌ها تغییر چندانی نداشته است بنابراین زیرساخت‌های اصلی دادوستد در بورس انرژی هنوز به قوت خود باقی است و بهبود این بازار چندان هم دور از ذهن نخواهد بود.

بهمن‌ماه در مقایسه با ماه‌های قبل از آن شاهد افت حجم و ارزش معاملات در بورس انرژی بودیم. دراین ماه حجم معاملات به رقمی نزدیک به ۳۹۲هزار تن رسید که در مقایسه با ماه قبل از آن از افت ۵۴ درصدی برخوردار شد. این درحالی است که حجم معاملات به نسبت مدت مشابه در سال قبل از آن از رشد ۵/ ۳۱ درصدی حکایت دارد. همچنین حجم معاملات بهمن‌ماه در کمترین رقم از مردادماه سال‌جاری تاکنون قرار گرفته است. همان‌گونه که عنوان شد مهم‌ترین دلیل برای کاهش حجم معاملات را باید در افت تقاضای خرید از بورس انرژی جست‌وجو کرد، آن‌هم در شرایطی که معاملات بزرگ در این بازار رسمی اغلب به دادوستد عرضه‌های صادراتی باز می‌گردد که افت تقاضای جهانی را می‌توان دلیل اصلی این وضعیت به‌شمار آورد. البته در اوایل بهمن‌ماه شاهد تداوم تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه بودیم که این سیگنال هم در نهایت بر جذابیت خرید و پتانسیل حمل‌ونقل اثرگذار بود. در کنار آن باید به مهم‌ترین نکته یا همان افت قیمت‌های جهانی و ترس از تداوم کاهش قیمت‌ها اشاره کرد. بهمن‌ماه مهم‌ترین بازه زمانی برای افت بهای نفت خام به‌دلیل شیوع ویروس کرونا در چین بود که این روند البته هم‌اکنون به نسبت تعدیل شده است. این سیگنال مهم دلیل اصلی برای افت جذابیت خرید در بازارهای منطقه‌ای و جهانی بود و با توجه به اماو اگرهای حمل‌ونقل، اثرگذاری این داده قیمتی بر حجم معاملات بیشتر از حد انتظار بود تا جایی که افت غیرمنتظره حجم و ارزش معاملات را به همراه داشت. البته حجم عرضه‌ها در بهمن‌ماه به نسبت بالا بود که این ادعا را می‌توان در آمارهای رسمی به وضوح مشاهده کرد.

حجم عرضه‌های کل فرآورده‌های نفتی و پتروشیمیایی در بازار فیزیکی بورس انرژی برای بهمن‌ماه رقمی نزدیک به ۹ میلیون و ۶۸۰ هزار تن بود که به نسبت مدت مشابه آن در ماه قبل از افت ۳ درصدی برخوردار شد. این درحالی است که دی‌ماه شاهد رکورد تاریخی حجم عرضه‌ها در بورس انرژی بودیم و این عقبگرد مقطعی از بالاترین رکود آن به ثبت رسیده است. این کاهش محدود حجم عرضه‌ها اهمیت چندانی ندارد؛ زیرا با افت تقاضا، کاهش عرضه‌ها رخداد چندان عجیبی نیست. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که حجم عرضه‌ها در تیرماه سال‌جاری نزدیک به ۲ میلیون تن بود که این رقم در بهمن‌ماه به بالای ۹ میلیون تن رسیده که خود یک سیگنال بسیار مهم برای این بازار محسوب می‌شود. با توجه به این موارد حجم عرضه‌ها به‌عنوان مهم‌ترین زیرساخت معاملاتی در بورس انرژی هنوز هم به‌شدت بالاست؛ یعنی پتانسیل رشد حجم معاملات به تبعیت از افزایش حجم تقاضای احتمالی را باید در این بازار موردنظر قرار داد. همچنین درصد دادوستد عرضه‌های کل در بورس انرژی در بهمن‌ماه رقمی نزدیک به ۴ درصد بوده یعنی تنها ۴ درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفته است که نشان می‌دهد پتانسیلی جدی برای رشد حجم و ارزش معاملات هنوز در بطن این بازار وجود دارد. البته دادوستد ۴ درصدی حجم عرضه‌ها کمترین رقم در چند ماه اخیر به‌شمار می‌رود و می‌توان به رشد درصد معاملات عرضه‌ها امیدوار بود.

در بهمن‌ماه همچنین شاهد هستیم که ارزش معاملات به رقمی نزدیک به ۲ هزار و ۲۶۰ میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با ماه قبل از آن افت ۵۸ درصدی داشته است. افت قیمت‌های جهانی در کنار کاهش حجم معاملات و عقب‌گرد تقاضا مهم‌ترین دلیل برای تضعیف ارزش معاملات به‌شمار می‌ورد. این رقم معاملاتی در شرایطی به ثبت رسید که ارزش دادوستد بازار فیزیکی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد ۹۵ درصدی برخوردار شده است. در بهمن‌ماه ارزش معاملات به کمترین رقم از مرداد سال‌جاری تاکنون کاهش داشته است.وضعیت کلی در بازار فیزیکی بورس انرژی را باید این‌گونه در نظر گرفت؛ بالابودن حجم عرضه‌ها در کنار افت جدی حجم و ارزش معاملات در کنار نوسان قیمت‌های جهانی و فراز و فرود جذابیت دادوستد در بازارهای صادراتی. این موارد چهره مشخصی از بازار فیزیکی بورس انرژی را ترسیم می‌کند؛ اگرچه حجم عرضه‌ها را باید به‌عنوان یک سیگنال مجزا مورد بررسی قرار داد. در روزهای سرد سال به‌دلایل مختلف شاهد بالابودن نسبی حجم عرضه‌ها در بورس انرژی بودیم و این داده هنوز پتانسیل تغییر فاز بازار را از مسیر حجم معاملات در بر خواهد داشت. حال اگر این روند کاهشی حجم عرضه‌های ماهانه ادامه یابد آیا مهم‌ترین زیرساخت این بازار تهدید خواهد شد؟ پاسخ قطعا منفی است؛ زیرا حجم و درصد دادوستد عرضه‌ها در شرایطی که باز هم کاهش این رقم یعنی افت بیشتر حجم عرضه‌ها به‌عنوان یک داده منفی برای این بازار به‌شمار نمی‌رود؛ آن‌هم در شرایطی که با افت عرضه‌ها امکان رقابت برای خرید یا تجمیع خریداران وجود دارد و می‌تواند باز هم مهم‌ترین زیرساخت معاملاتی در این بازار را حفظ کند. در هر حال شاهد افت حجم و ارزش معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی هستیم که خبر چندان جذابی نیست.