قلعه تاریخی عبدل‌آباد در معرض خطر تخریب/ آزرده‌خاطری روستائیان عبدل‌آباد از فعالیت معادن

به گزارش می متالز، روستای عبدالله‌آباد در 65 کیلومتری سمنان بین سرخه و آرادان در میان کوه‌های البرز واقع شده است. این روستا یکی از بزرگترین حوضه‌های آبخیزداری و آبریز سرخه است. کوه‌های بسیار زیبا در مسیر  جاده روستایی این بوم جاذبه‌ای خاص برای عبدل‌آباد به وجود آورده است. این روستا برای کشاورزی زمینه مناسبی دارد اما به دلیل فقدان شبکه آبرسانی و جمع‌آوری آب کشاورزی این پیشه در روستا در حال از بین رفتن است و همین موضوع باعث شده است که اندک افراد مانده در روستا کمر مهاجرت به شهر را ببندند و اشتغال روستایی استان در این ناحیه به خطر بیفتد.

این روستا ظرفیت بسیار زیادی برای گردشگری دارد. وجود درختان ارس کهن و آبشارهای زیبا تنها چند جاذبه طبیعی از این روستای بکر است. معماری بسیار زیبا، کوچه‌ها و خانه‌ها و بافت تاریخی روستا می‌تواند جاذبه‌ای بسیار دیدنی برای این بوم ایجاد کند. البته طرح مرمتی برای این بافت تاریخی باید تدوین شود تا از نابودی این بافت تاریخی جلوگیری بعمل آید.

وجود ییلاق‌های مختلف ظرفیتی بی‌بدیل برای روستا به وجود آورده است. همچنین وجود زیره کوهی و باریجه و مراسم‌های خاص برداشت این محصولات، شکوهی دیگر برای این روستا به ارمغان آورده و زمینه‌های توسعه اشتغال روستایی را فراهم کرده است. متاسفانه در سال‌های اخیر معدن گچی در فاصله ییلاق روستاییان قرار گرفته است که به گفته روستاییان امنیت اجتماعی آن‌ها را به خطر انداخته است و همین امر آن‌ها را مجبور به مهاجرت به شهر کرده است.

واقعا چه کسانی اجازه بهره‌برداری از معدن را در نزدیکی روستا داده‌اند؟ آیا مسوولان امر صدای مهیب انفجار معدن را شنیده‌اند؟ آیا حاضر هستند در نزدیکی خانه آن‌ها معدنی تاسیس شود و آرامش خانواده آن‌ها سلب شود؟ نکته دیگر آن که یکی از جاذبه‌های دیدنی این روستا قلعه با معماری دستکند است که معدن گچ دیگری در فاصله بسیار اندک از این اثر تاریخی ارزشمند قرار دارد.

متاسفانه این اثر به علت عدم توجه ثبت ملی نشده است و با وجود این معدن رو به تخریب می‌رود. واقعا در شرایطی که معادن گچ فراوانی در منطقه مومن‌آباد وجود دارد چرا مجوز بهره‌برداری از معدن گچ را در روستای عبدل‌آباد داده‌اند؟ آیا اشتغال روستائیان از طریق میراث فرهنگی و میراث طبیعی اشتغال به حساب نمی‌آید؟ چند روز پیش یکی از روستاییان که ساکن شهر بود گفت از وقتی که این معادن گچ تاسیس شده دیگر به روستا نرفته‌ام؛ چند مرتبه به اداره صنعت معدن و جاهای دیگر رفتیم متأسفانه تاثیر نداشت و من دیگر دلم نمی‌خواهد به روستا بیایم.

متاسفانه روستائیان به علت وضعیت بد اقتصادی قادر به تعمیر خانه خود نیستند و بنیاد مسکن روستایی هم بر طبق ضوابط خود به آن‌ها وام نمی‌دهد. فرد روستایی که بازنشستگی ندارد، همین روستایی، از وجود معدن برخی مسائل دیگر که  امنیت روانی و خانوادگی او را به خطر انداخته بسیار ناراحت بود. در بین راه که از روستا برمی‌گشتم پروژه گازرسانی روستا را دیدم؛ بعد از دیدن و شنیدن مشکلات روستا متعجب شدم که برای چه کسانی گازرسانی انجام می‌شود؟  

آیا برای روستاییانی که با مشکلات فراوان قصد مهاجرت را دارند گازرسانی انجام می‌شود؟ آیا بهتر نیست ابتدا مشکلات ذخیره آب کشاورزی و وضعیت بد جانمایی معادن در روستا و معماری در معرض خطر روشن شود و سپس به فکر پروژه گازرسانی باشند؟ آیا اندک مردم روستا با وجود این مشکلات در سرزمین آباء و اجدادی خود می‌مانند؟ انتظار می‌رفت با تقسیم شدن سمنان به شهرستان‌های کوچک این نوع مشکلات کم شود.

متاسفانه مشکلات روستایی در این بوروکراسی اداری فراموش شده است و سازوکاری مناسب مثلا برای سرخه‌ای که دارای روستاهای فراوان است و این روستاها ظرفیت اشتغال بالایی دارند به خوب طراحی نشده است و مکانیزم‌های مناسبی برای استفاده از ظرفیت روستاهای هدف گردشگری خوب طراحی نشده است. به طور خلاصه یکی از بزرگترین موانع پیشرفت روستای عبدل‌آباد وجود دو معدن گچ است که مشخصا با وجود زمین‌های فراوان گچ‌خیز در مو‌من‌آباد مسوولان باید نسبت به جابجایی این دو معدن مصمم باشند.

برای آب روستا که به علت عدم سیستم جمع‌آوری و لوله‌کشی در حوزه کشاورزی دارد هرز می‌رود حتما باید فکری شود و گرنه ظرفیت اشتغال روستا در حال از بین رفتن است. معماری دستکند روستا که ظرفیت گردشگری بسیار خوبی برای روستا به وجود می‌آورد ثبت ملی شود و معدن پشت آن مجوز آن به علت آسیب زدن به بنا باطل شود.

حسین ترحمی پژوهشگر، نویسنده و مشاور گردشگری