چشم‌انداز روشن صنایع معدنی در ایران اسلامی

به گزارش می‌متالز، هفدهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹ در ارتباط تصویری هفت مجموعه تولیدی با رهبر انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) به برخی بخش‌ها که باید در جهش تولید به آن‌ها اهمیت و اولویت داده شود، اشاره کردند و فرمودند: «توسعه ظرفیت پالایشگاهی همچون ساخت پالایشگاه میعانات در بندرعباس و مجتمع پالایشگاهی سیراف، اجرای طرح‌های پتروشیمی که منجر به افزایش چند برابری تولید محصول خواهد شد، طرح‌های کشاورزی به‌خصوص تمرکز بر تولید محصولات اساسی همچون گندم، دانه‌های روغنی، گیاهان دارویی و آبزیان و خودکفایی در این عرصه‌ها با استفاده از شیوه‌های آبیاری مدرن، تمرکز بر زیرساخت‌ها به‌خصوص حمل‌ونقل ریلی، توجه ویژه به قطعه‌سازی و تمرکز به بخش معدن که بسیار هم عقب‌ماندگی داریم، بخش‌هایی هستند که باید در موضوع جهش تولید مورد اهتمام ویژه قرار گیرند.»

بیست و سوم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در دیدار مسوولان نظام با رهبر انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) با تأکید بر اینکه توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان باید براساس اولویت‌ها و با نیازسنجی بر مبنای گره‌گشایی از مسائل کشور باشد، فرمودند: «شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش‌هایی همچون بخش کشاورزی توسعه یابند که امنیت اقتصادی کشور وابسته به آن‌ها است، ظرفیت جذب نیرو‌های متخصص و غیرشاغل در آن‌ها بالا است و یا بخش‌هایی مانند نفت و گاز و معادن که با خام‌فروشی، منابع ارزشمند کشور را بدون ارزش افزوده صادر می‌کنند.»

پانزدهم فروردین‌ماه ۱۴۰۲ در دیدار رمضانی مسوولان نظام با رهبر انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) با ابراز خرسندی از حضور افراد دارای فهم و دانش اقتصادی خوب در دولت، چند اقدام کلیدی و زمینه‌ساز جهش اقتصادی از جمله «استفاده از ظرفیت‌های دریا و اقتصاد دریا پایه»، «بهره‌گیری از موقعیت حساس و ممتاز جغرافیایی کشور برای حمل و نقل بین‌المللی بخصوص در مسیر شمال- جنوب»، «احیای معادن» و «تولید مسکن» را خواستار شدند.

متاسفانه علیرغم اینکه در دولت‌های گذشته ژست آشنا بودن به بخش معدن و تلاش برای توسعه آن گرفته شد، اما براساس آمار‌های موجود اقدامات بسیار اندکی در افزایش سطح و عمق اکتشاف، حرکت به سمت فرآوری مواد معدنی، افزایش اشتغال از طریق توسعه معادن به ویژه در مناطق محرومی که عمده معادن کشور در آن قرار گرفته است، افزایش سهم معدن در GDP کشور، توسعه ماشین آلات معدنی و دستگاه‌های حفاری به منظور استخراج و بهره‌وری بیشتر معادن و در نهایت توسعه کشور از این طریق صورت گرفته است. با اشاره به اینکه در دیدار رمضانی مسوولان نظام با رهبر انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) با ابراز خرسندی از حضور افراد دارای فهم و دانش اقتصادی خوب در دولت، یکی از اقدامات جدی دولت آیت الله سید ابراهیم رئیسی باید رفع مشکلات ذکر شده در این حوزه و عملی ساختن توصیه‌های مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در خصوص تبدیل اقتصاد نفتی کشور به اقتصاد معدنی باشد.
معادن سهمی معنادار در ایجاد فرصت‌های شغلی خواهند داشت

علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان با اشاره به نقش معدن در توسعه اقتصادی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: زمانی که فعالیت معادن را بررسی می‌کنیم به گمان اکثر مردم در حال بررسی یک فعالیت تجاری که صرفاً باعث افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی می‌شود، هستیم البته باید توجه داشته باشیم که معادن سهمی معناداری در ایجاد فرصت‌های شغلی خواهند داشت که پس توسعه معادن علاوه بر افزایش تولید ناخالص داخلی در واقع به عنوان یک کاتالیست رشد اقتصادی در جوامع مطرح می‌شود. فعالیت بخش معدن می‌تواند انگیزه اقتصادی را در بخش‌های دیگر ایجاد کند و جامعه را به سمت پویایی بیشتر تحریک کند.

وی می‌افزاید: براساس آمار‌های بین‌المللی منتشر شده که به‌صورت مرتب بروزرسانی می‌شود ایران در شمار ۱۰ کشور نخست جهان و نخستین کشور خاورمیانه از لحاظ برخورداری از ذخایر معدنی قرار دارد. براساس گزارشات واصله حدود هفت درصد ذخایر معدنی جهان در ایران قرار دارد.

این دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان با اشاره به اینکه وجود منابع غنی معدنی یکی از ویژگی‌های بسیار جذاب ایران است، خاطرنشان می‌کند: بررسی‌ها حاکی از این است که بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی در ایران از لحاظ ذخایر شناسایی شده‌اند و قابل استخراج هستند. ذخایر اثبات شده سنگ آهک ایران چیزی در حدود ۰.۸ درصد از کل ذخایر جهانی این ماده است. ذخایر سنگ معدن مس نزدیک به سه میلیارد تن است و حدود چهار درصد ذخایر جهانی را به خود اختصاص داده است. توقف تولید مس سرچشمه در یک بازه زمانی باعث افزایش چشم‌گیر قیمت مس در جهان شد و این موضوع نشان می‌دهد که ایران تا چه میزان در تغییرات قیمت جهانی مس نقش دارد. در ایران نزدیک به ۱۱ میلیون تن روی تعیین ذخیره شده داریم که این عدد بیانگر وجود حدود چهار درصد ذخایر جهانی این ماده در ایران اسلامی است. ذخایر اثبات شده معادن ایران حدود ۶ میلیارد تن برآورد کرده‌اند که عدد نسبتاً بزرگی است.

وی تصریح می‌کند: براساس گزارشاتی که نشانگر نقش معدن در اقتصاد ملی است حدود ۱.۱ درصد سهم تولید جهانی متعلق به ایران است، ولی دانستن این نکته نیز حائز اهمیت است که ایران اسلامی پتانسیل داشتن سهم بسیار بزرگ‌تری را نیز در این موضوع دارد. ایران از لحاظ ارزش تولیدات معدنی در بین کشور‌های جهان جایگاه پانزدهم را به خود اختصاص داده است و ترکیه جایگاه شانزدهم را بعد از ایران در اختیار دارد، اما از لحاظ دامنه ذخایر معدنی اصلاً قابل مقایسه با ایران نیست. طبق جدیدترین رتبه‌بندی منتشر شده ایران از لحاظ ذخایر معدنی رتبه دهم آهن، رتبه سیزدهم مس، رتبه دهم باریت، رتبه هفتم بنتونیت، رتبه چهاردهم کرومیت، رتبه دهم روی، رتبه شانزدهم سرب و رتبه بیست و دوم آلومینا را در جهان به خود اختصاص داده است.

این دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان با اشاره به اینکه نزدیک به ۱۰ هزار معدن (معادنی که قابلیت بررسی دارد) در کل کشور وجود دارد که نزدیک به نصف این معادن فعال هستند و مابقی به هر علتی تعطیل یا نیمه تعطیل هستند، می‌افزاید: عوامل بسیار مهمی منجر به تعطیلی معادن می‌شود؛ بخشی از این تعطیلی‌ها به معارضین محلی باز می‌گردد در گام بعدی بازاریابی و مشکلات نبود بازار فروش محصولات مطرح می‌شود.

منبع: ایمنا