مطالبات ارزی، امتیازی برای انتخاب سهم

به گزارش می متالز، شاخص کل بورس از ابتدای امسال رشد ۲۱۵ درصدی داشته است.

فرهاد جوانمردی کاشانی مدیر سرمایه گذاری "پترول" در خصوص رشد بازار سرمایه بیان کرد: به صورت تخصصی افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ تورم جاری و انتظاری، کاهش نرخ سود بانکی، رکود معاملاتی بازار‌های موازی (مسکن، طلا، ارز) و به صورت عمومی (روانشناسی- رفتاری) رشد بی‌سابقه شاخص بازار در ۲ سال اخیر باعث شده مردم به بازار سرمایه به‌عنوان سپر تورمی نگاه کرده و با هیجان از سرمایه‌گذاری در آن استقبال کنند.

وی ادامه داد: رشد شاخص را می‌بایست به دو مرحله تقسیم کرد. مرحله اول از سال ۱۳۹۷ تا ۳ ماهه سوم سال ۱۳۹۸ که مبتنی بر افزایش سودآوری ریالی شرکت‌ها در نتیجه افزایش نرخ ارز و تورم بود. در بازه مذکور شرکت‌های متوسط و کوچک بیشترین تاثیر روی شاخص را داشتند و اکثر شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌های تخصصی از این رشد به صورت عمومی مغفول ماندند.

جوانمردی کاشانی تاکید کرد: مرحله دوم از ابتدای ۳ ماهه چهارم سال ۹۸ تا الان که در آن بیشترین تاثیر بروی شاخص توسط شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌های تخصصی به ثبت رسیده است.

وی اضافه کرد: افزایش اقبال به این شرکت‌ها در وهله اول ارزش بالای جایگزینی آن‌ها و مقبولیت برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده و در وهله دوم سودآوری عملیاتی و آتی است. رشد بازار مبتنی بر مرحله دوم از پایداری و کیفیت پایین‌تری نسبت به مرحله اول دارد، چون در صورتیکه در میان مدت افزایش ارزش بازار سهام مبتنی بر افزایش ارزش جایگزینی با افزایش سودآوری شرکت‌ها همسو نشود، لاجرم افزایش ارزش بازار آن شرکت بازگشت پذیر خواهد بود و این تجربه تلخ در بازار سرمایه ایران حداقل برای ۲ بار تجربه شده است. برای مثال، شرکتی که دارای ارزش جایگزینی ۷۰۰ میلیون یورویی (بدون در نظر گرفتن استهلاک انباشته) است و سودآوری عملیاتی نزدیک به ۲.۰۰۰ میلیارد تومان دارد، ارزشی بازار نزدیک به ۴۰.۰۰۰ میلیارد تومان را به خود اختصاص داده است که خود نشانگر عدم انطباق قیمت بازار با ارزش جایگزینی و ارزش جریانات نقدی آتی خواهد بود.

جوانمردی در پاسخ به این سوال که "این رشد بازار سرمایه تا کجا ادامه دارد" گفت: افزایش ضریب نفوذ سهامداری در عموم جامعه غیر قابل انکار است. از اینرو افزایش تقاضا برای خرید دارایی‌های محدود در بازار سرمایه در کنار عوامل کلان مانند کاهش نرخ سود بانکی، کسری بودجه دولت و نیاز دولت به تامین مالی حداقل در کوتاه مدت باعث افزایش شاخص با شیب کاهشی خواهد شد. البته نوسانات بازار به طور قطع نسبت به گذشته بیشتر خواهد بود. تداوم رشد بلند مدت شاخص بیش از پیش بستگی به سودآوری شرکت‌ها در سنوات آتی خواهد داشت.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه در مورد صنایعی که به نرخ ارز وابستگی دارند، اظهار کرد: صنایع پالایشی، پتروشیمی و فولاد بیشترین تأثیرپذیری از نرخ ارز را دارند. تاثیر نرخ ارز بر صنعت پتروشیمی از دو جنبه قابل بررسی است. با توجه به نظام قیمت‌گذاری ارزی برای اغلب محصولات تولیدی این صنعت، سودآوری این شرکت‌ها رابطه مستقیم و پایداری با نرخ ارز (البته با ارز سامانه نیما پتروشیمی) دارد. باتوجه به اینکه نزدیک به ۹۵ درصد از سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی با منشا ارزی است، افزایش نرخ ارز، ارزش جایگزینی این شرکت‌ها را بشدت افزایش می‌دهد. تأثیرپذیری درآمدی پتروشیمی‌ها از نوسانات ارزی به صورت کلی یکسان است؛ ولی سودآوری آن‌ها بسته به تسهیلات و یا مطالبات ارزی آن‌ها متفاوت خواهد بود. طبیعتا شرکت‌ها با مطالبات ارزی بیشترین تاثیر‌پذیری مثبت در سودآوری از نوسانات ارزی را خواهند داشت.

وی در رابطه با دلیل عدم استقبال شرکت‌های پتروشیمی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از این محل، عنوان کرد: با توجه به حاشیه سود بالای شرکت‌های پتروشیمی و عنایت به این موضوع که اکثرا شرکت‌های زیان ده (ماده ۱۴۱) و یا با سودآوری بسیار پایین، کاندید افزایش سرمایه از این محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها هستند، شرکت‌های پتروشیمی به صورت جدی افزایش سرمایه از این محل را در دستور کار خود قرار نداده‌اند.