عملیات اجرایی فولادسازی اکسین

به گزارش می متالز، این شرکت در سال ۱۳۸۸با هدف اتصال زنجیره فولاد و نفت به بهره‌برداری رسید و هم‌اکنون تولیدکننده ورق‌های فولادهای کرایژونیک و X۷۰ API محیط ترش مورد نیاز صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است. این مجموعه صنعتی با همکاری زنجیره‌ای از شرکت‌های فولادساز و لوله‌ساز، توانسته تمامی مراحل تولید این محصول استراتژیک را که شامل تولید اسلب، ورق و لوله است در داخل کشور بومی داخلی‌سازی کند.

با مدیرعامل شرکت فولاد اکسین درباره وضعیت کنونی این شرکت به گفت‌وگو نشسته ایم. امین ابراهیمی با بیان اینکه فولاد اکسین خوزستان هم اینک تولید انبوه ورق‌های API محیط ترش را در برنامه تولیدی خود برای پروژه‌های عظیم نفتی در دست اقدام دارد گفت: این شرکت قادر است علاوه بر ورق‌های مخصوص مخازن تحت فشار بالا، ورق‌های فولادی ضد سایش با استحکام بالا که جزو ورق‌های مصرفی خاص در صنایع داخلی کشور هستند را با نام تجاری «اکسینار»، برای مرتفع کردن نیازهای صنایع داخلی و در جهت کاهش وابستگی به واردات، تولید کند.

ابراهیمی با اشاره به ظرفیت تولید فولاد اکسین خوزستان عنوان کرد: تولیدات این مجموعه صنعتی در حال حاضر حدود ۷۵۰ هزار تن در سال است؛ با توجه به این ظرفیت برای سال ۹۹ پیش‌بینی شده که حدود ۱۰۰ هزار تن به صادرات و حدود ۶۵۰ هزار تن نیز به مصرف داخلی اختصاص یابد. این شرکت از سال ۹۸ تاکنون با تغییر رویکرد تولیدات خود از ساختمانی به آلیاژی خاص و API در حال حاضر موفق شده  که حدود ۵۰ درصد محصولات خود را به ورق‌های گرید API افزون بر ۳۱۰ هزار تن اختصاص دهد.

بازاریابی جدید برای صادرات

مدیرعامل شرکت فولاد اکسین در خصوص صادرات این شرکت گفت: شرکت فولاد اکسین خوزستان با توجه به تنوع بالای ورق‌های تولیدی و قابلیت‌های منحصربه‌فرد، پس از بررسی و بخش‌بندی بازارها، کشورهای خاوردور و حوزه منا را به‌عنوان بازارهای اصلی صادراتی خود انتخاب کرده است؛ از سویی باوجود  بسته شدن مسیرهای صادراتی به‌دلیل کرونا و تحریم‌ها علیه کشور، واحد فروش به‌توسعه بازارهای جدید صادراتی و راهکارهایی برای جایگزین کردن مسیرهای جدید اقدام کرده تا از هدف‌های صادراتی در سال ۱۳۹۹ عقب نماند.

تامین مواد اولیه فولاد اکسین

ابراهیمی با اشاره به تامین مواد اولیه فولاد اکسین عنوان کرد: در حال حاضر مواد اولیه مورد نیاز شرکت از فولاد خوزستان، فولاد مبارکه و فولاد هرمزگان تامین می‌شود که از این شرکت‌ها، تنها فولاد مبارکه پاسخگوی تامین مواد اولیه مورد نیاز لوله‌های نفت و گاز ترش است و فولاد خوزستان اسلب‌های تجاری و فولاد هرمزگان اسلب آلیاژی را تامین می‌کند.

وی در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر با همکاری این سه شرکت در تامین مواد اولیه مشکلی نداریم، ولی در صورت راه‌اندازی نورد گرم ۲ مبارکه، این شرکت اسلب‌های تولیدی خود را به صورت کامل برای تولید ورق گرم خودش مصرف خواهد کرد و در عمل فولاد اکسین از تولید ورق‌های لوله‌های نفتی باز خواهد ماند. از همین رو اگر طرح نورد گرم۲ فولاد مبارکه آغاز به کار کند، ما با فولاد مبارکه در بازار تنها ۱۲درصد همپوشانی خواهیم داشت، ولی در تامین مواد اولیه ۱۰۰ درصد همپوشانی پیدا می‌کنیم که این موضوع به ضرر ما خواهد بود و این مهم‌ترین دلیل ما برای نیاز به فولادسازی است.

ابراهیمی افزود: از سویی برخی آلیاژ‌های بسیار راهبردی و مورد نیاز کشور مانند فولادهای کرایژونیک برای بومی‌سازی و قطع وابستگی نیاز به اسلب داخلی دارد که فولادسازها امکان تامین آن را ندارند، بنابراین در طرح فولادسازی درصدد تامین آنها هستیم.

طرح فولادسازی برای قطع وابستگی

مدیرعامل شرکت فولاد اکسین در پاسخ به این پرسش که برای طرح فولادسازی چه اقدام‌هایی انجام داده‌اید؟ عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات شرکت فولاد اکسین خوزستان که موجب شده این شرکت تاکنون به اهداف و ظرفیت اسمی خود دست نیابد عدم تامین مکفی و مستمر اسلب آلیاژی عریض به‌عنوان مواد اولیه است. به‌دلیل نبود فناوری لازم در فولادسازهای داخل کشور، تامین کامل ظرفیت اسلب API به میزان ۷۰۰ هزار تن در سال عملا امکان‌پذیر نیست و تنها تامین‌کننده اسلب API محیط ترش یعنی فولاد مبارکه نیز با محدودیت ظرفیت تولید ماهانه حداکثر ۳۵ هزار تنی مواجه است. ضمن اینکه اختصاص همین ظرفیت به فولاد اکسین خوزستان نیز موقت بوده و در آینده با راه‌اندازی خط نورد گرم ۲ فولاد مبارکه، امکان استفاده از آن وجود نخواهد داشت.

ابراهیمی ادامه داد: اسلب‌های تولیدی داخل کشور از نظر ابعادی جوابگوی نیاز خط نورد این شرکت نبوده و باعث از دست رفتن ظرفیت خط نورد به میزان قابل توجهی شده است. خط نورد فولاد اکسین برای اسلب ۲۳ تنی طراحی شده، اما اسلب‌های تولید شده توسط فولادسازهای داخلی عموما کمتر از ۱۴ تن وزن دارند که این موضوع باعث کاهش ظرفیت اسمی از یک میلیون و ۵۰ هزار تن به حدود ۷۰۰ هزار تن، افزایش ضایعات و به تبع آن افزایش بهای تمام شده محصول شده است. لازمه تامین اسلب ۲۳ تنی آلیاژی اجرای مجتمع فولادسازی شامل احیای مستقیم و ذوب و ریخته‌گری است که با اجرای آن ضمن جذابیت سرمایه‌گذاری از نظر نرخ و زمان بازگشت سرمایه، موجب اشتغال‌زایی مستقیم در حدود هزار نفر و اشتغال‌زایی غیرمستقیم در حدود ۷هزار نفر در استان خوزستان شده و برخی معضلات اساسی شرکت نیز به‌وسیله آن حل می‌شود.

وی درباره جزئیات بیشتر طرح فولادسازی عنوان کرد: این طرح فولادسازی از طرح‌های توسعه اصلی شرکت است که از زمان بدو تاسیس نورد ورق عریض، به‌عنوان یک طرح بالادستی مدنظر قرار گرفته بود و حتی در این زمینه در سال ۲۰۰۵ میلادی قراردادی با شرکت دانیلی ایتالیا نیز منعقد شد؛ همچنین زیرساخت‌های لازم مانند زمین، آب، برق، گاز و سایر تسهیلات مورد نیاز طرح مهیا شد، اما متاسفانه به علت مشکلاتی مانند عدم تامین منابع مالی و مشکلات تغییر سهامداران و سایر مسائل داخلی شرکت این قرارداد به سرانجام نرسید.

ابراهیمی در ادامه توضیح داد: به توصیه سهامداران در سال ۱۳۹۸ دوباره اجرای طرح توسعه کارخانه فولادسازی در دستور کار شرکت قرار گرفت و در همین راستا، گزارش توجیه فنی و اقتصادی توسط شرکت مهندسی فراتحقیق سپاهان با لحاظ شرایط و قیمت‌های روز تهیه شد. نتایج این گزارش نشان داد که این پروژه ضمن رفع مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه شرکت که مستقیما بر افزایش ۵۰ درصدی ظرفیت کارخانه نورد تاثیر خواهد گذاشت، دارای نرخ برگشت سرمایه نسبتا بالایی نیز است که می‌تواند تحول اساسی در شرایط مالی شرکت به‌وجود آورد. این درحالی است که برای قطع وابستگی از واردات و تولید داخلی محصولات خاص فولادی موردنیاز کشور مانند ورق‌های مقاوم در مقابل میعانات اسیدی یا ورق‌های کرایژونیک نیاز است که مواد اولیه را خود ما تامین کنیم.

وی ادامه داد: موضوع اجرای طرح فولادسازی در جوار کارخانه نورد در جلسه هیات دولت نیز مطرح و با آن موافقت شده و مجوز تاسیس توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان نیز برای این پروژه اخذ شده است. در اواخر سال ۱۳۹۸ فراخوان پیمانکاران اجرایی‌ برای احداث طرح توسعه فولاد اکسین خوزستان در روزنامه‌های کثیرالانتشار درج شد. در شهریورماه سال‌جاری نیز برنده مناقصه مشخص و عملیات اجرایی این پروژه از مهرماه آغاز خواهد شد. امید داریم با حمایت سهامداران و پیگیری‌های مسوولان استانی، موضوع طرح توسعه فولاد اکسین خوزستان که همه مسوولان کشوری در سطوح مختلف بر لزوم اجرای آن اتفاق‌نظر دارند، ظرف سه سال از شروع عملیات اجرایی، آماده بهره‌برداری شود.

فناوری‌های بومی‌شده فولاد اکسین

ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که فولاد اکسین برای تجهیزات این شرکت چه اندازه بومی‌سازی انجام داده است، تصریح کرد: با توجه به تنوع فناوری‌های خاص به کار رفته در فرآیند ساخت قطعات اساسی کارخانه و نیاز به تامین اقلام استراتژیک جهت ادامه روند مطلوب تولید و همچنین انحصاری بودن فناوری و دانش فنی توسط شرکت‌های خارجی، تصمیم و همت بر آن شد که با ارتقای سطح دانش کارشناسان داخلی بومی‌سازی اقلام پرکاربرد و حیاتی در برنامه اهداف استراتژیک گنجانده و با جدیت و تلاش پیگیری شود. در این راستا در سال ٩٩ موفق به ساخت اقلام پرمصرف BOILER FEED PUMP پوسته‌زدا شده که تا قبل از آن تمامی اقلام در انحصار شرکت KSB  آلمان بوده  که هم‌اکنون با همت کارشناسان داخلی موفق به دستیابی فناوری ساخت اقلام مهم آن مجموعه شدیم و پمپ شماره ٢ پوسته‌زدا پس از ٧ سال نصب و راه‌اندازی شد.

وی ادامه داد: همچنین در بحث دستیابی به اطلاعات فنی مورد نیاز برای بومی‌سازی ولوهای EVERTZ موفق به شناسایی متریال اصلی و دیتا بیس‌های ساخت ولوهای مجموعه پوسته‌زدای اولیه و ثانویه شدیم که با توجه به شرایط خاص حاکم بر اقتصاد کشور شرکت فولاد اکسین را به صرفه‌جویی ارزی اقتصادی سوق داد و باعث درآمدزایی در بنگاه‌ها و کارگاه‌های سازنده شد. همچنین بومی‌سازی COUPLING  و CARDAN شافت‌های میز چرخشی TURN TABLE که تاکنون در انحصار شرکت ماینا ایتالیا بوده، از کاربردی‌ترین تجهیزات کارخانه است.

ابراهیمی افزود: در اورهال کارخانه نیز سیستم HAGC قفسه استند را در دو سمت درایو ساید و اپراتور ساید برای نخستین‌بار و بدون نیاز به کارشناسان دانیلی با بهترین کیفیت و کمترین زمان ممکن و با استفاده از دانش ارتقا یافته کارشناسان داخلی تعویض شده است. همچنین بومی‌سازی غلتک‌های مربوط به دستگاه‌های TRIMMER و DIVIDE و همچنین دستیابی به فناوری ساخت قطعات که سابقا در انحصار کشورهای ایتالیا و آلمان قرار داشته، از جمله اقدامات شرکت در جهت بومی‌سازی است.

عبور از شیوع بیماری کرونا

مدیرعامل شرکت فولاد اکسین درباره تاثیر شیوع بیماری کرونا بر عملکرد این واحد عنوان کرد: شیوع بیماری کرونا تا حدودی بر تقاضای بازار داخلی تاثیر داشته است، اما فولاد اکسین به دلیل تولیدات خاص و قراردادهای بلندمدت با وزارت نفت و البته اتخاذ تدابیر بهداشتی در جهت پیشگیری از انتقال کرونا که از همان روزهای ابتدایی آغاز کرد که همچنان نیز ادامه دارد، نه‌تنها از نظر سلامتی کارکنان دچار چالش نشده، بلکه در انجام تعهدات خود نیز بسیار خوب اقدام کرده است؛ ولیکن در حوزه صادرات شیوع ویروس کرونا تاثیر شدیدی بر تقاضای ورق، قیمت‌های جهانی، معاملات و ارسال محصولات داشته و صادرات محصولات را با چالش‌ها و موانع جدی روبه‌رو کرده است.

چالش‌های یک کارخانه فولادی

ابراهیمی در ادامه با اشاره به مشکلاتی که در حوزه کاری آنها وجود دارد، عنوان کرد: با توجه به ظرفیت ۵۵۶ هزار تنی تولید ورق API عریض در شرکت فولاد اکسین و نیاز ۷۰۰ هزار تنی اسلب،  موضوع کمبود مواد اولیه (اسلب) – به‌ویژه حوزه محیط ترش – چالش اصلی تولید این سبد محصولات فولادی است، به‌طوری‌که تنها تولیدکننده این گونه فولادی، شرکت فولاد مبارکه است که به تازگی به دانش فنی تولید اسلب API دست یافته است و با ظرفیت محدود ۳۵ هزار تن در ماه قادر به پاسخگویی به این حجم بالای اسلب مورد نیاز نیست.

وی ادامه داد: همچنین روند تولید مواد اولیه مورد نیاز در شرکت مبارکه هنوز به سطح پایداری نرسیده و وزن اسلب تولید شده در فولاد مبارکه (۱۷ تن) از وزن اسلب طراحی شده برای خط نورد این شرکت (۲۳ تن) کمتر است که این موضوع همچنان تحقق ظرفیت تولید این شرکت را با چالش مواجه می‌کند.

مدیرعامل شرکت فولاد اکسین ادامه داد: از سویی حجم سودآوری قابل توجه و اهمیت خودکفایی نهفته در تولید این سبد محصولات استراتژیک گویای جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه فولادی است. با توجه به اینکه این شرکت تنها تولیدکننده این محصولات در خاورمیانه است و از سویی قادر به تولید و بومی‌سازی کل سبد API مورد نیاز تامین‌کنندگان است، می‌طلبد که در حوزه تامین سرمایه مورد نیاز جهت احداث طرح توسعه فولادسازی اسلب عریض این شرکت، حمایت‌های جدی صورت پذیرد. چنانچه از این طرح توسعه فناورانه حمایت شود، علاوه بر تامین نیاز داخل، امکان صادرات این ورق‌های فولادی که در طرح‌های صنعت نفت و گاز کاربرد دارد، فراهم می‌شود.

مدیرعامل شرکت فولاد اکسین در پایان تاکید کرد: مهم‌ترین هدف این مجموعه در سال جهش تولید، رسیدن به تولید ۷۹۰هزار تن اسلب (معادل ۷۰۰ هزار تن ورق) است. براساس برنامه استراتژیک تدوین‌شده این شرکت برای سال ۹۹، ۵۵ درصد ورق‌های تولیدی باید مربوط به تولید ورق‌های API  و آلیاژی باشد که در فروردین ۶۵ درصد و در اردیبهشت نیز ۷۷ درصد سبد تولیدات این شرکت به این ورق‌های خاص اختصاص یافت و تاکنون نیز از برنامه تعیین‌شده، جلوتر پیش رفته است. در حال حاضر فولاد اکسین با ثبت رکورد تولید و نورد ۴۸ هزار تن اسلب API و آلیاژی در ماه، می‌تواند بیش از گذشته پاسخگوی نیاز صنایع خاص و استراتژیک پایین‌دست باشد.