سال داغ فولادی‌ها رقم خورد

به گزارش می متالز، این سال در یک چشم‌انداز کلی برای صنعت فولاد کشور با اتفاق‌های خوب و روند مثبت بازار همراه بود تا کام تولیدکنندگان و صادرکنندگان را بیش از پیش شیرین کند. یکی از مهم‌ترین اتفاق‌هایی که در بازار فولاد رخ داد، افزایش دوبرابری نرخ فولاد برای این صنعتگران تلاشگر بود. البته می‌توان مدعی شد صنعت فولاد به اهداف پیش‌بینی شده خود در این سال دست یافته و آماده است بهتر از امسال به استقبال سال ۹۷ برود.

تجلی تکمیل زنجیره فولاد در سال ۹۶

یکی از اتفاق‌های مهمی که سال ۹۶در حوزه فولاد رخ داد، راه‌اندازی واحدهای گوناگون فولادی در سطح کشور بود که هر یک به‌نوعی زنجیره فولاد را تکمیل کردند. زنجیره فولاد در چند سال گذشته توانسته رشد قابل‌توجهی در بخش‌های گوناگون داشته باشد. از تعداد قابل‌توجهی واحد فولادی در سال ۹۶ بهره‌برداری شد. برخی از این واحدها در قالب طرح‌های استانی بود که با مشارکت بخش خصوصی و سازمان ایمیدرو به مرحله بهره‌برداری رسید. مهدی کرباسیان، رئیس هیات‌عامل ایمیدرو اظهار کرد: حدود ۲۵ میلیون تن تولید آهن‌اسفنجی داریم و در جهان در این زمینه صاحب مقام نخست هستیم. با راه‌اندازی پروژه‌های استانی پیش‌بینی می‌شود مقام نخست جهانی خود را در تولید آهن‌اسفنجی همچنان حفظ کنیم؛ بنابراین در این راستا اقدام‌های مهمی در کشور در جهت تکمیل زنجیره فولاد تا رسیدن به تولید آهن‌اسفنجی و فولاد خام انجام شده است. کرباسیان در ادامه درباره تامین مواد اولیه و گندله‌سازی واحدهای آهن‌اسفنجی، عنوان کرد: مواد اولیه مورد نیاز برای ۷طرح فولادی قرار است با یک تقسیم‌بندی در کارخانه‌های گندله‌سازی کشور همچون چادرملو، گل‌گهر و در مرحله بعد سنگان که گندله کارخانه‌های آهن‌اسفنجی را فراهم می‌کند، تامین شود. با راه‌اندازی کارخانه گندله‌سازی سنگان که زیر نظر فولادمبارکه است و همچنین راه‌اندازی کارخانه اوپال‌پارسیان که تولید آن به‌تازگی آغاز شده، زنجیره تولید فولاد به توازن می‌رسد. وی با اشاره به این موضوع که تمام تلاش ما در تولید زنجیره تامین فولاد شامل کنسانتره، گندله، آهن‌اسفنجی و شمش این است که در این صنعت به توازن برسیم، گفت: یکی از اقدام‌های مهمی که برای ایجاد توازن در سال ۹۲ و ۹۳ انجام شد این بود که طرح جامع فولاد به‌طور دقیق‌تری مورد بازنگری قرار گرفت. در سال ۹۶ این زنجیره به مرحله تکمیل خود بسیار نزدیک شده است.

رکورد باورنکردنی افزایش نرخ فولاد

یکی از مهم‌ترین اتفاق‌هایی که در بازار فولاد در سال ۹۶ روی داد، افزایش نرخ این فلز استراتژیک بود. البته این اتفاق در حالی افتاد که تا پیش از این بازار فولاد در سال‌های پیش از آن در رکود به سر می‌برد. هرچند این افزایش نرخ که تا حدود ۵۰ درصد نیز بالا رفت، ناشی از افزایش نرخ‌های جهانی بود. امسال با افزایش نرخ انواع محصولات فولادی روبه‌رو بودیم، موضوعی که سبب تحرک و گرمابخشی به این بازار پس از مدت‌ها سکون، شده بود.گویی این رشد نرخ‌ها برای انواع محصولات اتفاق افتاد تا جانی تازه به بازار گرم انواع محصولات فولادی ببخشد. هرچند برخی معتقد و معترض بودند که تقاضای داخلی با تغییرات چندانی روبه‌رو نشده و این افزایش نرخ‌ها با توجه به رکود مسکن نمی‌تواند چندان منطقی به‌نظر برسد. البته کارشناسان و دست‌اندرکاران فولادی معتقدند در چند سال گذشته نرخ‌ها به شکل دستوری پایین نگه داشته شده و این در حالی است که باید در بازار آزاد اجازه داده شود. نرخ‌های واقعی براساس عرضه و تقاضا در بازار جریان پیدا کنند زیرا پایین نگه‌داشتن نرخ‌ها در میان‌مدت و با توجه به چند نرخی بودن ارز و واقعی نبودن آن، سبب زیان‌دهی فولادسازی خواهد شد. ازسوی دیگر از این موضوع مهم نباید غافل شد که نرخ‌گذاری داخلی به پیروی از افزایش نرخ‌های جهانی روندی منطقی را طی کرده است و باوجود افزایش نرخ‌ها شاهد نزدیک شدن نرخ‌های داخلی به خارجی و واقعی بوده‌ایم. از دیگر علت‌های افزایش نرخ در بازار فولاد می‌توان به کاهش واردات اشاره کرد.

ظهور فناوری ایرانی «پرد» در سالی که گذشت

یکی دیگر از اتفاق‌های مهمی که سال ۹۶ روی داد، بکارگیری فناوری پرد، فناوری بومی ایرانی در واحدهای احیای مستقیم کارخانه‌های فولادی بود که ازسوی شرکت «ام‌ام‌ای» در ۴کارخانه احیای مستقیم که جزو طرح‌های استانی هستند، به کار گرفته شد. به گزارش صمت، در این‌باره حسن کرباسچی، مدیرعامل شرکت ام‌ام‌ای در ایران، عنوان کرد: طرح‌های مانند شادگان، میانه و نـی‌ریز با فناوری پـرد در سال ۹۶ راه‌انـدازی شده‌اند. وی در پاسخ به این پرسش که تولید در سایت‌های با فناوری پرد چگونه بوده است، گفت: برای دستیابی به نتایج قطعی به‌ویژه در طرح‌هایی که با فناوری‌ های جدید انجام می‌شود و رسیدن به ظرفیت اسمی، نیازمند یک دوره ۶ ماهه تا یک‌ساله هستیم و در ۲ سایت میانه و شادگان به ظرفیت مورد نظر رسیده‌ایم. کرباسچی تاکید کرد: موضوع قابل‌توجه اینکه کارشناسانی که هم در فناوری میدرکس کار کرده‌اند و هم با این فناوری ایرانی آشنایی دارند، بر فناوری پرد صحه می‌گذارند و عملکرد خوب این فناوری برای آنها نیز غیرقابل باور است؛ به‌ویژه در سایت نی‌ریز که انجام آن در گره خوردن با تجربه‌های انجام سایت‌های قبلی، بهتر اجرا شده است. وی عنوان کرد: طرح بعدی شرکت ام‌ام‌ای در فولاد بافت است که چهارمین طرح با فناوری پرد به‌شمار می‌رود. این سایت سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. البته این طرح به‌دلیل موضوع‌های مربوط به تامین منابع مالی به تعویق افتاده وگرنه باید شاهد راه‌اندازی آن در امسال بودیم.
کرباسچی همچنین با اشاره به قرارداد طرح ۳۰۰هزار تنی که با چین بسته شده، عنوان کرد: طرحی با فناوری پرد ایرانی بر پایه زغال‌سنگ با عنوان طرح «سی‌اس‌ای‌ان» با کشور چین در حال عملیاتی شدن است.

بحران جهانی الکترود گرافیتی گریبانگیر ایران شد

یکی از اتفاق‌های مهمی که از ابتدای امسال کارخانه‌های فولادی را با چالش روبه‌رو کرد، کمبود الکترود گرافیتی بود که البته این موضوع به‌واسطه کمبود الکترود گرافیتی در سطح جهان اتفاق افتاد. به‌دلیل وارداتی بودن این کالای مورد نیاز صنعت فولاد از ابتدای سال، کارخانه‌داران فولادی داخلی با نگرانی روبه‌رو شدند و این امر تا حدی سبب افزایش نرخ محصولات فولادی شد. در این‌باره مدیرعامل فولاد مبارکه، عنوان کرد: کمبود الکترود گرافیتی سال گذشته میلادی به‌شدت در بازار جهانی بحران‌ساز شد که ریشه این مسئله به کشورهایی مانند ژاپن و چین بازمی‌گردد. کارخانه‌هایی که خوراک مواد اولیه الکترود گرافیتی را تولید می‌کنند، بسیار محدود هستند که یکی از آنها در حال تعمیرات سالانه است و یک کارخانه در چین را نیز به‌دلیل مسائل زیست‌محیطی تعطیل کرده‌اند. از این‌رو مواد اولیه برای تولید الکترود محدود شده است. بهرام سبحانی افزود: کارخانه‌های موجود نیز همان ظرفیت‌ها را برای تولید الکترود دارند اما خوراک مورد نیاز را ندارند. از این‌رو به‌طور تقریبی همه جهان را با یک چالش و تهدید جدی روبه‌رو کرده‌اند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: در فولاد مبارکه برنامه‌ریزی شده تا با مشکلی روبه‌رو نشویم اما اطلاع دارم سایر واحدها با مشکل روبه‌رو شده‌اند و کشورهای اطراف برای رفع این مشکل با ما در تماس هستند. وی ادامه داد: در داخل کشور کارخانه الکترود گرافیتی اردکان در حال راه‌اندازی است که بیشترین سهام آن متعلق به فولادمبارکه است که آن را از ایمیدرو خریداری کرده است، البته بخشی از سهام آن متعلق به چادرملو و خود ایمیدرو است که عملیات ساخت آن به سرعت در حال پیشرفت است اما راه‌اندازی این کارخانه یکی، دو سال طول می‌کشد که جوابگوی وضعیت کنونی نیست.

۹۶، سالی برای صادرات فولاد

 سال ۹۶ بستر یک بازار صادرات‌محور را برای کشور فراهم کرد. دراین‌باره عزیز قنواتی، مدیرعامل شرکت امیرکبیرکاشان اظهار کرد: امسال با توجه به اینکه در کشور ما نیز دوران پساتحریم آغاز شد، رویکرد فولادی‌ها را دچار تغییر و تحولات مثبتی کرد. قنواتی افزود: در این سال تا حدی رویکرد فولادی در جهت بازارهای صادراتی تقویت شد و برخی تولیدکنندگان این بخش توانستند بازارهای تازه صادراتی برای خود شناسایی کنند. همچنین تعامل ما با فولادسازان جهانی نیز راحت‌تر و بیشتر شد و هیات‌های گوناگونی از کشورهای دیگر به کشورمان وارد شدند. از این‌رو در زمینه اصلاح ساختار فناوری با شرکت‌های خارجی وارد مذاکره شدیم و بسیار از سرمایه‌گذاری‌های فولادی امسال راه‌اندازی شد. وی تاکید کرد: سال گذشته بسترهای صادراتی برای کشور ما فراهم شده بود و برخی واحدهای فولادسازی که سال گذشته از آنها بهره‌برداری شد نیز امسال وارد مدار تولید شدند و شاهد بودیم صادرات روند مثبتی را طی کرده است. مدیرعامل شرکت امیرکبیرکاشان همچنین با اشاره به اتفاق‌های جهانی بازار فولاد، خاطرنشان کرد: یکی از اتفاق‌های مهمی که در سطح بین‌المللی رخ داد، محدود شدن تولید فولاد چین بود که سبب شد زمینه‌های صادرات فولاد برای کشور ما فراهم شود. البته هم‌اکنون نیز لزوم بازسازی کشورهای عراق و سوریه برای ما یک فرصت فراهم کرده است. وی در پاسخ به این پرسش که چشم‌انداز سال آینده کشور را چگونه پیش‌بینی می‌کنید، عنوان کرد: با توجه به روند مثبت امسال می‌توان فضای مثبتی را برای سال آینده پیش‌بینی کرد و می‌توان گفت فضا در این زمینه حتی بهتر از امسال است و روند افزایشی را برای تولید و صادرات متصور بود. با توجه به این چشم‌انداز به‌دنبال بازارهای تازه صادراتی نیز هستیم.
 

کاهش تعرفه‌ای برای واردات فولاد

موضوع دیگری که نیمه دوم امسال با آن روبه‌رو بودیم، کاهش تعرفه‌های وارداتی برخی محصولات فولادی ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بود، موضوعی که از یک‌سو باعث خرسندی صنایع پایین‌دست و ازسوی دیگر سبب نارضایتی صنایع بالادست صنعت فولاد شد. براساس مصوبه هیات دولت و در راستای حمایت از صنایع داخلی تعرفه واردات ورق فولادی به‌طور پلکانی کاهش یافت.
در این‌باره میکائیل عظیمی، مدیرکل پیشین دفتر صنایع معدنی فلزی این وزارتخانه عنوان کرد: درباره ۲ محصول تصمیم به کاهش تعرفه گرفته شده که یکی شمش و دیگری ورق است. در زمینه شمش بیشتر واحدهای فولادی ترجیح می‌دهند برنامه‌های صادراتی را در پیش بگیرند. این در حالی است که در بازار داخلی نیز نیازمند تنظیم بازار هستیم. از این‌رو درباره این محصول هم برنامه صادرات را پیش‌رو داریم و هم تامین نیاز داخل مورد توجه ما است. عظیمی در ادامه تصریح کرد: واحدهای نوردی مدتی است در تامین شمش دچار مشکل شده‌اند و با درخواست‌هایی که ازسوی نوردکاران برای تامین مواد اولیه روبه‌رو بودیم؛ وزارتخانه تصمیم به کاهش تعرفه‌ای گرفت که سال‌های گذشته به‌دلیل حمایت از واحدهایی که شمش تولید می‌کردند، افزایش پیدا کرده بود تا از رکود خارج شوند. درحال‌حاضر با توجه به اینکه این واحدها تا حدودی از رکود خارج و قادر به صادرات شده‌اند، درصدد هستیم با کاهش تعرفه از واحدهای نوردی حمایت کنیم که با کاهش نرخ تمام‌شده، این واحدها نیز به سمت صادرات کالای با ارزش‌افزوده پیش بروند زیرا صادرات محصولات این واحدها به‌دلیل نرخ تمام‌شده، افزایش یافته بود. وی با اشاره به موضوع کاهش تعرفه ورق گرم، افزود: در بحث ورق نیز تعرفه را کاهش داده‌ایم. از آنجا که ورق گرم، اندازه‌ها و گریدهای گوناگون دارد و مصرف‌کنندگان محصولات این ورق‌ها به دلیل تامین نبودن نیازشان نرخ تمام‌شده محصولات‌شان افزایش یافته بود، این تصمیم برای کاهش تعرفه گرفته شده است. عظیمی در ادامه اظهار کرد: قرار است تعرفه به‌طور پلکانی افزایش یابد؛ یعنی هر اندازه به سمت کالای با ارزش‌افزوده بیشتر برویم، تعرفه واردات آن نیز به همان اندازه افزایش یابد.

خطر تعرفه اروپایی‌ها

و در نهایت اینکه؛ سال گذشته بازار فولاد با خطر تعرفه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روبه‌رو بود که دلیل آن نیز اتهام شورای یوروفر به کشورهای ایران، برزیل، روسیه، صربستان، چین و اوکراین مبنی بر دامپینگ محصولات فولادی صادراتی این کشورهاست. این در حالی است که ایران سهم مهمی در صادرات محصولات فولادی به اروپا دارد. در حقیقت اروپایی‌ها بیش از این موضوع نگران ورود کشورهایی مانند ایران به اروپا و در دست گرفتن بازارهای آن هستند. موضوعی که نشان از توسعه فولاد ایران دارد که نمود آن را در سال ۹۶ و با قوانین ضددامپینگی علیه ایران شاهد بودیم.