ارزانی سیمان؛ مانع تنوع تولید

به گزارش می متالز، کارشناسان ریشه اصلی مشکلات صنعت را در قیمت‌گذاری ناعادلانه سیمان جست‌وجو می‌کنند و اعتقاد دارند چنانچه دولت قیمت را به عرضه و تقاضا بسپارد، شاهد رونق آن خواهیم بود. از سوی دیگر این درخواست سیمانی‌ها مخالفانی مانند سازنده‌ها دارد که اعتقاد دارند آزادسازی سیمان منجر به افزایش قیمت ساخت می‌شود. این در حالی است که در چند سال اخیر که سیمان افزایش قیمت بسیار کمتری از تورم عمومی‌ داشته، قیمت مسکن تا ۳۰۰ درصد رشد را تجربه کرده است. تداوم این وضعیت شرایط را برای شرکت‌ها سخت کرده تا جایی که حتی تعویض قطعات مستعمل هم به سختی صورت می‌گیرد.

روند رو به رشد سیمان هگمتان

سیمان هگمتان در تاریخ بیستم آبان ماه 1376 در یکصد کیلومتری شهر همدان در شهر قروه درجزین از توابع شهرستان رزن با ظرفیت تولید 2300 تن در روز و 690 هزار تن کلینکر در سال به بهره‌برداری رسید. در اسفند ماه 1381 در راستای اجرای برنامه سوم توسعه 83 درصد سهام دولتی متعلق به شرکت احداث صنعت توسط سازمان خصوصی‌سازی از طریق مزایده به شرکت سیمان تهران واگذار  شد. با برنامه‌ریزی و پیگیری‌های به عمل آمده در سال 82 سهام شرکت در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد و در سال 85 با راه‌اندازی طرح افزایش ظرفیت، تولید شرکت از 2300 تن در روز به 3200 تن و در سال 87 با راه‌اندازی طرح توسعه از 3200 تن به 6600 تن افزایش یافت. شرکت سیمان هگمتان در حال حاضر با تولید 7 هزار تن در روز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیمان کشور توانسته است همگام با آخرین دستاوردهای صنعتی و تکنولوژی و همچنین با بهره‌گیری از امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری انواع سیمان خاکستری را تولید کند.

مشکل حمل و نقل سیمان

علی‌اصغر گرشاسبی، مدیرعامل سیمان هگمتان در پاسخ به کمبود سیمان در برخی استان‌ها می‌گوید: مشکل بازار در شرایط کنونی مساله حمل و نقل است. در برخی بازارها علاوه بر اینکه هزینه‌ها بسیار افزایش یافته کامیون هم برای حمل به سختی پیدا می‌شود؛ بنابراین استان‌ها وضعیت متفاوتی از این نظر دارند.

وی در مورد موقعیت جغرافیایی سیمان هگمتان عنوان می‌کند: عمده بازار داخلی سیمان هگمتان در چند استان از جمله همدان، کردستان، قزوین و تهران به فروش می‌رسد و با توجه به کیفیت بسیار بالا، به‌رغم افزایش هزینه حمل، با کمبود مشتری مواجه نیستیم، اما تعداد کامیون منطقه ما را دچار مشکل کرده است. با توجه به اینکه ما یکی از صادرکنندگان سیمان و به‌ویژه کلینکر از طریق بندر امام هستیم، این مساله ما را دچار مشکل کرده است. در این رابطه هم حمل و نقل ریلی را در دستور کار قرار داده و امروزه بخشی از حمل بار به تهران از طریق ریل انجام می‌شود، اما با وجود اینکه در تمام دنیا حمل‌ونقل ریلی به عنوان یک مدل ارزان شناخته می‌شود در کشور ما وضعیت به دو دلیل متفاوت است. یکی اینکه بسیاری از کارخانه‌ها به حمل ریلی وصل نیستند و باید ابتدا از طریق راه جاده‌ای حمل و بارگیری انجام شود و مجدد در مبادی ریلی اقدام به تخلیه و بارگیری کنند و همین امر هزینه‌ها را به شدت افزایش می‌دهد و از طرفی بخش ریلی هم هزینه‌های حمل بالایی را برای این بخش در نظر گرفته است.

صادرات کلینکر به چین

مدیر عامل سیمان هگمتان با بیان اینکه عمده صادرات ما به صورت کلینکر و به کشور چین است، می‌افزاید: به‌رغم اینکه چین یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیمان است،  از سال گذشته تولید200 هزار تن  را به خاطر قدیمی‌ بودن تکنولوژی و هزینه‌بر بودن متوقف کرده و بخشی از این نیاز را ایران تامین می‌کند و از آنجاکه با ظرفیت مازاد تولید بالایی مواجه هستیم، این بازار در رشد شرکت‌های سیمانی بسیار موثر خواهد بود.

گرشاسبی با اشاره به اینکه تولید سیمان در ایران فاقد تنوع لازم است، می‌گوید: تولیدکنندگان سیمان کشور به دلیل فرهنگ استفاده غلط که ناشی از ارزانی سیمان است، از تنوع تولید استقبال نمی‌کنند. به این معنا که  امروزه مصرف‌کنندگان به دلیل ارزانی بی‌رویه، باکیفیت‌ترین سیمان را در جاهایی که نیازی به مقاومت بالا نیست، استفاده می‌کنند و به طور طبیعی برای تولیدکننده هم تولید سیمان‌های آمیخته و متنوع نه صرفه دارد و نه خریدار.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سهامداران سیمانی افت شدید شاخص در این گروه کالایی است؛ گرشاسبی در این زمینه می‌گوید: واقعیت این است که نه رشد ابتدای امسال در بورس منطقی بود و نه افت شدید حال حاضر. خوشبختانه امروزه برای بخش سیمان بازارگردان تعیین شده است و امیدواریم شرایط بهتر شود.

خطر «استهلاک بدون جایگزینی»

وی ادامه می‌دهد: نرخ پایین سیمان باعث می‌شود کسی دنبال جایگزینی و به‌روزآوری صنعت نباشد در نتیجه این صنعت در میان‌مدت صدمات بسیاری خواهد دید. امروز در کشور قیمت سیمان 10 دلار است و در بخش صادرات هم به دلیل رقابت منفی بسیار ارزان‌تر از قیمت جهانی سیمان را به فروش می‌رسانیم، در حالی که در کشورهای دیگر تا 70 دلار به فروش می‌رسد. بنابراین سوبسید بالایی که به صنعت سیمان پرداخت می‌شود، نصیب سایر کشورها می‌شود.  به طور کلی چنانچه بخواهیم از صادرات منتفع شویم باید قیمت‌های داخلی سیمان را اصلاح و نهایتا آزادسازی کنیم.

وی با بیان اینکه قیمت‌های صادراتی متاثر از قیمت‌های داخلی هر کشور است، می‌گوید: شرکت‌های سیمانی هیچ‌کدام سودده نیستند. سودی که شرکت‌ها اعلام می‌کنند، متعلق به هزینه‌های جاری است و اگر هزینه‌های جایگزینی را در نظر بگیرید، هیچ‌کدام سود نکرده‌اند. به طور مثال اگر راننده تاکسی نتواند به اندازه استهلاک خودرو درآمد‌زایی کند، در 5 سال آینده با خودرویی مواجه می‌شود که قابل استفاده نیست. در واقع صنعت سیمان هم اگر هزینه‌های استهلاک و جایگزینی را در نظر نگیرد به همین سرانجام می‌رسد.

احتمال تعطیلی کارخانه‌ها

مدیرعامل سیمان هگمتان با بیان اینکه اگر تدبیری برای قیمت سیمان اندیشیده نشود، احتمال تعطیلی کارخانه‌های سیمان وجود دارد، می‌افزاید: چنانچه صرفا فقط بحث اقتصادی مطرح بود، بسیاری از شرکت‌ها با فروش ماشین‌آلاتشان سود بهتری می‌بردند، اما مسائل اجتماعی و ایجاد اشتغال برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

وی می‌گوید: صادرات سیمان حاشیه سود بیشتری دارد، اما امکان جابه‌جایی سخت‌تری دارد و از طرفی برای صادرات باید بسته‌بندی شود. در تمام دنیا عرف این است که کلینکر را به مقاصد صادراتی دورتر  صادر می‌کنند. در کشور ما هم در گذشته به کشورهای همسایه از جمله عراق سیمان صادر می‌کردیم اما بعد از اینکه در این زمینه توسعه پیدا کردند، به سمت واردات کلینکر تغییر رویه دادند. این کار برای کشور‌های مقصد ضمن اینکه سودآوری بیشتری دارد، منجر به اشتغال‌زایی هم می‌شود.