تامین ۹۲ درصدی کالای مورد نیاز فولاد مبارکه از داخل کشور

به گزارش می متالز، در ایران نیز چند سالی است که از سوی رهبر معظم انقلاب به این امر تاکید شده است. بدیهی است در دنیای به شدت رقابتی امروز فقط کشورهایی میتوانند در چرخه رقابت باقی بمانند که به لحاظ تولید ناخالص ملی به خوداتکایی رسیده باشند و این مهم به دست نمی آید، مگر اینکه با عزمی همگانی از تولید ملی و اقتصاد داخلی حمایت کنیم.  در این راستا گفت وگویی را با مهدی تولائیان، معاون خرید فولاد مبارکه، درخصوص دیدگاه و عملکرد این شرکت در زمینۀ توجه به تولیدکنندگان داخلی و استفاده از کالای ایرانی را می خوانید:

 فولاد مبارکه برای حمایت از کالای ایرانی و استفاده حداکثری از توان داخل کشور چه مسیری را در پیش گرفته و چه اقداماتی انجام داده است؟

از صنعت فولاد در تمامی دنیا به عنوان یک صنعت مادر و پایه گذار بسیاری از صنایع بزرگ نام برده می شود. در کشور ما نیز در بالادست زنجیره تامین این صنعت معادن سنگ آهن و سایر تامین کنندگان مواد اولیه قرار دارند و در پایین دست آن نیز شرکتها و تولیدکنندگانی هستند که با استفاده از انواع ورق و دیگر محصولات فولادی در کارخانه های خود، محصولات نهایی را تولید و به دست مصرف کننده می رسانند. به طور مشخص از آغاز بهره برداری فولاد مبارکه حدود 70 تا 80 درصد تجهیزات و اقلام موردنیاز این شرکت، ازجمله اسکلت فلزی، به دلیل نبود دانش فنی ساخت از خارج از کشور تامین می شد؛ اما با توجه به اهمیت انتقال دانش فنی و منافعی که با بومی سازی عاید کشور می شد، فولاد مبارکه برای توانمندسازی شرکت های داخلی و پیمانکاران مرتبط با این صنعت به گونه ای حرکت کرد که اکنون با افتخار اعلام کنیم 100 درصد سنگ آهن، حدود 80 درصد از مواد اولیه و انرژی و 92 درصد کالاهای موردنیاز فولاد مبارکه از داخل کشور تامین می شود. البته برای درصد بسیار کم باقیمانده هم با شرکت های مختلف رایزنی شده تا با دانش داخلی بتوان اقلام موردنیاز را در داخل تولید و تأمین کرد؛ به عنوان مثال، یکی از اقلام بسیار مهم در کوره های قوس الکتریکی الکترودهای گرافیتی است و تامین آن یکی از چالش های بزرگ فولادسازانی است که به روش کوره قوس الکتریکی تولید می کنند. در این خصوص از سوی فولاد مبارکه و ایمیدرو سرمایه گذاریهای کلانی انجام شده است که امیدواریم هرچه زودتر این اقدامات نیز به ثمر برسد.

درخصوص کالای موردنیاز فولاد مبارکه قدری بیشتر توضیح دهید.

حدود 81 درصد کالای موردنیاز فولاد مبارکه به مواد اولیه و انرژی مربوط می شود که کمتر از یک درصد آن وارداتی است. همانگونه که اشاره شد یکی از آنها الکترودهای گرافیتی و دیگری فروآلیاژها هستند که دستیابی به دانش و توانمندی تولید داخل آنها و جایگزین سازی آنها را در دستور کار قرار داده ایم. از 19 درصد دیگر، 2 درصد آن در گروه مواد مصرفی است که شامل لباس، کفش، بلبرینگ و کالاهایی از این قبیل می شود. بالغ بر 90 درصد محصولات این گروه در داخل کشور تولید میشود و 10 درصد آن شامل نوارهای نقاله و گروه های بلبرینگ هاست که از خارج وارد می شود؛ البته برای این مورد هم با شرکت های داخلی هماهنگی به عمل آمده است و به دنبال انتقال دانش فنی تولید آنها در داخل کشور هستیم. از گروه مواد مصرفی نیز 8/99 درصد آن از محل داخل تامین میشود. همچنین از گروه ماشین آلات و قطعات یدکی که درمجموع 6 درصد از کل خرید فولاد مبارکه را تشکیل می دهد، بیش از 55 درصد آن داخلی است. آنچه از خارج از کشور وارد می شود، بیشتر مربوط به قطعات کاتالوگ آیتم است که بیشتر جنبه خاص (specific) برای یک سازنده خاص دارد. در این خصوص نیز فولاد مبارکه به دنبال جایگزین کردن این کالاها با برندهای ایرانی است و به موفقیتهای زیادی نیز در این زمینه دست یافته است.

آیا کالایی وجود دارد که دانش فنی ساخت آن در داخل موجود نباشد؟

بله. برخی اقلام که اکنون وارداتی هستند، به دلایل استراتژیک در داخل کشور تولید نمیشوند. البته در این خصوص نیز تلاش بر این است که کالاهای جایگزین ایرانی برای آنها در نظر بگیریم تا هم توان تولید داخلی را افزایش دهیم و هم وابستگی به خارج از کشور را کمتر کنیم.

تجهیزات و اقلام بومی سازیشده به لحاظ کیفیت در چه سطحی است؟

در بسیاری از گروه کالاها عملکرد تولیدات شرکتهای داخلی نسبت به تولیدات خارجی بهتر بوده است و این برای فولاد مبارکه و شرکتهای تامین کننده آن افتخاراست که از نظر کیفی به شرایطی دست یافته ایم که بتوانیم در ساخت مواد و تجهیزات به خوبی با انواع مشابه خارجی رقابت کنیم. درمجموع کمتر از 8 درصد خرید کل شرکت از طریق شرکت های خارجی تامین می شود. البته در همه بخش ها از جمله قراردادها، تجهیزات و مواد اولیه با توجه به اقدامات انجام شده امیدواریم ظرف یکی دو سال آینده این میزان نیز از داخل کشور تأمین شود.

چند مورد از دستاوردهای بزرگ بومی سازی در فولاد مبارکه را نام ببرید.

در بخش تولید لوله های ریفورمر با استفاده از دانش فنی شرکتهای سازنده اصلی و با همت شرکت های داخلی توانستیم اقلام مذکور را تحت لیسانس و دانش شرکت داخلی بومی سازی کنیم. همچنین در بخش غلتکها و چرخ دنده های حساس هم توانسته ایم نیاز خود را از داخل تامین کنیم. این در حالی است که عملکرد این کالاها از نمونه های خارجی بهتر است تا جایی که حتی شرکتهای سازنده ایرانی این محصول نسبت به صادرات آنها نیز اقدام کرده اند. در بخش نسوزها و پودر قالب و مواد اولیه مثل cpc تولیدات داخلی را آغاز کرده ایم که به تولید انبوه رسیده است.

درخصوص انتقال دانش فنی بیشتر توضیح دهید.

طبــق توافقات انجام شـده تعدادی از شرکـت های معتبــر اروپا، کارخانه های فولادسازی خود را در ایران احداث کرده اند تا با مدیریت و سرمایه خارجی و نیروی کار ایرانی، برخی محصولات فناوری بالا را در ایران تولید کنند و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنند. حتی بعضا برخی شرکتها قراردادهای طولانی مدت با آنها بسته اند.

دستاورد این بومی سازی ها چیست؟

مهم ترین فایده آن انتقال دانش فنی است و اینکه با این اقدامات کشور ایران می تواند فناوری ساخت کارخانه های فولاد را در اختیار داشته باشد؛ همچنین با همت شرکت های ایرانی می توانیم محصولاتی با کیفیت بهتر تولید کنیم. افزون بر اینها، اشتغالزایی و انتقال سرمایۀ خارجی به داخل کشور نیز از دیگر فواید مهم این اقدامات است.

در بخش معاونت خرید فولاد مبارکه چه تدابیری اتخاذ شده تا بتوان از توانمندی همه سازندگان استفاده کرد؟

فولاد مبارکه سامانه ای به نام بانک اطلاعات تامین کنندگان تشکیل داده است. در این بانک اطلاعاتی سعی شده کالاهای متفاوت به گروه های مختلف تقسیم بندی شود تا بانک جامعی از تمامی تأمین کنندگان در هر حوزه تهیه شود. 
تمرکز فولاد مبارکه بر تقویت گروه کالاهایی است که تأمین کنندۀ خارجی یا تامین کنندگان ایرانی به تعداد کم دارد یا محصولات موجود کیفیت موردنظر را ندارد. به طور کلی در این بخش به جایی رسیده ایم که 4,428 تامین کننده در سیستم تامین فولاد مبارکه ثبت شده است.

برای تداوم این راه موفقیت آمیز چه کارهایی انجام شده است؟

مهم ترین کاری که می توانیم انجام دهیم این است که به شرکت های داخلی و خارجی تضمین دهیم که در صورتی که انتقال دانش فنی به داخل کشور صورت گیرد کالای تولیدشده آنها را در درازمدت خواهیم خرید. می توان ادعا کرد در چند سال گذشته جهش های بزرگی در انتقال دانش فنی انجام شده  که تا پایان سال جاری عملا نتایج درخشان تری از این کار به نمایش گذاشته خواهد شد و بخش بیشتری از اقلام تولید داخل به بازار عرضه می شود. باید اذعان کرد هیچ کالا و تجهیزی در صنعت فولاد نیست که فولاد مبارکه برای تولید آن در کشور برنامه ریزی نکرده باشد.

به طور کلی نقش فولاد مبارکه را در فرایند انتقال دانش فنی چگونه ارزیابی می کنید؟

فولاد مبارکه با انتقال دانش فنی صنعت فولاد به کشور در واقع موتور محرک تمام صنایع است و آنها را رشد داده است.
در این فرآیند پیمانکاران و شرکت های سازنده و  نصاب بسیار قوی در کشور شکل گرفته اند. درواقع فولاد مبارکه با خطری که قبول کرد به خوبی توانست شرایطی فراهم کند که شرکت ها و سازندگان داخلی در کنار شرکت های خارجی رشد کنند و به توانمندی و قابلیت بسیار بالایی برسند. در این بازه زمانی تجهیزات بسیار حساسی برای کامل شدن زنجیره تامین فولاد کشور تولید شد که به نوبه خود به این موفقیت های ارزشمند افتخار میکنم.
این باعث افتخار ماست که به شرکتهای سازنده خارجی اعلام می کنیم از اقلام بومی سازی شده در کشور خود رضایت کامل داریم؛ چراکه در بسیاری موارد تجهیز ایرانی عملکرد بهتری نسبتبه نمونه های خارجی آن داشته است.
شجاعت شرکت های ایرانی برای وارد شدن به بحث بومی سازی و تولید داخل به همراه اقدامات فولاد مبارکه در این راه قابل تقدیر است. نتیجه این زحمات برای ارتقای دانش فنی کشور و اینکه زنجیره تامین صنعت فولاد کشور کامل شود، باعث شده کارکنان فولاد مبارکه و شرکتهای سازنده داخلی به عملکرد خود افتخار کنند.