جایگاه سیستم هوشمند در توسعه معادن

به گزارش می متالز، بسیاری از کارشناسان معتقدند سیستم الکترونیک موجب جلوگیری از دوباره‌کاری می‌شود، دقت تصمیمات را بالا برده و از موازی‌کاری جلوگیری می‌کند. بر این اساس دیگر نیازی نیست آمار و سرشماری مشخصی انجام و بودجه مشخصی برای این کار صرف شود، چراکه همواره سرشماری به‌روز در اختیار متقاضیان است. توسعه دولت الکترونیک یکی از شاخص‌های دولت دوازدهم به‌شمار می‌رود و برهمین اساس ورود سیستم هوشمند و الکترونیک در حوزه معدن نیز با هدف افزایش بهره‌وری در این بخش از ضروریات است. هوشمندسازی و الکترونیکی کردن فرآیندهای بخش معدن و صنایع معدنی، می‌تواند تاثیر چشمگیری در بهبود بهره‌وری و مدیریت این بخش‌ها داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد اقدامات در راستای هوشمندسازی در این صنعت در کشور موثر واقع نشده است.
 

توجه به داده‌های الکترونیکی و هوشمندسازی در حوزه معدن چه اهمیتی دارد؟

باتوجه به رشد و توسعه فناوری، دنیای دیجیتال و الکترونیک امروزه نقش بهره‌مندی از سرعت، دقت و مدیریت بر کسی پوشیده نیست. در تعریف کلی فناوری‌ها باید گفت در دنیای صفرویک و هوشمندسازی‌ها هر روز امکانات درک و بررسی بیشتری در اختیار انسان‌ها قرار می‌گیرد.

باتوجه به اهمیت دنیای الکترونیک می‌توان گفت با کمک سیستم‌های هوشمند و برخورداری از حسگرهای محیطی در بخش معدن می‌توان به موفقیت‌هایی دست یافت؛ به‌طور مثال امکان برداشت، ضبط اطلاعات و انتقال سریع و به‌روز شدن داده‌ها و نظارت به نحو بهینه‌ای در اختیار حوزه بهره‌وری معدن قرار می‌گیرد. برخورداری از سیستم هوشمند منجر به تسریع کار، حفظ محرمانگی، شفاف‌سازی نظام‌مند، افزایش کیفیت، کاهش هزینه‌ها، افزایش کارآیی، افزایش اثربخشی و به‌طورکلی افزایش بهره‌وری و بهبود کسب‌وکار در بخش معدن خواهد شد.
 

برای برنامه‌ریزی در حوزه معدن و صنایع وابسته به چه مولفه‌هایی باید توجه کرد؟

ابتدایی‌ترین مولفه‌های تصمیم‌گیری در اختیار داشتن اطلاعات درست و دقیق در مدت زمان کوتاه است که این اطلاعات می‌تواند به‌شکل الکترونیک از واحدهای تحت پوشش وزارتخانه در قالبی منسجم و به‌روز دریافت شود. می‌توان با اختصاص کد شناسه برای معادن و واحدهای صنعتی تابعه یک پورتال اطلاعاتی با مشخصات معین تعریف کرد. با این اقدام وضعیت فعالیت و گزارش‌های عملکرد آن واحدها به‌روز و به شکل آنلاین در دسترس خواهد بود. در ادامه با تعریف الگوریتم‌های برنامه‌ریزی در حوزه دیجیتال، تصمیم‌سازان کشوری صاحب یک سیستم مانیتورینگ و نظارتی لحظه‌ای از وضعیت موجود می‌شوند. این سیستم قابلیت استخراج داده و اطلاعات آماری را به‌شکل جدول و نمودار فراهم می‌کند. همان‌طور که می‌دانیم کوتاه‌ترین، ساده‌ترین و البته موثرترین زبان گزارش عملکرد نمودار و جدول مقایسه است. با این روش در زمان کوتاه، بیشترین داده و اطلاعات قابل‌انتقال خواهد بود و قدرت درک در واحد زمانی کوتاه به شکل بهینه ایجاد می‌شود.
 

این امر چقدر در راستای مدیریت بهره‌وری است؟

استفاده از ابزارهای نوین برای ساده‌سازی و درک سریع موضوع موردبررسی به‌طور حتم در راستای مدیریت بهره‌وری و هم‌جهت با معیارهای توسعه پایدار است. برای مثال در مقیاس کشوری مجموعه‌ای از مولفه‌های تاثیرگذار برای یک تصمیم‌گیری خاص نیازمند مطالعه موضوع در یک بازه زمانی بلندمدت است، در حالی که واحدهای تولیدی در ساختار الکترونیک باعث می‌شوند سیستم‌سازی عملیات استخراج و تولید به‌سرعت شکل گیرد. از آنجا که این سامانه می‌تواند به سایر ادارات و سازمان‌ها از جمله گمرک نیز مرتبط باشد، در یک نظام هماهنگ و یکپارچه حرکت می‌کند. در واقع با سیستم‌سازی کدشناسه معدن یا واحد تولیدی مشخص، سطح دسترسی اطلاعات برای ارگان‌ها و ادارات و همچنین مخاطبان خریدوفروش نیز تعریف می‌شود. این مهم در جست‌وجوی فعالان معدنی و راستی‌آزمایی اطلاعات آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.
 

ضرورت تجمیع و طبقه‌بندی اطلاعات در کشورهای پیشرفته چگونه در روند توسعه نمایان می‌شود؟

در کشورهای توسعه‌یافته همچون آلمان تجمیع و طبقه‌بندی اطلاعات از چند جنبه مفید ارزیابی می‌شود؛ به‌عبارت دیگر وجود یک سیستم داده و نظام هماهنگ‌شده موجب جلوگیری از دوباره‌کاری می‌شود۷ همچنین دقت تصمیمات بالا رفته و از کارهای موازی جلوگیری می‌شود. در این کشورها نیازی نیست آمار و سرشماری مشخصی تعریف و بودجه برای این کار صرف شود زیرا سرشماری به‌روز در اختیار است. ازآنجاکه ادارات خدمات‌رسانی با وظایف نزدیک به یکدیگر به شکلی شفاف از امتیازهای دارنده کدشناسه و مشکلاتش باخبر هستند، امکان تغییر و اعمال سلایق شخص به حداقل ممکن می‌رسد. این سیستم در واقع پیاده‌سازی دولت الکترونیک در دل معادن و صنایع وابسته است که زمینه بررسی و تبیین استراتژی کلان را به‌شکل حرفه‌ای، شفاف و دقیق میسر می‌کند. به‌این‌ترتیب در مقیاس یک معدن یا واحد فرآوری نیز این سیستم‌سازی قابل‌تعریف است. سیستم آمار شامل ورود مواد خام، برنامه تولید، مواد اولیه، حجم تولید، زمان تولید، هزینه، میزان ضایعات، کنترل کیفی و درنهایت خروجی محصول، فروش داخلی و فروش صادراتی است.
 

اطلاعات شفاف چه کمکی به رشد و توسعه معادن و صنایع وابسته می‌کند؟

رشد و توسعه معادن و صنایع وابسته منوط به دریافت اطلاعات درست در زمان درست و به شکلی مکانیزه و شفاف است. برخی اهداف مهم همچون پیشگیری از تخلفات و فساد اداری نیز به همراه ایجاد بهره‌وری با این شفاف‌سازی محقق می‌شود. بدیهی است ایجاد سیستم جامع جمع‌آوری الکترونیکی داده‌ها و اطلاعات، اقدام هوشمندانه‌ای برای ایجاد یک نظام هماهنگ در حوزه معدن و صنایع وابسته خواهد بود. این مهم زمینه را برای تبیین صحیح استراتژی و اتخاذ تصمیمات کلان کشوری به‌شکل مفیدی فراهم می‌کند. به این ترتیب ما هم باید به این مهم توجه کنیم.