انقلاب ریل در ایران

به گزارش می متالز، به طور قطع یکی از بزرگترین دستاوردهای ذوب آهن اصفهان به خصوص طی دو سال گذشته، پیشتازی این صنعت مادر در تولید ریل به عنوان یکی از نیازهای اصلی کشور و خودکفایی در مسیر تولید است.

اگرچه سابقه تولید ریل در دنیا به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد و برخی کشورهای اروپایی، آمریکا، روسیه، ژاپن، چین، ترکیه و هند پیشتاز تولید ریل هستند، اما این اتفاق در ایران اندکی با تأخیر محقق شد و ذوب‌آهن اصفهان در سال ۱۳۷۲، مطالعات و اقدامات لازم برای تولید ریل U۳۳ را انجام داد و در سال ۱۳۸۷ موفق به تولید این نوع ریل شد، اما با سختگیری‌ها در زمینه استاندارد بودن و به علت نبود تجهیزات لازم در خط تولید، صافکاری و تست و امکان صدور گواهینامه تحویل این ریل‌ها با تأخیر مواجه شد. از این‌رو برای دستیابی هرچه سریع‌تر به فناوری تولید ریل و بر پایه توافقات انجام‌شده با یک شرکت آلمانی، تولید ریل در کارگاه نورد ۶۵۰ و با اصلاحات لازم و مجهز کردن خط تولید به تجهیزات لازم برای تولید حدود ۷۰ تن ریل در ساعت در دستور کار این شرکت قرار گرفت.

در این راستا در خط تولید ریل ذوب‌آهن، تجهیزات گران‌قیمت و خاص صافکاری افقی و عمودی ریل و دستگاه‌های مدرنی برای انواع کنترل حین تولید (آنلاین) و تست‌های غیر مخرب راه‌اندازی و قرارداد آن در سال ۱۳۹۳ منعقد شد. با بررسی‌های انجام‌شده علاوه بر تولید ریل‌های UIC۶۰ وU۳۳، این طرح قابلیت تولید انواع ریل‌های مترو مانند UIC۵۴ و سایر ریل‌ها با وزن کمتر از ۶۰ کیلوگرم در ازای هر متر را نیز خواهد داشت.

اگرچه تا پایان سال ۱۳۹۷ تمام نیاز ریلی کشور از خارج تأمین می‌شد، اما با توجه به اینکه مدیران ذوب آهن اصفهان به این باور رسیدند که برای ماندن در میدان رقابت ناچار به حرکت و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر هستند، در نهایت این شرکت به عنوان تنها تولیدکننده ریل در منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) نخستین محموله ریل تولیدی خود را در پروژه ریلی بستان‌آباد-تبریز تحویل داد و در پی آن در دیگر پروژه‌های ساخت راه آهن کشور از جمله در راه آهن‌های چابهار- زاهدان، میانه - اردبیل، همدان - سنندج و رشت - کاسپین از این محصول با ارزش افزوده بالا استفاده خواهد شد.

با خودکفایی ذوب آهن در تولید این محصول طی سال ۱۳۹۸ و با اعتماد وزارت راه و شهرسازی و وزارت صمت، این شرکت امروز متعهد به تامین تمام نیاز ریلی کشور است و خوشبختانه طی دو سال گذشته تاکنون توانسته به طور کامل تعهدات ریلی مورد نیاز وزارت راه را تأمین کند.

وزیر راه و شهرسازی، تولید ریل ذوب آهن را جلوه‌ای از خودباوری ملی می داند و می گوید: باید باور کنیم توانایی‌های این مملکت، مردم مستعد این سرزمین و ذخایر آن به قدر کفایت دارای ارزش و توان ‌افزایی است که بتوانیم مسایل کشور را با آن حل کنیم.

به گفته محمد اسلامی، تولید ریل ملی پروژه‌ای است که ده‌ها نفر، قریب به بیش از ۱۰ سال آن را دنبال و بر روی آن کار کرده‌اند و فرآیند پژوهشی آن سال‌ها به طول انجامیده است که با همت ذوب‌آهن اصفهان، مدیریت متعهد این کارخانه و پیگیری‌های ویژه وزیر صمت به بار نشسته است و شاهد به‌ کارگیری این محصول در پروژه‌های عمرانی هستیم.

او اضافه می کند: تولید ریل ملی تأثیر بسزایی در فعالیت شرکت ذوب‌آهن اصفهان دارد و کشور را به یکی از مراکز تولید ریل در منطقه تبدیل می‌کند و این باور قاطع در وزارت راه وشهرسازی ایجاد شده که از تولیدات داخل می‌توان در پروژه‌ها استفاده کرد.

به گفته وزیر راه و شهرسازی، کیفیت ریل تولیدشده ذوب‌آهن براساس استانداردهای روز دنیا است و محدودیت کمی، کیفی و تنوع تولید ریل در این واحد تولیدی وجود ندارد، همچنین علاوه بر این، دیگر محصول مورد استفاده در زیر ساخت راه‌آهن شامل نخستین نمونه از ریل زبانه سوزن هم در ذوب‌آهن تولید شده است.

مهرداد تولائیان-معاون بهره برداری ذوب آهن اصفهان در خصوص انقلاب ریلی کشور، می‌گوید: این میزان بستگی به میزان تناژ مصرفی ریل با توجه به سیاست های توسعه ریلی کشور دارد تا جایی که در برخی سال ها نزدیک ۱۰۰ هزار تن ریل و در برخی دیگر حدود ۵۰ هزار تن ریل وارد کشور می شد.

او با بیان اینکه با گسترش برنامه‌های توسعه ریلی کشور، حتی ممکن است سالانه به ۲۰۰ هزار تن ریل نیاز داشته باشیم، یادآور می‌شود: طی بررسی‌های صورت گرفته در متوسط پنج تا ۱۰ ساله، نیاز ریلی کشور کمتر از ۱۰۰ هزار تن است.

تولائیان با اشاره به اینکه خوشبختانه طی سال های ۹۸ و ۹۹ طرح های توسعه ریلی بسیاری در کشور برنامه ریزی شده و برخی طرح ها نیز اکنون در حال انجام است، توضیح می دهد: به عنوان مثال وزارت راه در حال توسعه خطوط ریلی در ۶ محور است که تامین این نیاز توسط ذوب آهن انجام می شود.

معاون بهره برداری ذوب آهن اصفهان با تأکید بر اینکه امروز تمام نیاز ریلی کشور توسط ذوب آهن تامین می شود و واردات ریل نداریم، می‌گوید: میزان تولید ریل توسط ذوب آهن بر اساس نیازسنجی و میزان سفارش مشتری و همچنین قراردادها و طرح های ریلی در طول سال مشخص می شود.

او با اشاره به اینکه در حال حاضر کارگاه فعلی ذوب آهن توان تولید ۱۵۰ هزار تن ریل در سال را دارد، تأکید می‌کند: با خرید برخی تجهیزات جدید، میزان تولید ریل در ذوب آهن اصفهان قابل افزایش تا سقف ۴۰۰ هزار تن در سال خواهد بود.

تولائیان با یادآوری اینکه کارگاه ذوب آهن، علاوه بر تولید ریل، محصولات دیگری هم تولید می‌کند، توضیح می‌دهد: بنابر سفارش مشتری ممکن است ۱۰ روز در ماه به تولید ریل اختصاص یابد و بقیه روزها به تولید سایر محصولات اختصاص خواهد داشت، اما اگر این کارگاه تنها تولیدکننده ریل باشد، توان تولید ۴۰۰ هزار تن ریل در سال را دارد.

او با اشاره به تنوع ریل تولیدی در ذوب آهن، می‌گوید: تمام خطوط قطارهای بین شهری (راه آهن) دارای دو کیفیت با استاندارد جدید برای قطارهای پرسرعت و دیگری ریل با استاندارد قدیمی برای قطارهایی با سرعت پایین است که مجموعه ذوب آهن به طور همزمان بنا بر سفارش مشتری تولید ریل می‌کند.

معاون بهره برداری ذوب آهن اصفهان در خصوص خطوط ریل مترو نیز توضیح می‌دهد: در کشور دو تیپ ریل مترو (S۴۹) و (UIC۵۴) مورد استفاده قرار می‌گیرد و ذوب آهن توان تولید هر دو مدل ریل مترو را دارد؛ به عنوان مثال ریل (S۴۹) مورد نیاز مترو بهارستان- اصفهان توسط ذوب آهن تامین شده و برخی دیگر از خطوط مترو کشور نیز خواستار ریل با تیپ (UIC۵۴) هستند.

او همچنین به تولید ریل زبانه سوزن در ذوب آهن اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر ریل اولیه این محصول در ذوب آهن تولید می شود و تراش نهایی آن در تبریز انجام و در نهایت مورد استفاده در سوزن ریل کل کشور قرار می گیرد.

تولائیان با اشاره به افق صادراتی ریل در ذوب آهن، توضیح می دهد: هدف اولیه ذوب آهن در وهله نخست جلوگیری از خروج ارز به واسطه واردات ریل به کشور بود که خوشبختانه امروز هیچ مجموعه ای برای واردات ریل، ارز از کشور خارج نمی کند.

او با بیان اینکه ذوب آهن برای تأمین مواد اولیه خود نیاز به ارز دارد، تصریح می‌کند: با توجه به نیاز ارزی ذوب آهن در تأمین کک و زغال سنگ و همچنین بنا بر برنامه های بلندمدت، این شرکت به سمت صادرات ریل و دیگر محصولات خود حرکت کرده است.

معاون بهره برداری ذوب آهن اصفهان به قرارداد صادرات ریل به افغانستان اشاره می‌کند و می‌افزاید: در حال حاضر هدف ذوب آهن ورود به بازار جدید است، اما اکنون صادرات ریل با تناژ بالا در برنامه ندارد، با این وجود، پیرو قرارداد ۵ هزار تنی صادرات ریل به افغانستان، در تلاشیم تا در اواخر بهمن یا اوایل اسفند ماه، اولین محموله این قرارداد را برای تحویل، صادر کنیم.