آسیب شناسی اشتغال در معادن با کمک صنعت و دانشگاه

در این همایش استادان دانشکده معدن، کارفرمایان بخش معدن، برنامه‌ریزان دولتی و نمایندگان مقاطع تحصیلی دانشجویان حضور داشتند و به مسائل و چالش‌های موجود در حوزه اشتغال بخش معدن پرداختند. از مهم‌ترین مباحث مطرح شده، الزام به وجود آمدن انسجام بین صنعت و دانشگاه و همچنین آموزش فارغ‌التحصیلان رشته‌های معدنی برای ورود به فعالیت‌های معدنی بود.

معرفی کارگروه تخصصی کانون فارغ‌التحصیلان

رییس کارگروه تخصصی کانون فارغ‌التحصیلان دانشکده مهندسی معدن دانشگاه تهران در ابتدای همایش چالش‌های اشتغال در بخش معدن ابراز امیدواری کرد برگزاری این همایش‌ها بتواند راهکارهای مناسبی برای رفع چالش‌های اشتغال در این بخش ارائه دهد. محمدعلی ملاک‌پور در ادامه توضیحاتی درباره کارگروه تخصصی معدن ارائه کرد و گفت: این کارگروه یکی از ۸ کارگروه کانون فارغ‌التحصیلان دانشکده فنی است و تمامی رشته‌های دانشکده فنی دارای یک کارگروه تخصصی هستند. در واقع این کارگروه‌ها بازوهای اجرایی هیات علمی بوده و فعالیت آنها از طریق هیات مدیره جنبه اجرایی پیدا می‌کند. به گفته رییس کارگروه تخصصی کانون فارغ‌التحصیلان دانشکده مهندسی معدن دانشگاه تهران، کاریابی و اشتغال دانش‌آموختگان فنی و همکاری با صنعت، نیازسنجی برنامه‌های بازآموزی برای بهبودرسانی دانش فنی اعضا، مهیا کردن برنامه بازدیدهای فنی و حرفه‌ای برای اعضا، نقد موضوع مهندسی روز کشور در سطح کلان و تشکیل میزگردهای تخصصی، برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های تخصصی، همکاری در بروزرسانی بانک اطلاعات اعضای معدنی کانون، همکاری با دانشکده معدن در زمینه دریافت سهمیه کارآموزی و بازدیدهای علمی و ارتباط با تشکل‌های حرفه‌ای و صنعتی و مهندسی از مهم‌ترین وظایف و موضوعاتی است که از سوی شورای عالی و هیات‌مدیره برای کارگروه در نظر گرفته شده است.

وی درباره کارنامه کاری این کارگروه عنوان کرد: نخستین دوره کارگروه تخصصی در سال ۱۳۷۰ تشکیل شد و ۲۴ سال از فعالیت این کارگروه می‌گذرد. درحالی که این کارگروه تخصصی ۶ دوره فعالیتی نداشته و تعطیل بوده است. رییس کارگروه تخصصی کانون فارغ‌التحصیلان دانشکده مهندسی معدن دانشگاه تهران افزود: با وجود وظایف تعیین شده در این کارگروه‌ها، عملکرد موفقی نداشتیم که شاید به‌دلیل نبود همکاری و مشارکت فارغ‌التحصیلان دانشگاه با این کارگروه باشد. به گفته وی، هدف از برگزاری همایش چالش‌های اشتغال در بخش معدن، آسیب‌شناسی اشتغال است زیرا سازمان و نهادهای بسیاری مانند وزارت علوم، کارفرمایان بخش دولتی و خصوصی و... در بخش معدن با این مسئله مواجه هستند. در واقع همفکری و ارائه راهکارهای جدید از سوی مسئولان می‌تواند گره کوچکی از مشکلات این بخش باز کند.

معدن، موتور محرکه صنعت

معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران نیز به‌عنوان یکی از افراد حاضر در این همایش گفت: به اعتقاد من معدن موتور محرکه صنعت است و این رشته برای سایر علوم نیز ایجاد اشتغال می‌کند. بهروز برنا با بیان اینکه چهره منطقه با معدن تغییر می‌کند در ادامه اظهار کرد: در دنیا دو کمربند وجود دارد که بیش از ۸۵درصد ذخایر معدنی را در خود جای داده‌اند. ایران نیز روی یکی از این کمربندها (آلپ- هیمالیا) واقع شده و در نتیجه مجموعه‌ای از مواد معدنی که در جدول مندلیف تعریف شده را برای ایران به ارمغان آورده است. به گفته وی، ایران به‌دلیل دسترسی به آب‌های آزاد و انرژی ارزان دارای مزیت بسیاری در بخش معدن است. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران با اشاره به اینکه فعالیت در بخش معدن ایران بسیار جزیره‌ای است اظهار کرد: باید این نوع عملکرد در کشور تغییر کند و ۴ حلقه موجود در معدن، هماهنگ با یکدیگر کار کنند.

به گفته وی نگاه موجود به بخش معدن، نگاه درستی نیست زیرا برخی گمان می‌کنند معدن تنها هزینه است. باید این نگاه تغییر کند تا بتوانیم مشکلات موجود در این بخش را حل کنیم و در آینده پاسخگوی نیاز نسل جوان در این بخش باشیم. در ادامه این میزگرد، پرسش و پاسخ بین دانشجویان و سخنرانان این همایش انجام شد. در زمینه نبود فضای کاری برای فارغ‌التحصیلان رشته معدن نظرات مختلفی از سوی دانشجویان داده شد. دانشجویان معتقد بودند تفاوت بین نیاز صنعت و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از مهم‌ترین دلایلی است که منجر به بیکاری فارغ‌التحصیلان می‌شود. همچنین دانشجویان پیشنهاد دادند هنگام یادگیری مباحث تئوریک در دانشگاه وارد پروژه‌های معدنی و از نزدیک با فعالیت‌های معدنکاری آشنا شوند که این کار می‌تواند از طریق همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شود.

ضرورت وجود دانش فنی برای اداره معادن

مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز که یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود مسئله اشتغال را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: اشتغال باید از دوجنبه دانشگاه و صنعت مورد بررسی قرار گیرد. به این ترتیب زمانی که فارغ‌التحصیلان وارد صنعت می‌شوند باید با وظایف خود آشنا باشند و از سویی دیگر انتظار صنعت از فارغ‌التحصیلان مشخص شده باشد. هرمز ناصرنیا که پیشینه ریاست سازمان نظام مهندسی معدن کشور را نیز در کارنامه خود دارد در ادامه گفت: تلاش ما در سازمان نظام مهندسی معدن بر این بود که حداقل یک مهندس معدن(مسئول فنی) در فعالیت‌های معدنی حضور داشته باشد. در واقع هدف از این کار تنها ایجاد اشتغال نبود بلکه سعی کردیم فعالیت‌های معدنی به طور مهندسی انجام شود. وی با اشاره به اینکه بیشتر بخش‌های معدنی در سال‌های گذشته فاقد دانش فنی لازم برای اداره معدن بودند، افزود: با سازوکاری که برقرار شد این شرایط بهبود یافت؛ البته هنوز از نقطه ایده‌آل فاصله داریم. به طور نمونه جبهه‌کار معادن سنگ محلات حدود ۷۰متر بود اما در دو سال گذشته با اصلاحاتی که انجام شد اکنون ارتفاع جبهه‌کارها به حدود ۸ متر رسیده است. به گفته ناصرنیا برخی معدنداران بر این باورند که وجود مهندس معدن به معنای اتلاف پول است که این تفکر درست نیست البته بخشی از این تفکر به این موضوع باز می‌شود که برنامه‌های دانشگاهی ما خیلی کاربردی نیست. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: مهندسان معادن کارآیی بسیاری در معادن دارند و می‌توانند باعث افزایش سودآوری شوند یا قیمت تمام‌شده و میزان حوادث در معادن را کاهش دهند. به گفته وی حدود ۴۰ سال پیش توجه بیشتری نسبت به مهندسان معدن وجود داشت. به طور نمونه در معدن انگوران تعدادی از نیروهایی که استخدام می‌شدند برای آموزش به انگلستان می‌رفتند. اما اکنون در معادن بزرگ این نگرانی وجود ندارد که اگر مهندس معدنی بازنشسته شد چه شخصی جایگزین او شود. ناصرنیا آموزش مهندسان معدنی را حائز اهمیت دانست و گفت: این آموزش می‌تواند ازسوی متخصصان باتجربه انجام شود. یکی از مشکلات عمده کشور ما این است که ضرورتی در این انتقال تجربه حس نمی‌شود و تجربه به خوبی منتقل نمی‌شود درحالی‌که این موضوع از تحصیلات دانشگاهی مهم‌تر است.

برگزاری چهارمین همایش ملی معادن روباز در اردیبهشت ۹۶

چهارمین همایش ملی معادن روباز از ۲۴ تا ۲۷اردیبهشت ۱۳۹۶ برگزار می‌شود.  پیرو استقبال متخصصان و اندیشمندان محترم از برگزاری «سومین همایش ملی معادن روباز» در اردیبهشت ۱۳۹۴، بخش مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان با همکاری شرکت ملی صنایع مس ایران و انجمن مکانیک سنگ ایران، «چهارمین همایش ملی معادن روباز» را ۲۴ تا ۲۷اردیبهشت ۱۳۹۶ برگزار می‌کند.