طراحی و اجرای اولین بیوهیپ نیمه صنعتی جهت استخراج مس از منابع کم عیار کالکوپیریتی

به گزارش می متالز، نام بردن از دانشمندانی که خاک علم را بر توبره خود حمل می کنند، برای هرکسی کار ساده ایی نیست چه اینکه نام این دانشمندان همچون حسابی ها و سمیعی ها تا کنون بر کسی برجسته نبوده است لذا دانشمندان جزو اندک انسان هایی هستند که به جای سرو صدا کردن و مطرح نمودن خود در رسانه ها خالصانه و متواضعانه به دنبال پیشرفت و جهش علمی در کشور پر اوازه ایران اسلامی هستند.

هنگامی که نام 9 دانشمند کرمانی در لیست 2 درصدی دانشمندان اعلامی جهان مشاهده شده خبرنگار علم و فناوری برای یافتن آنان وشناساندن این نخبگان جوان به ملت فهیم ایران، راهی دانشگاه باهنر کرمان شد و توانست با یکی از این چهره های جهانی مصاحبه ایی را صورت دهد.

شایان ذکر است با دیگر دانشمندان این عرصه نیز مکاتباتی صورت گرفته است که به زودی متن مورد مصاحبه شوندگان , منتشر خواهند شد.

محمد رنجبر همقاوندی استاد تمام دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، رئیس پژوهشکده صنایع معدنی دانشگاه شهید باهنر کرمان در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر علت معرفی وی جزو دانشمندان جهان گفت: انتشار بیش از 100 مقاله علمی در نشریات معتبر بین المللی، ثبت چهار اختراع بین المللی، اجرای بیش از 30 طرح صنعتی، راهنمایی و مشاوره بیش از 10 رساله دکتری، 50 پایان نامه کارشناسی ارشد و... پژوهش و تحقیق در مرز های دانش با هدف توسعه فن آوریهای نوین در صنایع معدنی از معدود علت هایی است که در رنج پایش انتخاب مد نظر قرار می گیرد.

وی به دیگر دستاوردها و تلاش های شبانه روزی خویش در عرصه علم اشاره کرد و افزود: تمرکز روی توسعه بیوفنآوری برای استخراج فلزات از منابع معدنی و صنعتی، همکاری  با مراکز علمی معتبر ملی و بین المللی در محور توسعه بیوفنآوری در صنایع معدنی، همکاری با مجموعه شرکت ها و مراکز معدنی و صنعتی برای  توسعه دانش بنیان صنایع معدنی کشور از جمله  طراحی، ساخت و راه اندازی اولین کارخانه صنعتی دانش بنیان بیولیچینگ کنسانتره مس در ایران نیز جز مهمترین فعالیت های اجرایی بنده محسوب می شود.

محمد رنجبر در پاسخ به این سوال که کدام مقاله و یا دستاورد های شما باعث توجه جامعه علمی به شما شده است چه بود؟، گفت:  انتشار بیش از  20 مقاله در نشریات معتبر بین المللی  و ارائه بیش از 10 سخنرانی در همایش های معتبر بین المللی در محور توسعه صنعتی  بیوفنآوری در صنایع معدنی، طراحی و اجرای اولین بیوهیپ نیمه صنعتی برای استخراج مس از منابع کم عیار کالکوپیریتی، طراحی و اجرای پایلوت بیولیچینگ مخزنی برای استخراج مس از کنسانتره های معدنی برگزاری کارگاه های آموزشی مشترک با مراکز علمی معتبر بین المللی در محور بیوفناوری در صنایع معدنی از موفقترین کارهای ما در امر تحقیقات هستند.

وی در خصوص این سوال که جایگاه اصلی ایران را  در عرصه  علمی در چه سطحی می بینید، اذعان کرد: در مجموع ایران از جایگاه ممتاز بین المللی در عرصه فنآوری های نوین مانند بیو و نانو فنآوری برخوردار است و پژوهشکده صنایع معدنی دانشگاه شهید باهنر کرمان به عنوان مرکز علمی پیشرو ملی و بین المللی در محور بیوفنآوری در صنایع معدنی بویژه استخراج فلزات از منابع معدنی و باطله های صنعتی شناخته شده است، درخواست مراکز علمی معتبر بین المللی برای همکاری با پژوهشکده صنایع معدنی نشان بارزی از جایگاه ممتاز ملی و بین المللی این پژوهشکده است.

این دانشمند خدوم در توضیحات فرآیندی و جنبه های اقتصادی در چار چوب اقتصاد مقاومتی اذعان کرد: هیپ به توده معدنی اطلاق می شود که در مقیاس صنعتی می تواند برای استخراج فلزات غیر آهنی مانند مس، روی، نیکل و .....از منابع کم عیار معدنی) باطله  معدنی)  شناخته می شوند، (استخراج فلزات از این منابع با استفاده از روشهای کلاسیک فرآوری صرفه اقتصادی ندارند)، در فرآیند بیوهیپ  این فلزات با ارزش به کمک میکروارگانیسم های (عمدتا باکتریها) که در خاک و  پساب های معادن نیز وجود دارند، حل و بصورت محلول از توده معدنی خارج می شوند.

وی در خصوص طرح اجرایی بیو هیپ در صنایع معدنی که مورد تحقیقات خود بود، ابراز کرد:  ویژگی بارز این روش سازگاری با محیط زیست (عدم آسیب به محیط زیست) و بر خلاف سایر روش های کلاسیک فرآوری و متالورژی، مصرف انرژی بسیار پایئن است، این روش نیاز به سرمایه گذاری بالائی نداشته و امکان اجرای آن در معادن بزرگ و کوچک وجود دارد،  فعالیت های تحقیقاتی در این زمینه در پژوهشکده صنایع معدنی دانشگاه شهید باهنر کرمان از سال 1376 شروع و اولین واحد نیمه صنعتی در سال 1391 طراحی و در مجتمع مس سرچشمه با موفقیت کامل اجرا شد.

استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان به طرح دوم  که مشابه طرح اول اما برای استخراج فلزات غیر آهنی از کنسانتره های معدنی به عنوان روش جایگزین برای فرآیندهای پیرومتالورژی (متالورژی حرارتی) که علاوه بر مصرف انرژی بالا با مشکلات زیست محیطی نیز روبرو هستند اشاره کرد و افزود: طراحی دوم  که تفاوت آن با طرح اول استفاده از بیوراکتور های همزن دار است. برای طراحی، ساخت و راه اندازی اولین کارخانه بیولیچینگ کنسانتره مس در  ایران (استان کرمان) از این فنآوری استفاده شده است.

رنجبر اذعان کرد: در میان مدت این فنآوری های می توانند در چار چوب خدمات مهندسی در خارج از کشور بویژه همسایه  های شرقی  کشور جنبه صادراتی نیز داشته باشند.

 این دانشمند به مهمترین شاخص های این دو فنآوری ملی  اشاره و در پایان خاطر نشان کرد: عدم نیاز به مواد و یا تجهیزات وارداتی (ساخت کلیه تجهیزات در داخل کشور)،  سازگاری با محیط زیست (عدم آلودگی محیط زیست)،  نیاز به سرمایه گذاری نسبتا پایین (در مقایسه با سایر روشهای مرسوم)،  جلوگیری از خروج ارز برای خرید  تجهیزات  و فنآوری ،عدم وابستگی به خارج از کشور از مهمترین شاخص های این طراحی های ملی و بعضا فرا ملی است زیرا قابلیت صادرات دارند.