کشف یک ماده معدنی جدید در شهاب سنگ

به گزارش می متالز، به نقل از میرِر، دانشمندان روسی ماده معدنی جدیدی که سخت‌تر از الماس است را در یک شهاب سنگ سیبریایی کشف کردند.
از ۲سال گذشته، شناسایی این ماده ناشناخته به وسیله شکارچیان طلا در سیبری آغاز شده و از آن زمان آزمایش‌های گسترده‌ای انجام شده است. کارشناسان، این ماده را «یوکتایت» نام دادند و بر این باورند که در فضای خارج از زمین تشکیل شده است.
بورس شاستوف، مدیر موسسه نجوم آکادمی علوم روسیه در این باره می‌گوید: این ماده به نسبت رایج است به این دلیل که شماری از مواد معدنی می‌توانند در شرایط کیهانی شکل بگیرند.
پژوهشگران دانشگاه فدرال اورال، دانشگاه ایالتی نووسیبیرسک و موسسه زمین‌شناسی در شاخه سیبریایی آکادمی علوم روسیه، از کشف این پدیده پرده برداشتند. دانشمندان می‌گویند که شهاب‌سنگ در معرض حرارت بیش‌ از ۱۰۰۰درجه سانتی‌گراد قرار داشته که در آن حرارت، مواد وابسته به ترولایت-داوبرئلایت (troilite-daubreelite) شکل می‌گیرند و یوکتایت از مواد اولیه آن است. یوکتایت در ترولایت، کریستال‌های دارای ذرات ریز مساوی به شکل مکعب تشکیل می‌دهد و در داوبرئلایت، دانه‌های گرد. اندازه دانه‌های یوکتایت به طور معمول کمتر از ۵ میکرومتر است.
دستیابی به ویژگی فیزیکی یوکتایت به دلیل اندازه کوچک دانه‌های آن مشکل است. به هر حال پژوهشگران بر این باورند که یوکتایت، ظاهری زرد، شفاف و براق دارد و از الماس سخت‌تر است.
برای مطالعه جزییات بیشتر مربوط به این ماده معدنی، یک آزمایشگاه ویژه، نزدیک دانشگاه فدرال اورال ساخته شده است.
این نخستین بار نیست که ترکیب‌های جدید و ناشناخته معدنی روی زمین پیدا می‌شود. در پژوهشی که سال گذشته به مدیریت «رابرت هازن» در موسسه علوم کارنگی انجام شد و نتایج آن در نشریه «اَمریکن مینِرالوجیست» منتشر شد، ۲۰۸نوع ماده معدنی فهرست شدند که از فعالیت‌های انسانی منبع می‌گیرند؛ این مواد حدود ۴درصد از ۵هزار و ۲۸۰نوع ماده معدنی را شامل می‌شوند که به طور رسمی از سوی انجمن بین‌المللی معدن‌شناسی شناخته شده‌اند و به صورت ترکیباتی تعریف می‌شوند که به‌طور طبیعی به وجود آمده‌اند و ساختار کریستالی دارند. منشأ بیشتر این مواد معدنی، زائده‌های کانی‌هایی است که به وسیله هوازدگی سرباره در دیوارهای تونل، آب معدن، چوب و الوار یا در جریان آتش‌سوزی‌های معادن شکل گرفته‌اند. پژوهشگران دریافته‌اند که ۶مورد آنها را در دیواره کارخانه‌های ذوب و ۳مورد دیگر را در سیستم لوله‌کشی زمین گرمایی می‌توان پیدا کرد.
بنابر آنچه نویسندگان این مقاله می‌گویند، این مواد نوظهور بیشتر حاصل فعالیت‌های انسانی است، اما می‌تواند به طور طبیعی هم تشکیل شود. ۳مورد از این گروه روی مصنوعات سرب‌خورده یک کشتی شکسته تونسی، ۲مورد روی مصنوعات برنزی در مصر و ۲مورد نیز روی مصنوعات قلعی در کانادا کشف شده‌اند. ۴مورد دیگر نیز در فضای اطراف قربانی‌هایی که سوزانده شده بودند (در دوره پیش از تاریخ) در کوه‌های اتریش یافت شدند.
هازِن که به همراه ادوارد گِرو از دانشگاه مِین، مارکوس اُلیگریه‌ری و رابرت دانز از دانشگاه آریزونا این مقاله را نوشته، می‌گوید: تکامل معدنی در سراسر تاریخ زمین ادامه دارد. بر اساس این مقاله، ۴میلیارد و ۵۰۰میلیون سال طول کشید تا عناصر طبیعی روی زمین در یک مکان، عمق و درجه حرارت مشخص در تماس قرار بگیرند و این مواد معدنی که امروز به طور رسمی شناخته شده‌اند را شکل دهند. بیشتر آنها برخاسته از پدیده‌ای هستند که به اصطلاح «رویداد اکسایش بزرگ» نام دارد و حدود ۲میلیارد سال پیش رخ داده است. از مجموع ۵۲۰۰ماده معدنی شناخته شده در جهان، ۲۰۸ماده معدنی به طور مستقیم و غیرمستقیم محصول فعالیت‌های انسانی هستند که شکل‌گیری بیشتر آنها مربوط به اواسط قرن ۱۸میلادی می‌شود.
نمونه‌هایی از این مواد معدنی که به یقین هیچ منشأ شکل‌گیری طبیعی ندارند و از زائده‌های کانی به‌دست می‌آیند، شامل ویت‌لیات، ویجی‌موت‌لایت و انواع دیگری هستند که به احتراق باطله‌های معدنی مانند استامید، هولیت و گلوکونیت بستگی دارند. پساید و هوگنایت نیز حاصل تعامل با چوب‌های معدنی هستند و سنگ کلسیت در کابینت‌های موجود در انبارهای موزه‌ها شکل گرفته است.