با توجه به توسعه صنعت فولادسازی و افزایش حجم تولید در ایران و سایر کشورها و همچنین ابداع روشهای جدید فولادسازی، مواد نسوز در این صنعت متحمل شرایط سختتری شدهاند. به همین دلیل تولید و استفاده از نسوزهای پیشرفته اجتنابناپذیر است. با توجه به شرایط رکودی بر بازار فولاد بهعنوان اصلیترین مصرفکننده آجرهای نسوز این صنعت نیز با رکود روبهرو شده است. البته موضوع دیگری که تولیدکنندگان را با مشکل روبهرو کرده، توجه به این مسئله است که باوجود تولید نیاز داخلی برخی صنایع چون فولادسازها یا صنایعی چون پتروشیمی آجرهای نسوز را وارد میکنند.
بازار صنعت نسوز داخلی با رکود همراه است. از اینرو باید بیش از پیش به فکر نقشه راهی برای خروج از چنین وضعیتی برآمد. البته فرصتهایی برای این بازار پس از برجام در پیشرو است که باید از این فرصت پیشآمده نهایت استفاده را برد. در اینباره مسعود قاضیزاده فعال حوزه بازار صنعت نسوز عنوان کرد: بازار داخلی صنعت نسوز درحالحاضر به نوعی مریض شده و مریضی آن هم از نوع بدخیم است.
وی در ادامه با توجه به شرایط موجود خاطرنشان کرد: از اینرو برای چنین وضعیتی یا باید با شیوهای محافظهکارانه در انتظار نشست که چه اتفاقی روی خواهد افتاد که بهطور یقین در پیش گرفتن چنین رویهای خطاست. البته باید برای برونرفت از این بازار چارهای اندیشید. همچنین قاضیزاده با تاکید بر فرصتهای پیشآمده عنوان کرد: بنابراین باید چارهای اندیشید و از فرصت پیشآمده برجام استفاده کرد و به فکر تسخیر بازار برونمرزی بود.چراکه درحالحاضر تولیدکنندگانی در صنعت نسوز موفقتر هستند که در نقشه راه خودشان، بحث صادرات را در اولویت قرار داده باشند.باتوجه به رکود داخلی، آینده بازار متعلق به کسانی خواهد بود که وارد بازار صادرات شده باشند. وی در ادامه تاکید کرد: تولیدکنندگان اگر فکری به حال صادرات نکنند دیر یا زود محکوم به پذیرش شکست خواهند بود.
قاضیزاده در پاسخ به این پرسش که چه استراتژی میتوان برای گسترش بازار صادراتی در پیش گرفت، عنوان کرد: تا استراتژی مدنظر را چگونه تعریف کنیم. البته با مدیریت بهینه تولید و عرضه کالای مرغوب میتوانیم بازار صادراتی بیشتری را برای خود ایجاد کنیم. البته متاسفانه در کشور این دو خیلی چندان با یکدیگر همسو نیستند و باید یک فاصله مصالحتآمیز بین این دو شاخص در نظر قرار گرفته شود. قاضیزاده با اشاره به وضعیت موجود بازار عنوان کرد: در هر صورت باید در شرایط سخت بتوان تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد.
همچنین درباره واردات نسوز و حمایتهایی که دولت میتواند از این صنعت داشته باشد، علیحسین زاویه، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت مواد نسوزاظهار کرد: ما خواستار حمایت دولت از صنعت استراتژیک نسوز هستیم، چراکه بسیاری از صنایع پتروشیمی یا صنایع نفتی و گازی برای تامین آجر نسوز مورد نیاز خود اقدام به واردات میکنند. زاویه در ادامه با اشاره به برخی از دلایل این واردات به کشور خاطرنشان کرد: البته یکی از دلایل این واردات ارزان بودن ارز وی در ادامه تاکید کرد: دولت باید این موضوع را در نظر بگیرد که مصرفکنندگان عمده بخش خصوصی نیز از تولیدات نسوز داخل نیاز خود را تامین کنند و اصول ابلاغی اقتصاد مقاومتی را با همه اهرمها در عمل دنبال کند.
هرچند فناوری صنعت نسوز تا حد قابل توجهی بومی شده است، اما مشکل مهم این صنعت این موضوع است که باوجود تولیدات مورد نیاز در داخل همچنان شاهد واردات در این زمینه هستیم. در اینباره چندی پیش داود عظیمی، مدیرعامل فرانسوز یزد عنوان کرد: بهطور کلی صنعت نسوز در صنایع معدنی مانند سیمان، بتن و نفت و پتروشیمی و هر جایی که با درجه حرارت بالا سر و کارداشته باشد، کاربرد دارد. عظیمی در پاسخ به این پرسش که صنعت نسوز نیازمند فناوری خاصی در کشور است یا فناوری آن بومی شده، گفت: صنعت نسوز در بخش فرآوری نیازمند فناوری خاص است که البته تا حدی این فرآوری بومی شده است، اما در بخشهایی از این صنعت همچنان نیازمند فناوری خاصی هستیم. به عبارت دیگر در بخشهای جدیدتر نیازمند فناوریهای بروزتری هستیم که البته بخشی از این فناوری به کشور وارد شده و بخشی دیگر از این فناوری در کشور بومی شده است. وی درباره مهمترین مشکلات صنعت نسوز نیز اظهار کرد: امکان تولید برای رفع نیاز داخلی وجود دارد و تولیدات به نسبت خوبی در این صنعت وجود دارد، به گونهای که ما با واردات نسوزها روبهرو هستیم. عظیمی در پاسخ به اینکه آیا نرخ تمامشده بالا یا کیفیت پایین در صنعت نسوز سبب واردات دولتیها شده، گفت: در کل نرخ تمامشده صنعت نسوز منطقی بهنظر میرسد و از نظر کیفیت نیز نسوزهای داخلی از کیفیت مناسبی برخوردارند.
صنعتی چون صنعت نسوز در کشور به اندازه نیاز داخلی توانایی تولید را دارد و در زمینه فناوری نیز چندان با مشکل خاصی روبهرو نیست. اما موضوع قابل توجه در این زمینه واردات بیموردی است که زمینهساز مشکلاتی برای تولیدکنندگان داخلی که بهطور عمده تولیدکنندگان بخش خصوصی هستند، شده است. از اینرو میطلبد که از این به بعد برای واردات در زمینه نسوز با احتیاط بیشتری گام برداشت. چراکه با پیش گرفتن سیاست واردات میتوان آسیب جبرانناپذیری را بر پیکره این صنعت وارد کنیم.