سیاست‌های ارزی اشتباه، بازار آلومینیوم را نامتعادل کرد

می متالز - هنگامی که در فروردین‌ماه سال جاری ارز کشور دچار نوسانات غیر قابل کنترل شده بود، با یک بخشنامه و ابلاغ موسوم به ارز 4200 تومانی، همه بازارها به هم ریخت و شرایطی به‌وجود آمد که هیچ فردی از آن راضی نبود، تولیدکنندگان حاضر به عرضه با ارز دولتی نبودند، مصرف‌کنندگان نیز محصولات را با نرخ 4200 تومانی دریافت نمی‌کردند. در این میان صنعت آلومینیوم به لحاظ وابستگی به واردات، بیشترین ضرر را متحمل شده است.

به گزارش می متالز، الزام عرضه فلزات اساسی با ارز 4200 تومانی، یکی از پرچالش‌ترین تصمیمات دولت طی سال‌‌های اخیر بوده است. هر چند که دولت در اواخر سال قبل و اوایل سال جاری پیشنهاد داده بود که قیمت‌گذاری فلزات اساسی و فولاد با نرخ ارز دولتی مورد محاسبه قرار گیرد. اما با تحولات ارزی رخ داده، این خواسته در واقعیت محقق شد و زمینه بی‌ثباتی و تفاوت قیمت فراوانی را در بازار فلزات کشور پدید آورد. از یک سو فلزات اساسی و فولاد با نرخ ارز دولتی در بورس کالا قیمت‌گذاری می‌شدند و از سوی دیگر، محصولات و یا همان کالای خریداری شده از بورس، با نرخ ارز آزاد به‌دست مصرف‌کننده می‌رسیدند. بنابراین شاهد اعتراضات بسیاری به‌ویژه از سوی تولیدکنندگان به دستورالعمل مزبور بودیم. از سوی دیگر، حتی مصرف‌کنندگان نیز به این دستورالعمل با توجه به فضای ایجاد شده برای رانت اعتراض می‌کردند. اما گوش دولت به این اعتراضات بدهکار نبود. طی این 6 ماه چندین بخشنامه متعدد، متناقض و به‌دور از واقعیات بازار نیز صادر شدند و در نهایت دولت راضی شد که سقف رقابت را برای معاملات بردارد تا قیمت‌های معاملات در بورس، به قیمت بازار نزدیک شود.

نمودار نشان می‌دهد که طی 6 ماه ابتدای سال جاری، بیش از 48 هزار تن آلومینیوم در بورس کالای ایران عرضه شد که در مقابل آن 188 هزار تن تقاضا وجود داشت و در نهایت 45 هزار تن از این محصولات مورد معامله قرار گرفتند. نکته قابل توجه در مورد بازار آلومینیوم افزایش شدید تقاضا در بازار است. زیرا در سال گذشته اغلب عرضه‌های آلومینیوم در بورس کالا بدون متقاضی می‌ماند، اما با توجه به تفاوت قیمت ارز دولتی با بازار آزاد، تقاضا برای آلومینیوم بسیار ارزان در بورس همانند سایر فلزات افزایش پیدا کرد و رکوردهای جدیدی در زمینه تقاضا به‌ثبت رسید.

بخشی از مازاد 3 هزار تنی آلومینیوم نیز مربوط به اوایل سال و بخش دیگر نیز به عدم ثبت معامله بنا به دلایل ناظر بورس بازمی‌گردد. در این میان شمش آلومینیوم به میزان 39 هزار تن عرضه شد که 146 هزار تن تقاضا داشت و 37 هزار تن از آن مورد معامله قرار گرفت. بیلت نیز به میزان 8 هزار و 700 تن عرضه شد که تقاضایی در حدود 42 هزار تن داشت و 8 هزار تن از آن مورد معامله قرار گرفت. نکته مهم دیگر آن است که اغلب عرضه‌ها توسط شرکت آلومینیوم ایران انجام شد و شرکت آلومینیوم المهدی ـ هرمز جنوب تنها یک هزار و 500 تن عرضه کرد که تنها یک هزار تن از آن مورد معامله قرار گرفت.