قصه پر غُصه کارگران معادن البرز شرقی دامغان / کارگرانی که به خاطر نان، جان دادند + فیلم

به گزارش می‌متالز، معادن زغال سنگ شرکت البرز شرقی واقع در منطقه طزره شهرستان دامغان با ذخیره بیش از ۴۵ میلیون تن زغال‌سنگ در خود، جزو بهترین معادن کشور از نظر میزان ذخیره زغال سنگ محسوب می‌شود. در معادن این شرکت بیش از هزار کارگر مشغول به‌کار هستند؛ کارگران زحمت‌کشی که در سال‌های اخیر علیرغم شرایط بسیار سختی که برای کار در اعماق زمین داشتند، با تأخیر‌های چندین ماهه برای دریافت حقوق مواجه شدند. از سویی هم مشکلاتی مانند وضعیت بیمه، قرارداد‌های نامطمئن و نبود امنیت شغلی آنان را آزرده کرده است.

کاستی‌ها و مشکلات ریشه‌ای کارگران معادن طزره شهرستان دامغان وقتی آشکار شد که در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و سیاست خصوصی‌سازی، ۹۵ درصد از سهام معادن این شرکت در سال ۹۳ به ذوب آهن اصفهان واگذار و پنج درصد باقی مانده نیز طبق قانون، بجای سهام عدالت بصورت سهام ترجیحی به کارگران و کارکنان شرکت تعلق گرفت. در مرحله بعد این واگذاری، زمین شرکت نیز به مزایده گذاشته شد که در نهایت شهرداری شاهرود برنده آن شد که البته این ارائه سهام و مزایده نیز در نوع خود اعتراضات متعددی را به‌همراه داشت.

اشتغال در معادن طزره دامغان و مجموعه شرکت ذغال سنگ البرز شرقی، علاوه بر بالا بودن سختی کار، عدم امنیت شغلی و عدم نظم در پرداخت حقوق و مزایا و استاندارد نبودن مسیر جاده‌ای و تونل‌های معدن خسارت‌های جبران ناپذیری دیگری را برای کارگران به همراه داشته است. به طوری که موجب داغدار شدن برخی از خانواده کارگران شده است.

در همین راستا در سال ۱۳۹۸، دو نفر از کارگران به خاطر ریزش معدن جان خود را از دست دادند و در همان سال به فاصله سه روز بعد از این اتفاق، یک کارگر دیگر آن معدن به خاطر گاز گرفتگی جان خود را از دست می‌دهد.

این تجربه تلخ برای صاحبان معادن درس عبرتی نشد و اقدام‌های پیشگیرانه برای رفع خطر از کارگران نکردند. متاسفانه در چند روز گذشته حادثه ریزش معدن آن هم در روز کارگر باز هم تکرار شد و دو نفر از کارگران معدن طزره دامغان جان خود را از دست دادند. حادثه معدن زغال‌سنگ در تونل شماره ٤٢ معدن طزره هنگام استخراج و به دلیل ریزش ناگهانی سقف کارگاه رخ داد و بعد از چند روز جست‌وجو متأسفانه پیکر بی‌جان دو کارگر یافت شد.

هیچ گونه سهل انگاری از سوی نهاد‌های دولتی و متولیان معادن قابل قبول نیست

به گفته محمد شریف ابراهیمی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان سال قبل به تمام معادن از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت اعلام شد تا اقدام‌های پیشگیرانه برای رفع خطر از کارگران انجام شود و اگر شرکت و معدنی به توصیه و دستورات پیشگیرانه قضایی توجه نکرده باشد، با جدیت و بدون چشم‌پوشی با آن برخورد قانونی می‌شود.

وی در ادامه می‌افزاید: هیچ گونه سهل انگاری از سوی نهاد‌های دولتی و متولیان معادن قابل قبول نیست به خصوص در مواردی که دستورات قضایی برای پیشگیری از چنین جرائمی صادر شده باشد و سهل انگاری موجب وقوع حادثه دلخراش شود.

ابراهیمی می‌گوید: دادستان عمومی و انقلاب دامغان لحظه به لحظه گزارش وضعیت از حادثه معدن طزره دامغان را ارائه می‌کرد و در این زمینه پرونده قضایی تشکیل شد و برخورد قضایی لازم انجام می‌شود.

به گفته وی توجه جدی به نکات پیشگیرانه تنها مختص معادن نیست و به طور مثال اگر بارندگی شود، از قبل دستورات پیشگیرانه صادر شده و تمام دستگاه‌های مسوولان مانند شهرداری، راه و صنعت و معدن باید به وظایف خود آگاه باشند و اقدامات پیشگیرانه انجام دهند.

دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان می‌گوید: دستگاه قضا مطابق با قانون و ضمانت اجرایی قانون با افراد خاطی و سهل‌انگار در رعایت نکات پیشگیرانه برخورد صریح، سریع و بدون چشم‌پوشی خواهد داشت.

ایمنی در معادن رعایت نمی‌شود

شنیده‌ها حاکی از این است که در خصوصی سازی این معدن اهلیت سنجی اتفاق نیفتاده و هم اکنون مسوولیت این معادن دست کسی است که در سال ۹۶ مسوولیت معدن زغال سنگ زمستان یورت آزاد شهر را داشته است، معدنی که ۴۳ نفر از کارگران جان خود را در آن از دست دادند.

به گفته بسیاری از کارگران به خاطر امنیت شغلی و یا تهدید جرات طرح موضوع با رسانه‌ها را ندارند و حتی از نظر بیمه‌ای در وضعیت خوبی بسر نمی‌برند. بیمه این کارگران ۲۵ روزه رد می‌شود. یعنی در روز‌های تعطیل بیمه‌ای برای آنان رد نمی‌شود. البته شرکت این ادعا را رد کرده بوده، اما وقتی کارگران به سازمان تامین اجتماعی مراجعه می‌کنند متوجه می‌شوند که بیمه روز‌های تعطیل برای آنان رد نشده است. از آنجایی که کار در معدن جزو مشاغل سخت به حساب می‌آید و کارگران باید ۲۰ ساله بازنشسته شوند، اما با این روند ۱۵ سال بیمه برای کارگر رد نمی‌شود و باید ۵ سال اضافه‌تر برای شرکت کار کنند.

به گفته کارگران، ایمنی در معدن رعایت نمی‌شود و تجهیزات مناسبی وجود ندارد و حتی ظاهرا به خاطر گرانی چوب، چوب‌های استانداری که باید در سقف معدن زده شود که بار معدن را تحمل کند و از ریزش تونل جلوگیری کند چوب‌های نا مرغوب استفاده می‌شود و علاوه بر آن فواصل بین چوب‌ها نیز رعایت نشده است.

شنیده‌ها حاکی از این است چند روز قبل از حادثه «ایمنی معدن» اعلام می‌کند که کار تونل ۴۲ خطرناک است و باید تعطیل شود، اما سرکارگر و کارفرمایی که آنجا بوده کارگر‌ها را مجبور می‌کنند کار را ادامه دهند که حاصل آن می‌شود ریزش تونل و کشته شدن دو کارگر.

بر اساس شنیده‌ها تمام کارگران این شرکت‌ها پیمانی هستند و حقوق ثابتی ندارند، حقوق این کارگران بر اساس کاری است که انجام می‌دهند. خیلی از معادن زغال سنگ داخل کوه‌های فرعی است؛ یعنی اگر در آن روز کارگر کار کند، اما زغالی استخراج نکند کارفرما حقوقی به آن نمی‌دهد.

منبع: خبرگزاری دانشجو