صادرات ۶۲۰ میلیون دلاری صنعت شیشه در آذربایجان‌شرقی

به گزارش می‌متالز به نقل از ایرنا، نگاهی به آمار منتشرشده توسط وزارت صمت و سازمان‌های تابع آن در استان ها، نشان می‌دهد در شرایطی که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ۷۰ درصد شیشه مورد نیاز کشور از خارج تأمین می‌شد، امروز ایران اسلامی در تولید این محصول پرمصرف به خودکفایی رسیده و تنها در آذربایجان شرقی، بیش از ۴۰ درصد شیشه تولیدی، صادر می‌شود.

آذربایجان شرقی یکی از مهم‌ترین استان‌های کشور در صنعت شیشه به شمار می‌رود که فعالیت ۱۰ واحد تولیدی آن، نیمی از شیشه مورد نیاز کشور را تامین و ۴۰ درصد از محصول نیز به بازار‌های هدف خارجی صادر می‌شود.

آذربایجان شرقی یکی از مهمترین استان‌های کشور در صنعت شیشه به شمار می‌رود و فعالیت ۱۰ واحد تولیدی آن، نیمی از شیشه مورد نیاز کشور را تامین و ۴۰ درصد از محصول نیز به بازار‌های هدف خارجی صادر می‌شود.

اهمیت رونق صنعت شیشه سازی در آذربایجان شرقی از این روست که در زمان حاضر، صنایع شیشه‌سازی در کشور به طور عمده در پنج شاخه اصلی ساختمان سازی، صنایع غذایی، تهیه لوازم خانگی، صنایع خودرو سازی، صنایع دارو سازی و آزمایشگاه فعالیت دارند.

موفقیت آذربایجان شرقی در تولید شیشه‌های صنعتی در سال‌های اخیر، سبب شد که کلنگ احداث کارخانه تولید ظروف شیشه‌ای مورد نیاز صنایع مواد غذایی در مرداد ماه ۲ سال قبل در شهرک صنعتی «بیلوردی» شهرستان هریس با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت زمین زده شود؛ اتفاقی که در صورت تحقق، نقطه عطفی در ورود صنعت شیشه سازی استان به حوزه ساخت ظروف شیشه‌ای محسوب می‌شود.

محمدیان، مدیرعامل کارخانه تولید ظرف شیشه‌ای می‌گوید: خط تولید شیشه این کارخانه با استفاده از به روزترین فناوری و بهترین دستگا‌های روز دنیا، در گام نخست ظرفیت تولید ۴۵ تن انواع ظروف شیشه‌ای در شبانه روز را دارد.

بریدن روبان نخستین شهرک شیشه کشور در تبریز در آذرماه ۱۳۹۷ شمسی از دیگر اتفاقات مبارک صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی در سال‌های اخیر محسوب می‌شود، زیرا ایجاد این شهرک، زمینه ساز طراحی و اجرای زنجیره تولید از معدن تا محصول است و نفس صنعت شیشه سازی استان را باز می‌کند.

به عقیده علی جهانگیری، معاون امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی، شهرک تخصصی، جزء شهرک‌های خاص تولیدی آذربایجان شرقی است که با فن آوری روز دنیا در زنجیره تولید خود محصولات خاص مانند شیشه‌های خم خودرو و سولار‌های خورشیدی برای تولید برق را دارد و ایران سومین کشور در جهان است که این تکنولوژی را توسط کارشناسان داخلی بومی سازی می‌کند.
یعقوب محبوبیان، کارآفرین و صادرکننده نمونه کشوری نیز که سند شهرک تخصصی شیشه در آذربایجان شرقی به نام او صادر شده، می‌گوید: در روز‌های آینده نخستین واحد تولید صفحه‌های خورشیدی کار خود را شروع خواهد کرد با این مزیت که روند ساخت این شیشه‌ها از فراوری مواد معدنی تا طراحی وتولید پنل، صفر تا صد ایرانی است.

محبوبیان اضافه می‌کند: محصول نهایی این شهرک در نیروگاه‌های پاک استفاده خواهد شد و صادراتی است، ولی با رونق استفاده از این پنل‌ها در کشور، قطعا تامین بازار داخل در اولویت قرار خواهد گرفت.

وی تشریح می‌کند: بعد از راه اندازی واحد تولید شیشه خودرو، راه اندازی ۱۲ واحد فراوری مواد معدنی نیز در همین شهرک در حال اجرا داریم.

وی تاکید دارد: اساس کار ما، تحقیق بر روی فن آوری شیشه‌های وارداتی است، تا بتوانیم رمز این تکنولوژی‌ها را باز کرده و در کشور بومی سازی کنیم.

بدیهی است که رونق صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی منوط به وجود مواد اولیه معدنی در داخل کشور، به ویژه با لحاظ تحریم‌های غیرقانونی و نامشروع آمریکا و متحدانش علیه ایران اسلامی، است؛ به عبارت دیگر در صورت وجود دسترسی به ذخایر معدنی مورد نیاز صنعت شیشه سازی، حتی در اوج تحریم‌ها و در شرایطی که فروش مواد اولیه به کارخانجات کشور دچار اختلال می‌شود، هیچ گونه خللی در روند تولید شیشه ایجاد نمی‌شود.

بدیهی است که رونق صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی منوط به وجود مواد اولیه معدنی در داخل کشور، به ویژه با لحاظ تحریم‌های غیرقانونی و نامشروع آمریکا و متحادنش علیه ایران اسلامی، است.

خوشبختانه وجود کارخانه «کاوه سودا» در شهرستان مراغه در ۱۲۷ کیلومتری جنوب تبریز، نیاز صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی به مواد اولیه مورد نیاز را تامین کرده است؛ این کارخانه، آهک مورد نیاز خود را از آذرشهر، میاندوآب و نقده و نمک را نیز از دریاچه ارومیه تامین و سالانه ۲۵۰ هزار تن کربنات سدیم سبک و سنگین، به عنوان ماده اولیه اصلی ساخت شیشه، را تولید می‌کند.

صادرات ۳۰۰ هزار تنی شیشه از آذربایجان شرقی به خارج از کشور

آنگونه که حبیب امین‌زاده، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی می‌گوید، کارخانه‌های شیشه استان، علاوه بر تامین نیاز داخلی، گام مهمی در صادرات برداشته اند و تنها در سال گذشته بیش از ۳۰۰ هزار تن شیشه از استان به خارج از کشور صادر شده است.

امین زاده اضافه می‌کند: سالیانه در آذربایجان شرقی حدود ۶۰۰ هزار تن شیشه تولید می‌شود که ۷۰ درصد آن به دیگر استان‌ها و خارج از کشور صادر می‌شود.

وی تشریح می‌کند: میزان صادرات سالیانه شیشه از آذربایجان شرقی استان بیش از ۶۲۰ میلیون دلار است و در سبد صادارت غیر نفتی استان، بعد از فرش و صنایع دستی، شیرینی و شکلات، شیشه و مصنوعات شیشه‌ای در جایگاه سوم ایستاده است.

بنابه گفته‌های امین زاده قرار است، با ورود بخش خصوصی استان در صنایع معدنی شیشه، تولید شیشه خودرو برای اولین بار در کشور نیز در همین شهرک عملیاتی می‌شود.
محصولی که تاکنون وارداتی بوده و میلیون‌ها دلار ارز از کشور خارج می‌کرد، و تنها فرآیند خم در استان ما انجام می‌شد، اما با تکنولوژ‌های نوین و توان مهندسان داخلی محصول یاد شده تولید خواهد شد.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با اشاره به ظرفیت بالای ذخایرمعدنی و منابع طبیعی غنی آذربایجان شرقی می‌گوید: افزایش سهم معادن از کسب و کار استان و ایجاد واحد‌های فرآوری با تکمیل زنجیره تولید در جهت ایجاد ارزش افزوده از جمله اقدامات مهم در این حوزه است.

مهرانگیز رحمانی معتقد است که چشم انداز این صنعت با اجرای شرکت سهند فلوت نیز روشن خواهد شد.

شرکت سهند فلوت، مجری طرح تولید انواع شیشه با پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصد با پیش بینی سرمایه گذاری به میزان ۷ هزار و ۹۴۹ میلیارد ریال و پیش بینی اشتغال هزار نفر و با پیش بینی تولید انواع شیشه و آینه به میزان ۳۹۰ هزار تن است.

این شرکت نیز قابلیت تولید شیشه اتومبیل، شیشه رنگی و رفلکس آنلاین در رنگ‌های آبی، سبز، صورتی و طلایی را داراست.

«سهند جام»، یکی از بزرگ‌ترین واحد‌های شیشه‌سازی شمال غرب

یعقوب محبوبیان، مدیر عامل این شرکت می‌گوید: ما تولید کننده انواع شیشه مشجر رنگی و سفید و سیمی (مسلح) با تکنولوژی اروپایی (آلمان) و استاندارد‌های روز اروپا هستیم و انحصار تولید شیشه‌های پروفیل و شیشه بدون آهن (سولار) که صرفاً جهت آبگرمکن‌های خورشیدی استفاده می‌شود، در اختیار ماست.

وی اضافه می‌کند: با توجه به کیفیت بالا و به روز بودن طرح‌ها هم اکنون ۸۰ درصد از محصولات این واحد جهت صادرات به کشور‌های اروپایی و آسیای میانه و عراق در نظر گرفته شده و مابقی آن نیز برای تامین نیاز بازار داخلی و فرآوری استفاده می‌شود.

وی یادآوری می‌کند: مقصد صادارتی محصولات شرکت سهند جام تبریز اغلب، ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، رومانی، ایتالیا، افغانستان، هندوستان، ترکنمستان، قرقیزستان است.

محبوبیان که پیشتر به عنوان صادرکننده و کارآفرین برتر استانی انتخاب شده است، قطب شدن آذربایجان شرقی در زمینه تولید شیشه خاورمیانه را چندان دور از انتظار نمی‌بیند و او رمز موفقیت مجموعه خود را در وهله نخست صادرات محور بودن و در اولویت قرار دادن استفاده از ظرفیت داخلی برای افزایش تولید، ترکیب بهینه از ماشین آلات داخلی و خارجی برای ارتقای کیفیت محصولات تولیدی، بهینه سازی و ارتقای ماشین آلات موجود و تکیه بر توان داخلی متخصصان می‌داند.

درشکه ساز، مدیر تولید شرکت شیشه سازی «جام سهند تبریز» نیز اشاره می‌کند: این شرکت هم اکنون با ۱۴ واحد صنعتی فعال، سالانه ۱۷۳ هزار و ۵۰۰ تن انواع شیشه صنعتی، ساختمان و خودرو در بیش از ۳۰ طرح در رنگ‌های مختلف و به ضخامت ۲ الی ۱۲ میلیمتر تولید می‌کند.

وی توضیح می‌دهد: برای اینکه این شرکت به این اسم و رسم برسد، افزون بر سه هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری برای آن انجام شده است، شرکتی که فعالیت خود را با ۲۰۰ کارگر آغاز کرد، هم اکنون محل اشتغال بیش از یک هزار نفر است.

تولید روزانه ۳۵۰ تن شیشه در «شیشه آذر»

یکی از دیگر از کارخانه‌های صاحب نام در صنعت شیشه آذربایجان شرقی، کارخانه «شیشه آذر تبریز» است که بهره برداری از آن در زمینی به وسعت ۱۴ هکتار در سال ۱۳۸۴ با ظرفیت اسمی ۳۵۰ تن در روز آغاز شد.

این کارخانه نیز با سرمایه گذاری ۵ هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال به قیمت ۱۶ سال قبل، روی پا ایستاده و با اشتغال زایی برای ۳۵۹ نفر، توان تولید ۶۱ هزار و ۹۹۰ تن انواع شیشه را دارد.

این کارخانه، به عنوان نخستین تولید کننده شیشه فلوت در ایران شناخته شده، توانایی تولید شیشه‌های رنگی و رفلکس را داراست و تولیدات آن در ساخت شیشه اتومبیل، آینه و نیز صنعت ساختمان سازی کاربرد داردو

این واحد صنعتی با تولید محصولاتی مطابق با استاندارد‌های جهانی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بازار خود در کشور‌های اروپایی، روسیه، ترکیه، آسیای میانه، عراق و افغانستان را تضمین کرده است.

تقریباً ۴۰ درصد محصولات این واحد تولیدی، برای استفاده در بازار‌های داخلی، فرآوری و مابقی عمدتاً صادر می‌شود.

تولید شیشه نانو و آینه آلومینیومی در مراغه

شرکت «آسا فلوت» مراغه از زیرمجموعه‌های گروه صنعتی «کاوه سودا» نیز با ۱۵ سال سابقه فعالیت در سه خط، ظرفیت تولید بیش از ۲۰۰ هزار تن انواع شیشه اعم از رفلکس، آینه و نانو در سال را دارد و از نام آوران این صنعت محسوب می‌شود.

این کارخانه، بزرگترین واحد تولید آینه در کشور است که در تولید محصول خود به جای جیوه از آلومینیم استفاده می‌کند؛ فن آوری جدیدی که محصولات مبتنی بر آن به طور عمده صادر می‌شود.

شیشه‌های هوشمند نانو و شیشه‌های خود تمیز شونده از جمله محصولات انحصاری شرکت شیشه سازی «آسا فلوت» مراغه محسوب می‌شوند که در خاورمیانه تکنولوژی ساخت آن فقط در اختیار ترکیه است.

شیشه‌های هوشمند نانو به عنوان محصول شرکت شیشه سازی «آسا فلوت» مراغه، طول موج حراراتی را عبور نمی‌دهند، به طوری که در تابستان نیاز به سیستم سرمایشی و در زمستان نیاز به سیستم گرمایشی وجود ندارد؛ هدررفت انرژی در این شیشه‌ها ۲ درصد است درحالی که در شیشه‌های معمولی ۳۵ درصد و در شیشه‌های ۲ جداره ۱۲ درصد، اتلاف انرژی صورت می‌گیرد.

درحال حاضر در اروپا و کشور‌های سردسیر جهان، استفاده از شیشه‌های نانو الزامی و جزو استاندارد‌های صنعت ساخت و ساز محسوب می‌شود؛ البته تولید این نوع شیشه‌ها در شرکت «آسا فلوت»، بر مبنای تقاضا است و ظرفیت تولید روزانه ۴ تا ۵ متر مربع را دارد؛ شیشه‌های «خود تمیز شونده» نیز در برج سازی‌ها استفاده می‌شود، شیشه‌هایی که در زمان گرد و خاک و بارندگی، لک نمی‌افتد و نیازی به تمیز کردن ندارد.

نیش‌ها و نوش‌های صنعت شیشه آذربایجان شرقی

تقریبا ۱۰۰ درصد صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی در اختیار بخش خصوصی است که با وجود دستاورد‌های خیره کننده در ۱۵ سال اخیر، از مشکلاتی همچون کاغذبازی‌های زاید اداری، حمایت‌های قطره چکانی و نوسانات ارزی، رنج می‌برند.

تقریبا ۱۰۰ درصد صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی در اختیار بخش خصوصی است که با وجود دستاورد‌های خیره کننده، از مشکلاتی همچون کاغذبازی‌های زاید اداری، حمایت‌های قطره چکانی و نوسانات ارزی، رنج می‌برند.

البته فعالان صنعت شیشه از افزایش چند برابری نرخ ارز در سال‌های اخیر به عنوان چالش اصلی خود نام می‌برند و معتقدند که با بالا رفتن نرخ دلار، تمام کسانی که در بازار شیشه فعالیت می‌کردند، به یکباره تمام شیشه را از بازار جمع‌آوری و صادر کردند؛ اتفاق ناخوشایندی که به گفته آنان، ضمن برهم زدن بازار صادراتی، باعث شد در وهله نخست شیشه‌ها به ارزش واقعی خود در جهان صادر نشوند و از سوی دیگر با هر کیفیتی صادر شدند که این موضوع می‌تواند در دراز مدت، اعتبار صنعت شیشه ایران را خدشه دار کند.

فعالان صنعت شیشه آذربایجان شرقی همچنین با مشکلاتی در حوزه حمل و نقل و عدم ارائه سرویس مناسب از سوی ناوگان‌های ریلی و دریایی (کشتی) جهت صادرات محصولات تولیدی، مشکلات بانکی و هزینه بالای صادرات مواجه هستند.

با این وجود، حُسنی، مدیر عامل شرکت شیشه سازی «آسا فلوت» مراغه، آینده صنعت شیشه آذربایجان شرقی را روشن می‌داند و بر این باور است که به سبب همجواری با کشور‌های عراق، ارمنستان، و مرکزیت استان در شمال غرب کشور و اینکه تا استان قزوین هیچ کارخانه شیشه سازی وجود ندارد، فرصت یکه تازی استان در این عرصه فراهم است، اما همین یکه تازی آسیب‌هایی نیز دارد.

وی که از ۱۵ سال پیش در کسوت مدیریت این مجموعه فعالیت می‌کند، معتقد است که تولید، صنعت و اشتغال باید از سیاست جدا باشد؛ تولید کننده باید مزیت‌های رقابتی خود را ارتقا دهد، حال آنکه به جای تمرکز به ارتقای کیفیت و رقابت با شرکت‌های دیگر، بر رفع مسائل سیاسی متمرکز می‌شود.

وی اضافه می‌کند: یکی از طرح‌های توسعه‌ای این شرکت ۲ سال پیش قربانی سیاست زدگی شد و طرحی که قرار بود در آذربایجالن شرقی پا بگیرد، به استان دیگری منتقل شد و اواخر پارسال فعالیت خود را شروع کرد.

محبوبیان، مدیرعامل شرکت شیشه سازی «جام سهند تبریز» و مالک «شهر تخصیصی شیشه» آذربایجان شرقی نیز که در این شرایط اقتصادی، سعی کرده تولید را پایدار و صد البته بالا نگه دارد، می‌گوید: تولید یک طرف قضیه است، و حل مسائل اداری و بخشنامه‌ها نیز دشواری بزرگی است، که کار را برای تولیدکننده سخت می‌کند.

وی اضافه می‌کند: همکاری‌نکردن برخی ادارات در امور مربوط به صادرات و واردات که در قالب صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه، بیشتر نمایان می‌شود، گره‌هایی است که با بازکردن آن‌ها می‌توان گامی موثر برای خارج شدن صنایع داخلی از رکود برداشت.

منبع: باشگاه در و پنجره و نما