از عرضه اولیه ترکیبی تا ارتقای فرهنگ سهامداری

به گزارش می‌متالز، نایب‌رئیس هیات مدیره شرکت سبدگردان فراز با اشاره به فلسفه عرضه‌های اولیه اظهار کرد: شرکت‌هایی که به مرحله رشدونمو و سوددهی رسیده‌اند از طریق بازار‌های مالی، عرضه اولیه می‌شوند و نسبت به تامین مالی و ادامه فعالیت و طرح‌های توسعه‌ای خود اقدام می‌کنند.

حمیدرضا جیهانی با اشاره به اینکه عرضه‌های اولیه برای سهامداران جذاب است، تصریح کرد: عرضه‌های اولیه به دلیل تازه‌وارد بودن یک سهم، معمولا از حاشیه سود و بازدهی خوبی برخوردارند و غالبا سهامداران از این عدد حاشیه سود اولیه استقبال می‌کنند. از این‌رو، عرضه‌های اولیه طی دو سال گذشته از رونق بیشتری برخوردار شده‌اند.

وی شیوه عرضه‌های اولیه پیشین را مدنظر قرار داد و افزود: در این شیوه، عرضه‌های اولیه با توجه به سهمیه‌بندی هر کد بورسی و نیز براساس تقاضای سهامداران میان آن‌ها توزیع و در نتیجه، مقدار اندکی نصیب سهامداران می‌شد. همچنین، در روز‌های پس از عرضه اولیه، در این سهم‌ها با پدیده صف‌نشینی خرید و در پی آن ریزش بازار مواجه می‌شدیم.

عرضه به شیوه ترکیبی؛ اقدامی سنجیده در عرضه‌های اولیه

نایب‌رئیس هیات مدیره شرکت سبدگردان فراز اقدام اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار در حوزه عرضه اولیه به شیوه ترکیبی را یک تدبیر مناسب و به‌جا خواند و خاطرنشان کرد: سازمان بورس به‌منظور فرهنگ‌سازی درست و ارتقای فرهنگ‌سازی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، عرضه‌های اولیه را از قاعده پیشین خود جدا کرده و آن‌ها را به‌ویژه در شرکت‌های پرریسک به صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص داده است.

وی غالب مشتریان صندوق‌های سرمایه‌گذاری را سهامداران خرد و غیرحرفه‌ای برشمرد که درصدد بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار سرمایه به‌منظور کسب سود و بازدهی هستند و ادامه داد: یکی از اقداماتی که سبب بی‌میل شدن سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای به ورود مستقیم به بازار سرمایه می‌شود، همین عرضه اولیه به شیوه ترکیبی است.

جیهانی با مدنظر قرار دادن آمار‌های رسمی در ارتباط با سهامداران خردی که سرمایه آن‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است، اذعان داشت: این گروه از سرمایه‌گذاران غالبا با هدف خرید عرضه‌های اولیه وارد بازار می‌شوند. طبیعی است که آن‌ها افزون بر عرضه‌های اولیه، به سهم‌های دیگر نیز ورود می‌کنند که گاهی با رفتار‌های هیجانی همراه می‌شود و پدیده صف‌نشینی و پس از آن ریزش را در پی دارد.

وی ادامه داد: حال اگر سهامدارانی که از مهارت و تخصص کافی برخوردار نیستند، به‌صورت هدفمند به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری هدایت شوند، افزون بر اینکه به شکل‌گیری سرمایه‌گذاری غیرمستقیم منسجم کمک شایانی می‌شود، یک فرهنگ‌سازی مناسب در ارتباط با رفتار سهامداری نیز شکل می‌گیرد.

نایب‌رئیس هیات مدیره شرکت سبدگردان فراز در همین راستا افرود: از آنجا که شمار بسیاری از سهامداران، در ارگان و سازمان‌هایی مشغول به‌کار هستند و اغلب در ساعت اداری بازار را رصد می‌کنند، این موضوع کاهش راندمان اداری را در پی دارد. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، از بروز چنین مسایلی نیز پیشگیری می‌کند.

راه‌کار‌های اجتناب از شکل‌گیری رانت در عرضه اولیه به شیوه ترکیبی

وی با مدنظر قرار دادن ضرورت اجتناب از شکل‌گیری رانت در این شیوه، تصریح کرد: این موضوع براساس فرمول‌هایی که سازمان بورس در بررسی‌های خود انجام داده، لحاظ شده است. بر این اساس، میزان سهم‌هایی که به هر صندوق تعلق می‌گیرد ارتباط مستقیمی با تعداد سهامداران حقیقی آن‌ها و همچنین مقدار دارایی تحت مدیریت‌شان دارد.

به گفته جیهانی، بهتر است عرضه اولیه به شیوه ترکیبی به صندوق‌های بادرآمد ثابت تخصیص داده نشود. زیرا این نوع از صندوق‎های سرمایه‌گذاری، بخشی از بازار پول هستند که در بازار سرمایه مهمان به‌شمار می‌روند. از آنجا که عرضه‌های اولیه به بازار سرمایه تعلق دارند، پس لازم است به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط و سهامی اختصاص داده شوند.

عرضه اولیه به شیوه ترکیبی؛ منفعتی دوگانه برای صندوق‌ها و سرمایه‌گذاران

نایب‌رئیس هیات مدیره شرکت سبدگردان فراز با اشاره به اینکه اختصاص سهم‌های اولیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس دارایی و تعداد سهامداران، به رشد و گسترش صندوق‌ها کمک شایانی می‌کند، تاکید کرد: این موضوع افزون بر اینکه برای سهامداران در ورود به صندوق‌های مختلط و سهامی یک مشوق محسوب می‌شود، از طرف دیگر، با افزایش سوددهی صندوق‌ها، رشد و شکوفایی آن‌ها را نیز در پی دارد.

به گفته وی، براساس آمار‌های رسمی، تعداد کد‌هایی که در عرضه‌های اولیه شرکت می‌کنند معمولا بین ۳ تا ۵ میلیون است؛ در حالی که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیش از ۸ میلیون کد سهامداری وجود دارد. این تعداد کد سهامداری در صندوق‌ها، ظرفیت خوبی را برای عرضه‌های اولیه ایجاد می‌کنند.

چگونگی کشف قیمت در عرضه اولیه به شیوه ترکیبی

جیهانی با اشاره به کشف قیمت در عرضه اولیه به شیوه ترکیبی گفت: در کشف قیمت عرضه‌های اولیه به صورت ثبت سفارش، سهامداران با این رویکرد که سهام عرضه شده با افزایش قیمت در روز‌های آتی مواجه می‌شوند، در سقف قیمت نیز خرید می‌کنند. در اختصاص عرضه اولیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هیات قیمت‌گذاری متشکل از تامین سرمایه که متعهد خرید هم هستند حضور دارند و سهم با قیمت منطقی روانه معاملات می‌شود.

نایب‌رئیس هیات مدیره شرکت سبدگردان فراز ادامه داد: در کشف قیمت این شیوه از عرضه اولیه، به این نکته توجه کافی می‌شود که حرفه‌ای‌ها و بلد‌های بازار درباره قیمت‌گذاری انجام شده تصمیم می‌گیرند. این مهم، احتمال دستکاری در قیمت‌گذاری را به صفر می‌رساند.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)