فولادی‌ها نگران آینده هستند/ چالش گاز با تولید فولاد چه خواهد کرد

توقف تولید با قطع گاز

به گزارش می متالز، بهرام سبحانی رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این سمینار با اشاره به اینکه مشکل تامین گاز باعث شد تا این همایش برگزار شود، گفت: متاسفانه در ابتدا مشکل برق و سپس مشکل گاز در زمستان باعث شد تا با کاهش تولید مواجه شویم.

وی ادامه داد: ۹۰ درصد گاز مصرفی در صنعت فولاد به عنوان ماده اولیه محسوب می‌شود و تنها ۱۰ درصد به عنوان سوخت استفاده می‌شود که برای این میزان می‌توان جایگزینی پیش بینی کرد. اما مشکل آن است با توجه به طراحی تکنولوژی تولید فولاد جایگزینی برای گاز در روند تولید نداریم و با قطع آن تولید نیز متوقف می‌شود.

به گفته سبحانی، تولید فولاد وابسته به گاز است. تولید فولاد با روش احیای مستقیم با گاز انجام می‌شود در نتیجه هر نوع مشکلی در تامین آن برای صنایع، حیات فولادی‌ها را به خطرمی اندازد.

وی با اشاره به میزان مصرف گاز در صنایع، گفت: کل مصرف گاز کشور ۸۰۰ میلیون متر مکعب و مصرف فولاد ۳۰ میلیون متر مکعب است. در واقع میزان مصرف صنعت فولاد کمتر از ۵ درصد است.

سبحانی تصریح کرد: قرار است تا سال ۱۴۰۴ به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن برسیم، اما تولید واقعی به ۵۵ میلیون تن نخواهد رسید چراکه زیرساخت‌های گاز و برق و حمل و نقل برای این میزان تولید، کافی نیست.

به گفته وی، از زمانی که صنعت فولاد خصوصی شد انسجام در برنامه ریزی از بین رفت و صنعت فولاد از عدم انسجام در برنامه ریزی و سرمایه گذاری در حال زیان است.

رییس انجمن فولاد ایران گفت: اگر ایران ذخایر گاز عظیم نداشت، این میزان فولاد در کشور مطرح نمی‌شد و صرفا به دلیل مزیت نسبی در زمینه گاز طبیعی بوده که صنعت فولاد ایران بر اساس واحد‌های احیا مستقیم و کوره‌های قوس الکتریکی فعالیت کرده است.

مردم و بخش خصوصی برای توسعه صنعتی

اکبری تالارپشتی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز در این سمینار اظهار کرد: نسخه توسعه اقتصاد کشور و حل مشکلات اقتصادی حضور مردم و بخش خصوصی در حوزه اقتصاد کشور است.

وی معتقد است بخش خصوصی برای حضور بیشتر باید مطالبه گر باشد.

تالارپشتی تصریح کرد: باید امکانی فراهم شود تا بخش خصوصی در زمینه تامین انرژی سرمایه گذاری کند.

چالش‌ها باید به گوش مسوولان برسد

در ادامه این سمینار رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن فولاد ایران نیز بیان کرد: ما تلاش می‌کنیم چالش‌های صنعت فولاد به راحتی به گوش مسوولان رسیده و برای آن راهکاری شناسایی شود.

وی افزود: انتظار بر آن است در بحث گاز نیز مانند برق و آب همراهی و همکاری مشترکی میان تولیدکنندگان و مسوولان شکل بگیرد.

خلیفه سلطان ادامه داد: در دهه گذشته اعلام شد ظرفیت گاز دو برابر شده و پیش بینی می‌کردیم مجدد افزایش ظرفیت انجام شود.

وی تصریح کرد: ما برنامه‌ای برای چالش پیش آمده نداشتیم، اما امروز باید با سرعت راه برون رفت از این چالش را مشخص کرد. اگر برنامه ریزی برای این موضوع نداشته باشیم بدون شک در تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد با مشکلاتی همراه خواهیم بود. این در حالی است که اگر برای این موضوع برنامه ریزی می‌شد و اطلاعی از این وضعیت داشتیم روند حرکت ما در مسیر متفاوت بود.

همگام نبودن توسعه ظرفیت گاز

امین ابراهیمی، مدیرعامل فولاد خوزستان نیز در این سمینار اظهار کرد: با توجه به اینکه جایگزینی برای گاز وجود ندارد نباید گاز صنایع فولاد قطع شود.

وی تصریح کرد: چالشی که امسال در حامل‌های انرژی شاهد بودیم باعث شد ۵۴۰ هزار تن تولید، ۱۲ هزار میلیارد ریالی فروش و ۴هزار میلیارد ریالی سود را در ۶ ماهه اول از دست بدهیم. این در حالی است که برای تحقق افق ۱۴۰۴، حدود ۱۹.۲ میلیارد متر مکعب گاز نیاز است.

ابراهیمی با اشاره به چاش‌های تامین انرژی گفت: همگام نبودن توسعه ظرفیت گاز با برنامه‌های توسعه صنایع، افت فشار گاز در ماه‌های سرد سال و اعمال محدودیت‌ها و کیفیت نامناسب گاز دریافتی و وجود ناخالصی از مهمترین چالش‌ها در این بخش است.

به گفته وی، تولید گاز در کشور در سال ۲۰۲۰ به میزان ۲۳۴ میلیارد مترمکعب بوده و مصرف نیروگاه‌ها ۳۴ درصد، خانگی ۲۷ درصد و صنعت ۱۷ درصد از گاز تولیدی را مصرف می‌کنند. در این میان، صنعت فولاد ۵ درصد از گاز تولیدی کشور را مصرف می‌کند.

نیازمند سرمایه گذاری هستیم

سیدآبادی، مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران نیز در ادامه با اشاره به واردات گاز در این برنامه اضافه کرد: شرکت‌های فولادی می‌توانند در زمینه واردات گاز از ترکمنستان سرمایه گذاری کنند. ما ظرفیت ۳۵ میلیون متر مکعب در روز واردات گاز داریم که امکان این موضوع است تا با همکاری صنعت این موضوع این واردات را محقق کنیم.

وی با تاکید بر برنامه ریزی برای مصرف بهینه، بیان کرد: به آمار‌های ظاهری اکتفا نکنیم ما دومین ظرفیت گاز را در دنیا داریم، اما نیازمند سرمایه گذاری است.

سید آبادی تصریح کرد: مطمئن باشید در افق ۱۴۰۴ با راهکار‌های قانونی و برنامه ریزی، مشکل گاز وجود نخواهد داشت.

آماده خرید گاز از مشترکان خانگی هستیم

یاسر طیب نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان نیز در این سمینار اظهار کرد: هر چند دومین ذخیره گازی دنیا را در اختیار داریم، اما باید به نوع مصرف نیز توجه کرد، ۷۰ درصد انرژی کشور بر پایه گاز طبیعی تامین می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در تولید فولاد در جایگاه دهم دنیا قرار داریم، اضافه کرد: ایران بزرگترین تولیدکننده آهن اسفنجی در دنیا بر پایه گاز طبیعی است. توسعه تولید گاز در کشور همگام با توسعه بخش صنعت نیست و رشد تولید گاز، کمتر از رشد بخش صنعت بوده است.

به گفته طیب نیا، تولید فولاد در ایران بر پایه مزیت گاز ارزان و دسترسی پایدار به گاز توسعه پیدا کرد. صنایعی نظیر خودرو و لوازم خانگی به شدت وابسته به صنعت فولاد هستند و اگر مشکلی برای صنعت فولاد ایجاد شود، این مشکل به آن‌ها نیز منتقل خواهد شد.

مدیرعامل فولاد مبارکه بیان کرد: مصرف گاز صنعت فولاد ایران در حال حاضر ۱۱ میلیارد مترمکعب در سال است و با تحقق افق ۱۴۰۴ این مصرف به بیش از ۲۰ میلیارد مترمکعب برسد.

طیب نیا ادامه داد: مشکل اصلی ما بینش و فرهنگ است. باید در این موضوع تغییر ایجاد کنیم و در نوع مصرف و نحوه آن تغییر ایجاد کنیم. قطع گاز در بحث اشتغال هم مشکل آفرین است و GDP را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی افزود: ما حاضریم گاز را از مشترکین خانگی یا مصرف کننده نهایی خریداری کنیم. راندمان بخاری‌های خانگی در ایران پایین است و اتلاف مصرف گاز را سبب می‌شود. می‌توانیم بخاری‌هایی با راندمان پایین را از خانوار‌ها خریداری کنیم و به جای آن بخاری با راندمان ۹۰ درصد به آن‌ها تحویل دهیم. این راهکار‌ها کوتاه مدت است و در کوتاه‌ترین زمان، کاهش مصرف گاز در بخش خانگی را ایجاد می‌کند.

واردات گاز، راهکاری کوتاه مدت

کسری غفوری مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان نیز گفت: با توجه به ظرفیت صنعت فولاد امکان سرمایه گذاری در بخش‌های دیگر امکان پذیر است. باید در حوزه گاز نیز مانند آب وارد شد.

وی افزود: باید میزان پرتی گاز مدیریت شود. متاسفانه فولاد خراسان اولین شرکت فولادی بود که مشمول محدودیت مصرف گاز شد. این محدودیت باعث‌شد ۱۲ تا ۱۴ درصد از برنامه تولید عقب بمانیم.

غفوری ادامه داد: تولید آهن اسفنجی مستلزم گاز است و قطع آن تولید را به شدت کاهش می‌دهد.

وی معتقد است، قطع گاز صنعت فولاد، یک بازی باخت-باخت برای دولت و شرکت‌های فولادی است.

غفوری با بیان اینکه راهکار حل این چالش در کوتاه مدت واردات گاز است، اظهار کرد: شرکت گاز و وزارت نفت برای این واردات کمک کند. بهینه سازی مصرف گاز راهکار دیگری است که باید به آن توجه شود. همچنین الگوی مصرف نیز باید اصلاح شود.

سرمایه گذاری در حوزه انرژی دنبال شود

امیر حسین نادری، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات نیز در ادامه بیان کرد: سرمایه گذاری‌های متفاوت و متنوعی در حوزه بهره وری انرژی می‌توان انجام داد. این سرمایه گذاری‌ها باید با جدیت دنبال شود.

وی تصریح کرد: برای نمونه تبدیل موتورسکیلت‌های بنزینی به برقی هم سبب کاهش آلودگی می‌شود و هم مصرف سوخت را کاهش می‌دهد.

ترکمنستان گازی برای ایران ندارد

فلاحتیان، معاون برنامه ریزی وزارت نفت در سمینار «چالش گاز در زنجیره فولاد» اظهار کرد: سهم صنعت فولاد از گاز ۵.۳ درصد است.

وی ادامه داد: وضعیت فعلی و آتی تراز تولید و مصرف گاز در ماه‌های سرد به این صورت است که سال جاری تراز منفی به میزان ۲۰۰ میلیون متر مکعب در روز است و در سال ۱۴۰۴ تراز منفی به میزان ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز در صورت ادامه روند موجود و در سال ۱۴۱۰ به میزان بیش از ۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز در صورت ادامه روند موجود است.

به گفته وی، سرمایه گذاری فولادی‌ها در صنعت گاز می‌تواند به صورت توسعه میادین گازی، واردات گاز و بهینه سازی مصرف در سیستم عرضه و تقاضای گاز باشد.

وی همچنین با اشاره به موضوع واردات گاز ادامه داد: در خصوص بحث واردات گاز از ترکمنستان باید مطرح کنیم که این کشور اعلام کرده در حال حاضر طبق تعهدات قبلی این کشور برای صادرات به دیگر کشورها، گازی برای واردات به ایران ندارد.

فلاحتیان تصریح کرد: احداث ۱۲ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی توسط صنعت فولاد و صنایع معدنی در صورتی که این واحد‌ها همگی نیروگاه‌های متداول گازی باشد به ۷۵ میلیون مترمکعب در روز گاز یعنی معادل سه فاز پارس جنوبی نیاز دارد.

فولادی‌ها آرزوی انتقال آب را محقق کردند

اسدالله فرشاد، عضو هیات مدیره انجمن فولاد و مدیر عامل آهن و فولاد غدیر ایرانیان نیز تصریح کرد: شرکت‌های فولادی آرزوی دیرینه انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران را محقق کردند و اکنون نیز آمادگی دارند با تفاهم نامه سرمایه گذاری ۱ میلیارد یورویی در زمینه افزایش تولید گاز و بهینه سازی مصرف گاز در کشور آغاز به فعالیت کنند.

برای تامین گاز فولادی‌ها دست به کار شوند

آل اسحاق، رئیس هیات مدیره هلدینگ کاوه پارس بیان کرد: اگر برق و گاز برای صنعت فولاد تامین نشود، اساسا حضور و استمرار تولید فولادی‌ها زیر سوال می‌رود. چالش تامین گاز صنعت فولاد، منوط به حاشیه سود یا افزایش قیمت تمام شده نیست، بلکه مستلزم تداوم موجودیت این صنعت است.

وی معتقد است، باید در حوزه زیرساختی فولادسازان وارد شوند درست مانند طرح انتقال آب، باید برای بحث برق و گاز تصمیمات شکل اجرایی به خود بگیرند.

دولت به جای قطع گاز مصرف را مدیریت کند

بهادر احرامیان، مدیرعامل نورد فولاد یزد نیز در ادامه اظهار کرد: پیک مصرف گاز در کشور به بیش از ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده که این افزایش باید مدیریت شود.

وی گفت: دولت به جای مدیریت این مصرف به فکر قطع گاز صنعت فولاد است.

محمد آقاجانلو، مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران نیز معتقد است، برخی بخش‌ها با رشد تولید در ۱۰ سال گذشته همسو نبوده اند.

وی گفت: فولاد اولین بخشی است که در فصل سرما، مصرف گاز آن با محدودیت مواجه می‌شود در حالی که مصرف آن کمتر از ۷ درصد است.

آقاجانلو اضافه کرد: باید زیرساخت‌ها تامین و مشکل گاز حل شود. صنعت فولاد با مشکلات مختلفی مواجه است.