دیده‌بان بورس شنبه (24 آذر)

به گزارش می متالز، شاخص بورس که توانسته بود بخشی از ریزش خود را احیا کند، این بار در بازگشت به محدوده 170 هزار واحد ناکام ماند و به کانال 165 هزار عقب نشست. عدم اطمینان سرمایه‌گذاران نسبت به آینده سهام در کنار سه ریسک مربوط به بازار جهانی، نرخ دلار و تحریم‌ها همچنان اصلی‌ترین عوامل کم‌رمقی بورس تهران محسوب می‌شوند. اما در بررسی سناریوهای مختلف و بر اساس مفروضات منطقی، احتمال صعود بورس در ادامه بیش از نزول آن است؛ هرچند در کوتاه‌مدت ممکن است جو منفی بر معاملات حاکم باشد. بر این اساس نتایج نظرسنجی هفتگی «دنیای بورس» نیز نشان می‌دهد عمده کارشناسان وضعیت کم‌نوسانی را برای این هفته پیش‌بینی کرده‌اند.

پاسخ‌های احتمالی به سه نگرانی: در مورد نگرانی‌های یادشده می‌توان به حقایق تاریخی رجوع کرد و از سناریوهای محتمل ارزیابی دقیق‌تری به دست آورد. مساله نخست به کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران برمی‌گردد که هرچند موضوع مهمی محسوب می‌شود و سرعت افت و خیزهای بورس را تعیین می‌کند، اما تجربه نشان داده است که بورس در نهایت مسیر خود را بر مبنای متغیرهای بنیادی پشت سر می‌گذارد. مشابه آنچه در سال 96 نیز در کمال ناامیدی سرمایه‌گذاران رخ داد و شاخص سهام روند صعودی هرچند آهسته، اما پیوسته‌ای را تجربه کرد. بنابراین، اعتماد سرمایه‌گذاران به راحتی با ظهور نشانه‌های مثبت احیا می‌شود و از این منظر شاید چندان جای نگرانی نباشد.

در مورد نرخ دلار نکته قابل توجه آنکه بر خلاف بازار آزاد که روند کاهشی سنگینی داشته، سامانه نیما با افزایش تقاضا همراه است و به عقیده کارشناسان با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای دولت این افزایش تقاضا ادامه‌دار نیز خواهد ماند. بنابراین، مبنای نرخ فروش شرکت‌های بورسی (چه نرخ‌های صادراتی چه نرخ فروش بورس کالا) نه تنها تضعیف نشده، بلکه در حال تقویت است. به نظر می‌رسد با توجه به تعقل اخیر سیاست‌گذار ارزی، حتی به تدریج به سمت یکی کردن نرخ‌های بازار و نیما حرکت شود که می‌تواند تعدیل مثبتی برای فروش شرکت‌های بورسی باشد. از سوی دیگر، دلار یکی از رقبای اخیر بورس محسوب می‌شد و اکنون با کنترل بازار ارز و سرکوب هیجان و معاملات سفته‌بازی به نظر می‌رسد بورس شانس بیشتری برای جذب سرمایه‌های خُرد و کلان داشته باشد.

نگرانی سوم اما به موضوع تحریم‌ها برمی‌گردد که می‌تواند تبعاتی جدی بر فروش شرکت‌های بورسی داشته باشد. به عبارت دقیق‌تر، گرچه رشد نرخ دلار انگیزه مناسبی برای صادرات ایجاد کرده، اما مشکلات تحریمی مانعی مقابل فروش محصولات محسوب می‌شود. با این حال، تجربه نشان می‌دهد انگیزه‌های اقتصادی همواره بر محدودیت‌های سیاسی غلبه کرده‌اند و حاشیه سود بالا راه‌های مختلفی را برای دور زدن محدودیت‌های مزبور ایجاد می‌کند. در این خصوص گزارش‌های ماهانه شرکت‌های بورسی می‌توانند راهگشا باشند که از هفته آینده هرگونه نشانه تازه از روند فروش شرکت‌های صادراتی می‌تواند بر مسیر قیمت سهام اثرگذار باشند و باید به دقت از سوی معامله‌گران مورد بررسی قرار گیرند.

بازار جهانی در کف قیمتی؟ دغدغه دیگر به بازار جهانی برمی‌گردد جایی که تنش‌ها میان چین و آمریکا، بحث‌های مربوط به احتمال رکود اقتصاد جهانی و فشار شاخص دلار موجب فشار بر قیمت‌ها شده است. به طوری که برای نخستین بار از سال 2015، روند عمومی قیمت کامودیتی‌ها در سال میلادی کاهشی شده است. اما توجه به چند نکته مهم ارزیابی می‌شود. یکی آنکه تقریبا بدترین سناریوها برای تنش تجاری چین و آمریکا دیده شده و اکنون نشانه‌ها عموما از چرخش روند روابط حکایت دارند، هرچند در مسیر بسیاری کُند و فرسایشی. نکته دیگر آنکه مدت‌هاست کف‌های قیمتی در بازارها شاهد هستیم که توانسته‌اند در مقابل عوامل فشار مختلف مقاومت کنند. مثلا نفت برنت حدود 60 دلار، قیمت مس در محدوده 6 هزار دلار و روی در محدوده 2500 دلار. در این میان، گروه مهمی از کارشناسان به عوامل بنیادین بازار جهانی اشاره می‌کنند که عموما به طرف‌های عرضه و تقاضا برمی‌گردد. به عقیده آنها کاهش موجودی انبارها در کنار متعادل بودن رشد تقاضا به ویژه در بخش فلزات مانع از ریزش بیشتر قیمت‌ها در آینده خواهد بود. به هر حال پیش‌بینی بازار جهانی بسیار پیچیده است و خبره‌ترین تحلیل‌گران بین‌المللی نیز مطابق تجربه در ارائه تصویری درست از آن ناکام مانده‌اند. اما نکته مثبت آنکه کفه نگاه‌های مثبت تا حدی نسبت به انتظارات منفی سنگینی می‌کند.

رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»

الف) کلان: نمایندگان ۸ کشور بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، لهستان و سوئد قبل از آغاز نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ درباره ایران در بیانیه‌ای خواستار اجرای کامل و موثر برجام شدند.در این بیانیه آمده است: تا زمانی که ایران تعهداتش را به طور کامل اجرا کند، اتحادیه اروپا به طور کامل اجرای آن را ادامه خواهد داد. در این میان اما تلاش‌های ضدایرانی وزیر امور خارجه آمریکا نیز در شورای امنیت سازمان ملل متحد ناکام ماند. مایک پمپئو روز چهارشنبه هفته گذشته به نشست شورای امنیت آمده بود که بگوید ایران قطعنامه 2231 را نقض کرده است اما نتوانست به هدف خود برسد و بدون هیچ نتیجه‌ای، این نشست را ترک کرد.

در رویدادهای داخل نیز بانک مرکزی به نقل از عبدالناصر همتی نسبت به شایعه‌سازی‌‌ها در بازار ارز هشدار داد. بر مبنای گفته‌های وی با توجه به ریسک بازار، مردم در دام نوسان گیری و سفته بازی دلالان نیفتند. از سوی وی روند طبیعی تعدیل تدریجی قیمت ارز در مسیر واقعی شدن است. بانک مرکزی تاکید کرده به‌دور از هیجان‌های غیرضرور و با تدبیر بازار را مدیریت و هدایت می‌کند. پیش‌تر تحلیلگران گفته شده بود اقدام‌های بانک مرکزی و گشایش تدریجی کانال مالی اروپا ثبات لازم در بازار ارز را به وجود خواهد اورد.

 بانک مرکزی البته اعلام کرد با توجه به روند مساعد بازار ارز، همه اشخاص حقیقی و حقوقی و صادرکنندگان می‌توانند ارز در اختیار خود را علاوه بر صرافی‌ها، در بانک‌ها نیز به فروش برسانند.

ب) صنایع: اسحاق جهانگیری؛ معاون اول رئیس جمهور درباره تعیین تکلیف خسارت ناشی از دپوی خودروهای وارداتی در گمرک‌ها به دو فرهاد دژپسند؛ وزیر اقتصاد و رضا رحمانی وزیر صنعت دستور داد. در این میان اما محمد رضا نجفی منش؛ رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان با اشاره به افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت مواداولیه و مشکلات فراوان از کاهش ۳۷ درصدی نیروی انسانی این صنعت خبر داد.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از زمان تصویب نهایی لایحه قانون جدید بانک مرکزی در صحن علنی خبر داد. به گفته محمدرضا پورابراهیمی گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تصویب قانون جدید بانک مرکزی شنبه یا یکشنبه هفته آینده به صحن علنی خواهد رفت که شاه بیت این قانون استقلال بانک مرکزی از دولت است.

 ج) شرکت‌ها: شرایط پیش فروش3  خودروی سایپا 111، 131 و تیبا 2  از روز پنج‌شنبه هفته گذشه ساعت 9 صبح مطابق جدول و شرایط معین آغاز شد. همچنین روز چهارشنبه هفته گذشته البته با آغاز فرایند عرضه اولیه ۱۰ درصد سهام شرکت کشاورزی مکانیزه اصفهان در بازار دوم معاملات فرابورس، هر سهم سیزدهمین شرکت جدید سال با ۳۱۵ تومان کشف قیمت شد. در همین حال درخواست پذیرش سهام فرابورس ایران در تاریخ 20 آذرماه امسال در هیات پذیرش مطرح و با پذیرش این شرکت در بازار اول فرابورس ایران موافقت به عمل آمد.