حاکمیت نقش اصلی را در تسریع اکتشاف دارد

به گزارش می‌متالز، مهرداد اکبریان اظهار داشت: کشوری مانند کانادا تمام سطح کشور خود را اسکن اکتشافی کرده و هر بار این اسکن را عمیق‌تر و دقیق‌تر انجام داده است، اما در ایران این اکتشافات علاوه بر اینکه از نظر مساحت رقم قابل توجهی در مقیاس جهانی نیست، اکتشافات دقیقی نبوده و اکثرا سطحی هستند. در حالی که اکتشافات عمیق نیازمند تجهیزات بهتری است.

وی افزود: در دنیا مسیر اکتشاف به سمتی رفته که هزینه مطالعه برای هر کیلومتر مربع به دلیل استفاده از تجهیزات نرم‌افزاری و و سخت‌افزاری نوین بسیار کاهش یافته است. این یعنی با قیمت ارزان‌تر و سرعت بیشتر، نتایج دقیق‌تری حاصل می‌شود. متاسفانه در این موضوع، کشور ما به دلیل تحریم‌ها نتوانسته از تکنولوژی‌های جدید استفاده کند و و هنوز اکتشاف برای ما یک پروژه هزینه‌بر است. در این زمینه نیازمند همکاری دولت و اکتشاف‌کنندگان هستیم تا ریسک این امر کاهش یابد.

رئیس انجمن تولیدکنندگان سنگ‌آهن تاکید کرد: اکتشاف یکی از مهم‌ترین حلقه‌های مفقوده تامین مواد اولیه زنجیره فولاد کشور است. در کشور ما متاسفانه اکتشاف آن‌گونه سایر حلقه‌ها رشد کردند، به آن توجه نشده است. اکنون نگرانی‌هایی برای تامین این مواد اولیه کارخانه‌های فولادی مطرح می‌شود و این کارخانه‌ها نیازمند استخراج و تولید بیش از مقدار کنونی هستند که با اکتشافات جدید این نگرانی‌ها برطرف می‌شود.

نقش حاکمیت در تسریع اکتشافات

رئیس انجمن تولیدکنندگان سنگ‌آهن هم در خصوص وظایف حاکمیتی اکتشافات خاطرنشان کرد: اکتشاف دو مرحله دارد؛ نخست آن که برخی وظایف و امور در اختیار دولت است که به آن وظایف حاکمیتی گفته می‌شود و شامل مطالعات اولیه اکتشاف است. هم مجوز‌ها و هم تجهیزات در اختیار دولت بوده و اکتشاف‌کننده نمی‌تواند عملیات ابتدایی اکتشاف را انجام دهد، زیرا از نظر قانونی مجوز این کار را ندارد. همچنین اکتشاف‌کننده فاقد تجهیزات اولیه اکتشاف است و نمی‌تواند ریسک اکتشاف اولیه را بپذیرد. از این رو، در تمامی کشور‌ها مطالعات اولیه بر عهده دولت است.

وی افزود: نتایج مطالعات اولیه به اکتشاف‌کننده بعدی انتقال می‌‎یابد و در این مرحله اکتشاف‌کننده می‌تواند بخش خصوصی، کنسرسیوم‌ها و یا شرکت‌های بزرگ در حوزه معدن باشند. این موضوع نیازمند آن است که دولت اهتمام واقعی را برای اکتشاف داشته باشد و اجازه دهد این امر در قالب فعالیت‌هایی و نواحی مختلف کشور انجام شده و در نواحی که امیدبخش هستند، اکتشافات تکمیلی و نهایی انجام شود. متاسفانه در سال‌های گذشته این روند انجام نمی‌شده است. این یعنی اکتشاف‌کننده حتی با سرمایه شخصی خود دسترسی به نواحی امیدبخش نداشت.

اکبریان تصریح کرد: بخشی از اکتشافات بر عهده شرکت‌های بزرگ مانند گل‌گهر و چادرملو قرار دارد. یکی از وظایف شرکت‌های بزرگ معدنی این است که به ازای درآمد خود، بخشی از آن را صرف اکتشافات عمیق کنند و آینده ذخایر کشور ما استفاده از ذخایر عمیق خواهد بود. از همین الان باید تجهیزات و روش‌های اکتشافات کشور‌های دیگر را به کشور آوریم، زیرا ذخایر سطحی ما در سال‌های آینده به اتمام خواهند رسید؛ بنابراین معدنکاران به ناچار باید به استخراج عمقی روی آورند.

شرکت‌های بزرگ متولی اکتشافات شوند

رئیس انجمن تولیدکنندگان سنگ‌آهن با بیان اینکه نقش شرکت‌های بزرگ معدنی در اکتشاف بسیار مهم است، مطرح کرد: اکتشاف سه بخش دارد که هر سه بخش آن دشوار است. بخش نخست آن اخذ مجوز‌های لازم است. هر اندازه که توان و ارتباط شرکت‌ها و امنیت آن‌ها بیشتر باشد، اخذ مجوز‌های دولتی برای آن‌ها راحت‌تر است. این یعنی هرچه ارتباط شرکت‌ها با دولت نزدیک‌تر باشد راحت‌تر مجوز می‌گیرند و شرکت‌های بزرگ از شرکت‌های کوچک چند گام جلوتر هستند.

وی ادامه داد: انجام اکتشاف به تیم بسیار قدرتمند نیاز دارد. این یعنی تیم باید کارشناسان نرم‌افزار و سخت‌افزار ماهر در اختیار داشته باشد، زیرا این تجهیزات گران هستند و در نتیجه شرکت‌های بزرگ دسترسی بهتری به آن دارند. همچنین انجام اکتشاف فعالیت پرریسکی است و در نتیجه اکتشاف‌کننده هزینه‌ای می‌کند که ضمانتی برای به نتیجه رسیدن آن وجود ندارد. شرکت‌های کوچک دلیل ماهیت مالی ضعیف‌تر در این موضوع شکننده هستند.

رئیس انجمن تولیدکنندگان سنگ‌آهن اضافه کرد: شرکت‌های بزرگ می‌توانند نقش شرکت مادر را در قالب یک کنسرسیوم عهده بگیرند و با شرکت‌های کوچک‌تر مجوز‌های لازم را اخذ کنند و در همین قالب اکتشاف را انجام. سپس بعد از این که به نتیجه رسیدند، نتایج حاصله را در اختیار شرکت‌های کنسرسیوم قرار دهند. در این صورت همه اعضای کنسرسیوم از این موضوع نفع خواهند برد و هم این که فعالیت جمعی در اکتشاف انجام خواهد شد.

اکبریان خاطرنشان کرد: اگر شرکت‌های بزرگ مانند گل‌گهر و چادرملو کنسرسیوم‌های محلی را برای اکتشاف شکل دهند، قطعا شاهد نتایج مثبتی در این زمینه خواهیم بود. حتی ممکن است تشکیل این کنسرسیوم‌ها برای دولت نیز قابل قبول‌تر باشد. البته در چند سال گذشته خیزشی در خصوص کار جمعی اکتشاف در کشور ما اتفاق افتاد، اما از آنجایی که برای نوع تقسیم منافع اکتشافات به دست آمده، دولت تمهیداتی نداشت و یا توافقی در این زمینه صورت نگرفت، در نتیجه موضوع اکتشاف پیش نرفت و تا حدودی متوقف شد.

وی تاکید کرد: نباید در موضوع اکتشاف ترس داشته باشیم. چه اشکالی دارد که دولت پهنه‌ای را در اختیار یک کنسرسیوم قرار دهد که لیدر آن گل‌گهر باشد و در کنار آن چندین شرکت اکتشافی محلی نیز حضور داشته باشند؟ حتی این شرکت‌ها می‌توانند بهره‌بردار ذخایر اکتشاف شده باشند و از منافع و فرصتی که پیش می‌آید، همه بهره ببرند. در نهایت، این منافع به سود زنجیره فولاد کشور خواهد بود، زیرا مواد اولیه این زنجیره به صورت پایدار فراهم می‌شود که در نهایت در چرخه فولاد استفاده خواهد شد.

منبع: فلزات آنلاین