استفاده فولادساز‌های بزرگ از ضعف نقدینگی نوردکاران

به گزارش می‌متالز، صنعت فولاد ایران در سال‌های گذشته که اقتصاد ایران زیر فشار تحریم برای کشور اهمیت ویژه‌ای داشته به همین دلیل بیشتر تولیدکننده‌های بالادستی هم از این فرصت استفاده کنند تا محصولات خود را به بازار‌های خارجی صادرات کنند، اما این مساله از نگاه بسیاری از نوردکاران که در حلقه‌های میانی زنجیره‌ای فولاد هست مورد انتقاد قرار گرفته است، زیرا آن‌ها معتقدند که عرضه شمش فولاد و ... در بورس کالا به صورت مهندسی شده عرضه می‌شود و همین موضوع باعث افزایش قیمت این محصولات شده تا جایی که بسیاری از تولیدکننده‌های پایین دستی توان خرید شمش فولاد به اندازه ظرفیت تولید خود پیدا نمی‌کردند.

عضو انجمن نوردکاران درباره اتفاقاتی که در بورس کالا رخ می‌دهد و عملا تولید صنایع پایین دستی زنجیره فولاد را متاثر می‌سازد را اینگونه تشریح کرد: در حال حاضر سیاست گذاری‌ها در بورس کالا به نفع حلقه‌های بالادستی وضعی می‌شود و بیشترین سود را آن‌ها می‌برند، زیرا از نظر ساختاری بورس کالا تحت نفوذ شرکت‌های بزرگ فولادی است.

شرکت‌های نوردی هزینه خرید مواد اولیه را باید به صورت نقدی پرداخت کنند، در حالی که دو ماه بعد این مواد اولیه به آن‌ها تحویل داده می‌شود، به همین دلیل شرکت‌هایی که نقدینگی کافی ندارند مجبور هستند که به میزان کمتر و از بازار آزاد بخرند تا نیاز آن‌ها به صورت موقت تامین شود، همین موضوع باعث شده تا بسیاری از شرکت‌های نورد کار با ۴۰ درصد ظرفیت خود کار کنند.

بهمن قاسمی درباره جزئیات اینکه این سیاست گذاری‌ها چگونه تولید حلقه‌های پایین دستی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، افزود: ابتدا باید به مقوله قیمت گذاری در بورس کالا را مورد توجه قرار داد که براساس فوب خلیج فارس انجام می‌شود و باعث شده در شرایطی که سرمایه در گردش شرکت‌های نوردکار و ... پایین هست نقدینگی بالایی برای تامین مواد اولیه اختصاص دهند و نکته عجیب‌تر اینکه شرکت‌های نوردی پس از اینکه هزینه خرید مواد اولیه را باید به صورت نقدی پرداخت کنند، در حالی که دو ماه بعد این مواد اولیه به آن‌ها تحویل داده می‌شود، به همین دلیل شرکت‌هایی که نقدینگی کافی ندارند مجبور هستند که به میزان کمتر و از بازار آزاد بخرند تا نیاز آن‌ها به صورت موقت تامین شود، همین موضوع باعث شده تا بسیاری از شرکت‌های نورد کار با ۴۰ درصد ظرفیت خود کار کنند.

او با اشاره به اینکه چگونه شرکت‌های فولادی از کاهش تقاضای شمش و ... در بورس کالا سود می‌برند، تصریح کرد: وقتی شرکت‌های نوردکار نقدینگی نداشته باشند که به صورت نقدی شمش برای دو ماه آینده را خریداری کنند شرکتی مانند فولاد خوزستان اعلام می‌کند عرضه‌ای مازاد بر تقاضا در بورس کالا داشته است، به همین دلیل این محصولات مازاد را صادرات می‌کند و از این طریق سود بیشتری می‌برد، در حالی که نوردکاران در داخل کشور مجبور هستند به دلیل اینکه با نیمی از ظرفیت کار می‌کنند بخشی از نیروی انسانی خود را تعدیل کنند و این مهمترین مساله‌ای است که باعث شده در حالی که فولادسازان بزرگ سود می‌رند شرکت‌های حلقه‌های پایینی زنجیره‌ای فولاد بدون سود با کمترین ظرفیت فعالیت خود را ادامه دهند و ادامه این روند می‌تواند ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد کند.

انتقاد به ضعف دستورالعمل‌های وزارت صنعت

در چند وقت اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ساماندی بازار فولاد هم شیوه نامه‌های جدیدی را ارائه کرده است که بر مبنای آن مدعی شده که تمرکز بر تقاضای بازار هست، اما مصرف کننده همچنان از ناکارآمدی این سیاست‌ها که پشت در‌های بسته منعقد می‌شود گلایه‌مند هستند.

در شرایط کنونی اگر قرار است که از تولید داخلی حمایت شود باید این مساله اصلاح شود و مکانیسم به گونه‌ای تعریف شود که براساس ارزش افزوده‌ای که در هر یک از حلقه‌های زنجیره فولاد ایجاد می‌شود سودسازی شود، اما در حال حاضر اینگه نیست و شرکت‌های عرضه کننده محصولاد بالادستی بیشترین سود را می‌برند

علی محمد ابویی نایب رئیس انجمن نوردکاران با اشاره به اینکه شیوه نامه‌هایی که برای عرضه محصولات فولادی در بورس تدوین شده به دلیل اینکه با نرخ فوب خلیج فارس هماهنگی دارد، به نوعی باعث شده قیمت این محصولات با نرخ دلار چسبندگی بالایی داشته باشد، گفت: در شرایط کنونی اگر قرار است که از تولید داخلی حمایت شود باید این مساله اصلاح شود و مکانیسم به گونه‌ای تعریف شود که براساس ارزش افزوده‌ای که در هر یک از حلقه‌های زنجیره فولاد ایجاد می‌شود سودسازی شود، اما در حال حاضر اینگه نیست و شرکت‌های عرضه کننده محصولاد بالادستی بیشترین سود را می‌برند.

او با انتقاد به اینکه همزمان با افزایش قیمت‌های جهانی تولیدکنندگان محصولات بالا دستی فولاد نرخ‌ها را بالا می‌برند، اما به محض کاهش قیمت در بازار جهانی در ایران اتفاقی نمی‌افتد و همچنان نرخ‌ها بالا می‌ماند، تصریح کرد: این سیاست گذاری‌ها در قیمت شمش فولاد باعث شده تا فاصله قیمت شمشم فولاد و میلگرد و ... که در حلقه‌های پایینی زنجیره‌ای فولاد هستند به حداقل ممکن برسد و مارجین به شدت کاهش پیدا کند، در حالی که میزان هزینه‌های تولید و حمل و نقل برای نوردکاران بیشتر از اختلاف قیمت مواد اولیه و محصول نهایی است.

تا زمانی که سیاست گذاری عرضه و قیمت گذاری محصول در بورس کالا در دست عده‌ای خاص است مشکلات کنونی باقی می‌ماند، در شرایط کنونی نه تنها باید به گونه‌ای برنامه ریزی کرد که انحصار بورس کالا حذف شود و بتوان بورس‌های تخصصی دیگری داشت سیاست گذاری‌ها در بورس کالا هم با مشارکت بخش خصوصی و ... اتفاق بیفتد

ابویی با تاکید بر اینکه تا زمانی که سیاست گذاری عرضه و قیمت گذاری محصول در بورس کالا در دست عده‌ای خاص است مشکلات کنونی باقی می‌ماند، اظهار کرد: در شرایط کنونی نه تنها باید به گونه‌ای برنامه ریزی کرد که انحصار بورس کالا حذف شود و بتوان بورس‌های تخصصی دیگری داشت سیاست گذاری‌ها در بورس کالا هم با مشارکت بخش خصوصی و ... اتفاق بیفتد.

براساس این گزارش با توجه به اینکه قیمت جهانی کامودیتی‌ها در نتیجه جنگ روسیه و اوکراین در حال افزایش است بیشترین فشار به حلقه‌های پایین دستی فولاد وارد می‌شود و اگر دولت سیاست‌های عرضه در بوس کالا را اصلاح نکند همچنان قیمت گذاری فولاد به نفع شرکت‌هایی مانند فولاد خوزستان و فولاد مبارکه خواهد بود که از ضعف سرمایه در گردش مصرف کننده‌های شمش فولاد استفاده می‌کنند تا بتوانند صادرات بیشتری داشته باشند دریغ از اینکه برخی صنایع پایین دستی مجبورند با نیروی انسانی خود خداحافظی کنند.

منبع: تحلیل بازار