گذار از اقتصاد نفتی به نوآورانه با اکتشاف عناصر کمیاب

‌می‌متالز - یکی از شاخص‌های رشد صنعتی کشور‌ها به میزان مصرف آن‌ها از عناصر نادر خاکی و کمیاب بستگی دارد؛ عناصری که امروزه کاربرد فراوانی در صنایع مهم و خاص مانند خودروسازی، هوافضا، الکترونیک، مخابرات، کامپیوتر، پزشکی هسته‌ای و ... دارند.

به گزارش می‌متالز، در حال حاضر کل منابع اکسید‌های عناصر نادر خاکی جهان ۸۸ میلیون تن برآورد شده است که ۳۱ درصد آن به چین اختصاص دارد؛ این کشور از اواخر دهه ۱۹۹۰، حدود ۸۵ تا ۹۵ درصد از نیاز کل جهان را به عناصر نادر خاکی تامین کرده است. در این بین سهم سایر کشور‌های مطرح مانند ایالت متحده آمریکا، استرالیا، هند و مالزی از کل ذخیره به حدود ۲۵ درصد می‌رسد.

اگر ما نیز بخواهیم در صنعت پیشرفتی حاصل کنیم باید نگاه ویژه‌ای به عناصر نادر خاکی و کمیاب داشته باشیم؛ عناصری که اکتشاف و استحصال آن‌ها می‌تواند زمینه ساز گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد نوآورانه باشد.

دکتر منصور قربانی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، رئیس انجمن زمین شناسی ایران و مدیر مرکز پژوهشی زمین شناسی پارس آرین زمین در خصوص عناصر نادر خاکی گفت: این عناصر، زمین شناسی خاص و گسترده‌ای دارند و بیشتر در سنگ‌های آذرین (مانند آذرین آلکانی)، دگرگونی و رسوبی یافت می‌شوند. تاکنون سنگ‌های آذرین گروه کربناتیت (گونه‌ای از سنگ‌های رسوبی) در ایران شناخته نشده، اما سنگ‌های آذرین آلکان و رسوبی در بسیاری از نقاط کشور به وفور یافت می ‎شود.

وی با اشاره به فراوانی عناصر کمیاب نیز اظهارداشت: عنصر ژرمانیم بیشتردر خاکستر و زغال سنگ‌ها یافت و عنصر لیتیم نیز بیشتر در پگماتیت (یک نوع سنگ آذرین درونی) پیدا می‌شود. اکنون پگماتیت‌های فراوانی در برخی از نواحی ایران داریم، اما متاسفانه هنوز اقدامی در این زمینه انجام نداده ایم.

وی افزود: پگماتیت‌های ایران باید با توجه به شرایط خاص زمین شناسی شان در کشور مورد مطالعه قرار بگیرند. احتمال اکتشاف عناصر کمیاب در ایران چندان دور از ذهن نیست. این احتمال وجود دارد در برخی از آلکان‌ها یا کانی‌های آهن ناحیه بافت که غنی از آپاتیت و مونازیت هستند، این عناصر یافت شود.

قربانی در پایان گفت: در حال حاضر این عناصر با توجه به مصارف عمده‌ای که در صنایع خاص خودروسازی، الکترونیکی، شیشه سازی و سرامیک و. دارند باید مورد توجه دولت قرار بگیرد. دولت می‌تواند برخی از پروژه‌های تحقیقاتی و میدانی زمین شناسی را به دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان واگذار کند. قطعا برخی از این برنامه‌ها و پروژ‌ها پس از انجام کار‌های تحقیقاتی و اکتشاف میدانی به نتیجه مطلوب می‌رسند.

منبع: سینا پرس