معدن سنگ آهن کامو؛ تعطیل یا فعال؟

به گزارش می‌متالز، مدتی است که ساکنان منطقه کامو و چوگان بخش قمصر شهرستان کاشان نسبت به فعالیت معدن سنگ‌ آهن در این منطقه و در ارتفاعات قله گرگش در رشته کوه کرکس اعتراض دارند و معتقدند فعالیت این معدن منجر به تخریب محیط زیست و کاهش شدید دِبی آب این منطقه شده و زندگی مردم و کشاورزان دو شهر کامو و چوگان، و جوشقان قالی را با خطرات جدی مواجه کرده، به‌طوری که فعالیت این معدن آثار مخرب زیست‌محیطی بر قنوات و چشمه‌های آب دارد.

کشاورزان و دامداران این منطقه چند بار به شکل مسالمت‌آمیز اعتراض خود را به فعالیت معدن سنگ‌آهن کامو ابراز داشته‌اند و خواهان تعطیلی و برچیده شدن این معدن شده‌اند. ساکنان منطقه همچنین معتقدند که فعالیت معدن، سببِ تخریب کوه و عوض شدن مسیر آب و نصف شدن میزان آب منطقه شده است.

همچنین در نامه حسن اکبری، سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور خطاب به معاون امور معادن وزارت صمت تصریح شده که با توجه به تایید اثرات مخربِ معدن سنگ آهن کامو از سوی اداره آب منطقه‌ای نسبت به توقف فعالیت این معدن اقدام شود.

برای بررسی بیشتر این موضوع با اکبر مومن، وکیل کشاورزان و دامداران کامو و محمد سرجوقیان، معاون معدنی و صنایع معدنی اداره کل صمت استان اصفهان و رحمت الله فیروزی، نماینده مردم نطنز، قمصر و بادرود در مجلس به گفتگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:

مجوز بهره برداریِ مقید و مشروط به این معدن داده شد

مؤمن گفت: معدن سنگ‌آهن کامو در سال ۱۳۸۹ پروانه بهره‌برداری داشته است که با توجه به اعتراضات مردمی و جو اعتراضی که ایجاد شد سال ۱۳۹۱ از طریق وزارت صمت، فعالیت این معدن تعطیل شد و در سال ۱۳۹۹ و اواخر دولت دوازدهم از طریق معدن‌دار اقدام و از طریق شورای عالی معادن، مجوز بهره‌برداری مقید و مشروط به این معدن داده شد، اما در نامه شورای عالی معادن به صراحت آمده که با نظر موافق اداره محیط زیست این معدن می‌تواند فعالیت خود را آغاز کند.

وی افزود: بنابراین مجوزی که در دی‌ماه سال ۱۳۹۹ صادر شده یک مجوز مشروط و مقید است. با توجه به اعتراضاتی که مردم نسبت به فعالیت معدن سنگ آهن کامو داشتند، قرار کارشناسی برای آن صادر شده و کارشناس منابع آبی کاشان پس از بررسی اعلام نظر کرده که فعالیت این معدن برای منابع آب منطقه مضر است، به‌طوری که چشمه‌سارها، قنوات و حتی سفره‌های آب زیرزمینی تخریب و متأثر از فعالیت معدن می‌شود.

تأثیر مخربِ معدن کامو تأیید شده است

وکیل کشاورزان و دامداران کامو گفت: کشاورزان با اقداماتی که انجام دادند قرارِ تأمین دلیل گرفتند که برای این تأمین دلیل، هیات کارشناسی تعیین شد که اعضای این هیئت را یک کارشناس مهندسی آب و یک کارشناس مهندسی معادن تشکیل می‌دهند. در نتیجه این قرارِ تامین دلیل آمده که فعالیت‌های معدنی انجام شده در حوضه آبریز رودِ «کویر کامو» تأثیرات مستقیم سو و مخرب در لایه‌های آب‌دِه قنوات و مجاری و چشمه سار‌های رودخانه کویر کامو و از سویی دیگر احتمال افزایش سیلاب به دلیل تخریب آبراه‌های طبیعی و کاهش عرض بستر آن را افزایش می‌دهد.

مؤمن تصریح کرد: به صراحت در قرار تأمین دلیل آمده که بند‌های «ب» و «ج» ماده ۴۵ قانون توزیع عادلانه آب رعایت نشده است. با توجه به اسناد و مدارکی که داریم و با توجه به مصوبه شورای عالی معادن که مغایر با قانون بوده در دیوان عدالت اداری اقدام و در این دیوان مطرح کردیم که با توجه به اینکه مصوبه شورای عالی معادن به علت عدم رعایت موازین و مقررات قانونی مستند به بند «پ» (حریم قانونی شبکه توزیع آب که در حوضچه قنوات را رعایت نکرده) و بند چ ماده ۲۴ قانونِ معادنِ مصوبه ۱۳۷۷ (پناهگاه حیات وحش) را رعایت نشده است.

وی ادامه داد: موضوع این شکایت در شعبه ۱۰ دیوان عدالت اداری مورد بررسی قرار گرفته و قاضی متقاعد شده است که هرگونه فعالیت روی معدن سنگ‌آهن کامو منجر به ضرر و زیان خسارت بار می‌شود و بر این اساس دستور موقت مبنی بر تعطیلی این معدن تا تعیین تکلیف قطعی شکایت صادر شده است.

اداره صمت، معدن‌دار را مکلف به توقف فعالیت نکرده است

وکیل کشاورزان و دامداران کامو، گفت: بر همین اساس در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ این دستور موقت را گرفته و به سازمان صمت استان اصفهان این دستور ابلاغ شده است. روز ۲۵ فروردین سازمان صمت اصفهان به شعبه نوشته که این رأی را به معدن‌دار ابلاغ کرده‌ایم، پس ابلاغ اداری انجام، اما ابلاغ عملیاتی انجام نشده و معدن‌دار مستنکف از اجرای این دستور است که این موضوع مورد اعتراض کشاورزان، دامداران و ساکنان منطقه کامو شده است.

مؤمن تصریح کرد: اداره صمت اصفهان از نظر اداری تکلیف خود را مشخص کرده، اما از لحاظ اجرایی معدن‌دار را متقاعد و متوجه اجرای این امر نکرده است؛ بنابراین اداره صمت از نظر اداری از خود رفع تکلیف کرده، اما از نظر عملی معدن‌دار به فعالیت خود ادامه می‌دهد. مجوز این کار را اداره صمت به معدن‌دار داده و اجرای این مجوز را هم اداره صمت می‌تواند متوقف کند، چراکه متولی امر است و معدن‌دار مکلف به اجرای دستور این اداره است. مشخص نیست که معدن‌دار با چه پشتوانه‌ای و چگونه به فعالیت خود ادامه می‌دهد؟

وی خاطرنشان کرد: به هر حال از نظر عملیاتی فعالیت معدن سنگ‌آهن کامو متوقف نشده است، به‌طوری که شدت باربری این معدن مضاعف هم شده است. مردم منطقه در ۲ اردیبهشت به فعالیت این معدن اعتراض کردند و بخشدار قمصر قول پیگیری در این باره را به مردم داد. پیگیری این موضوع باید از طریق اداره صمت باشد و بنده به‌عنوان وکیل کشاورزان به دادستان کاشان مراجعه کردم تا ایشان به‌عنوان مدعی‌العموم وارد شوند، چراکه عملیات برداشت از ذخایر معدنی یک جرم مشهود است و قانون این جرم را تعیین کرده است. دادستان کاشان استدلال کردند که باید به من اعلام جرم شود و اداره صمت اصفهان باید این اعلام جرم را به‌عنوان طرف دعوا انجام دهد.

وکیلِ کشاورزان و دامداران کامو گفت: اکنون تنها بحث فعالیت این معدن نیست و از دادنامه قانونی قوه قضائیه تمکین نمی‌شود، به‌طوری که فراتر از قانون عمل می‌کنند. اداره صمت به‌عنوان متولی امر می‌تواند معدن‌دار را مکلف به تعطیلی کند.

کارشناس اداره آب هنوز فعالیت مخرب معدن را تأیید نکرده است

همچنین سرجوقیان، گفت: اگر کشاورزان منطقه کامو مشکل آب دارند باید به اداره آب منطقه‌ای اصفهان مراجعه کنند و استعلام از اداره آب انجام شده و منتظر جواب آن هستیم. اگر واقعاً فعالیت معدن سنگ‌آهن کامو تأثیر مخربی بر چشمه‌های آب این منطقه دارد باید به تأیید کارشناس اداره آب برسد.

وی افزود: اداره صمت به این دلیل که پروانه بهره‌برداری به معدن‌دار داده، سیاست کلی آن حمایت از معدن است و، چون سازمانی هستیم که مجوز صادر می‌کنیم و متولی این امر هستیم باید از فعالیت معادن حمایت کنیم، اما اگر فعالیت معدن سنگ‌آهن کامو تأثیر زیست محیطی بر منابع آب این منطقه دارد باید اداره آب این موضوع را تأیید کند.

معدن سنگ آهن کامو تعطیل است

معاون معدنی و صنایع معدنی اداره کل صمت استان اصفهان با بیان اینکه اکنون معدن سنگ آهن کامو هیچ فعالیتی ندارد و تعطیل است، گفت: تا زمانی که نظر نهایی کارشناس اداره آب منطقه‌ای اصفهان اعلام شود فعالیت این معدن متوقف می‌ماند. ظاهراً فعالیت معدن کامو تأثیر مخربی بر چشمه‌های آب ندارد و علت اصلی کاهش منابع آبی در منطقه کامو کاهش بارندگی است. فعالیت این معدن با چشمه‌های آب فاصله زیادی دارد و منجر به خشکی چشمه‌ها نمی‌شود، بارندگی در چند سال گذشته کاهش داشته و بعید است فعالیت معدن موجب خشک شدن برخی چشمه‌ها شده باشد.

سرجوقیان خاطرنشان کرد: در استان اصفهان ۱۳۰۰ معدن فعالیت می‌کند و بروز چنین مشکلی تا کنون گزارش نشده است. به هر حال اداره صمت پروانه بهره‌برداری را بر اساس قوانین و مقررات صادر کرده و مقرر شد اداره آب منطقه‌ای نظر خود را به صراحت اعلام کند. بهره‌بردار ما مشاور گرفته و اداره آب منطقه‌ای ناظر آن است و گزارش‌های آن در حال آماده شدن است.

شورای عالی معادن استان سریع‌تر تصمیم گیری کند

رحمت‌الله فیروزی نیز گفت: مردم منطقه کامو به فعالیت معدن سنگ‌آهن به دلیل آسیب به چشمه آب این ناحیه معترض هستند و امام‌جمعه جوشقان نیز به فعالیت این معدن اعتراض داشته است. امیدواریم شورای عالی معادن بتواند تصمیم‌گیری عاقلانه و منطقی در این باره داشته باشد به نحوی که خواسته و رضایت مردم تأمین شود.

وی افزود: در حال حاضر انبار‌های ذخیره این معدن در حال بارگیری هستند، اما طبق اعلامی که داشته‌اند ادامه فعالیت معدن متوقف شده است. مردم منطقه کامو و جوشقان قالی نسبت به وارد شدن آسیب جدی به محیط زیست و کاهش منابع آبی نگرانی دارند.

نماینده مردم نطنز، قمصر و بادرود در مجلس، گفت: دیوان عدالت اداری حکم بر توقف فعالیت معدن سنگ‌آهن کامو داده است که بر این اساس و طبق قانون، فعالیت این معدن باید تعطیل باشد. اداره صمت نیز تصمیم‌گیری در این باره را به شورای عالی معادن سپرده است. دیوان عدالت اداری حکم بر توقف فعالیت معدن کامو داده است، اما معدندار از یکی از دادیار‌های دادگاه کاشان اجازه بازگشایی معدن را گرفته بود که اکنون این اختلاف بین دو طرف وجود دارد.

فیروزی خاطرنشان کرد: شورای عالی معادن استان اصفهان باید در این باره هرچه سریع‌تر تصمیم‌گیری و موارد لازم‌الاجرا را ابلاغ کند. معتقدم هر تصمیمی باید بر مبنای رضایت خاطر مردم گرفته شود.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)