سودسازی صنعت زغال سنگ در گرداب هزینه‌های سربار

به گزارش می‌متالز، اما وجود نسبت تقسیم سود مناسب (درحدود ۷۰ درصد از سود محقق شده) موجب شده تا سهام شرکت‌های فعال در این صنعت در نسبت‌های P بر E بالاتر از بازار معامله شود که این موضوع به نوبه خود از حجم معاملات این گروه معاملاتی کاسته است.

با نگاهی به آمار مربوط به بازدهی و تغییرات ارزش بازاری صنعت زغال سنگ در بازار سهام درمی یابیم که این صنعت در طول یک سال گذشته در حدود ۲۳.۶ درصد بازدهی برای سهامداران خود به ارمغان آورده است. این روند روبه رشد هرچند که در هفته‌های گذشته نیز تداوم یافته، اما از شدت آن کم شده است که می‌توان از عواملی، چون کاهش میزان سود‌های محقق شده و افزایش هزینه‌های سربار ساخت که خوشبینی سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در این رابطه نام برد. گزارش پیش رو به بررسی صنعت زغال سنگ با توجه به اطلاعات و صورت‌های مالی منتشرشده می‌پردازد.

ظرفیت ۱۶۱۱ هزار تنی تولید زغال سنگ در ایران

زغال سنگ به عنوان سوخت و نیز ماده اولیه برخی صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تولید فولاد و آهن نیز از زغال سنگ استفاده می‌شود. در دنیا ۴۷ درصد زغال سنگ نرم و قهوه ای، ۵۲ درصد زغال سنگ سخت و یک درصد آنتراسیت اکتشاف شده که بیشترین استفاده از آن در تولید الکتریسیته بوده است. (۳۸ درصد از برق جهان از طریق زغال سنگ تأمین می‌شود)

زغال سنگ خام به عنوان کلیدی‌ترین منبع تأمین انرژی به دو دسته کلی زغال سنگ حرارتی و زغال سنگ کک شو تقسیم می‌شود که بیشترین مقدار ذخایر در دسترس ایران از نوع دوم است. زغال سنگ حرارتی در تولید سیمان و نیروگاه‌ها و زغال سنگ کک شو در تولید آهن و فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زغال سنگ کک شو پس از استخراج از معدن و فرآوری در کارخانه زغال شویی به کنسانتره و سپس تحت تأثیر حرارت به کک تبدیل می‌شود. نقش کک در فرایند کوره‌های ذوب آهن، تولید گاز‌های احیاکننده است که در اثر سوختن در پایین کوره انجام می‌شود. در واقع وظیفه کک زغال سنگ در تولید چدن آزادکردن اکسیژن از سنگ آهن است. در تولید فولاد نیز کربن موجود در کک عاملی برای جذب اکسیژن، اکسید آهن و تولید آهن خالص است. به همین دلیل عدم وجود ناخالصی‌ها در کنسانتره زغال سنگ از اهمیت بالایی برخوردار است.

شرکت‌های اصلی تولید زغال سنگ ایران در سه حوزه طبس، البرز (مرکزی، شرقی و غربی) و کرمان مستقر هستند. طبق برآورد‌های صورت گرفته توسط انجمن زغال سنگ ایران، آمار تولید کنسانتره زغال سنگ کشور به حدود ۱۶۱۱ هزارتن می‌رسد که بیش از ۷۶ درصد از ذخایر کشور در پهنه طبس قرار دارد.

قیمت زغال سنگ برمبنای قیمت شمش فولاد و در بورس کالا تعیین می‌شود

در آذر ماه سال ۱۳۹۷ پس از مدت‌ها بحث و بررسی در مورد شیوه قیمت گذاری زغال سنگ و کنسانتره که همواره مورد نارضایتی تولیدکنندگان بود، فرمولی مورد توافق تولید کنندگان و مصرف کنندگان (ذوب آهن اصفهان) قرار گرفت که بر مبنای آن قیمت خرید زغال سنگ ۲۶.۵ درصد قیمت شمش فولاد خوزستان دربورس کالا و با مشخصات فنی مورد توافق بین ذوب آهن اصفهان و انجمن زغال سنگ ایران به تصویب می‌رسد. بر اساس آمار‌های موجود در سال ۱۴۰۰، قیمت متوسط فروش شرکت‌های تولید کننده زغال سنگ نسبت به سال ۱۳۹۹ با افزایش ۳۵ درصدی روبه رو شده است. این افزایش در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ در حدود ۸۰ درصد محاسبه شده است. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر تولید کنسانتره در کشور پاسخگوی نیاز داخلی نبوده از صادرات این محصول جلوگیری به عمل آمده است.

چالش هزینه‌ها بر سر سود سازی صنعت

با بررسی صورت‌های مالی شرکت های، صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود (کشرق)، زغال سنگ نگین طبس (نماد کطبس)، فرآورده‌های زغال سنگ پرورده طبس (نماد کپرور) و زغال سنگ پرورده طبس (نماد کزغال)، مشخص می‌شود که این شرکت‌ها در سال‌های اخیر توانسته اند روند سود سازی مناسبی را در پیش بگیرند. افزایش درآمد‌ها و سود‌های پرداختی شرکت‌ها به همراه فرصت‌های مناسب برای افزایش تولید و حجم فعالیت‌ها که از طریق فرایند افزایش سرمایه درحال پیگیری است، پیش بینی در مورد سود سازی بیشتر در بلندمدت را برای صنعت زغال سنگ مثبت کرده است. هرچند که این شرکت‌ها در بازه کوتاه مدت با افزایش بیشتر بهای تمام شده تولیدات و هزینه‌های سربار ساخت می‌توانند با چالش‌هایی روبه رو شوند.

کاهش ۳۹ درصدی سود خالص «کزغال»

این شرکت در سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۰ نتوانست روند سودسازی خود را بهبود بخشد و سود خالص شناسایی شده آن با ۳۹ درصد کاهش نسبت به دوره مشابه سال قبل به حدود ۵۰۱ میلیارد تومان رسید. شرکت عواملی، چون افزایش بهای تمام شده به دلیل تعطیلی ۵۰ روزه، انتقال دستگاه‌های تولیدی به کارگاه استخراج جدید، محدودیت‌های کرونایی، بروز شرایط زمین شناسی غیرقابل پیش بینی که منجر به کاهش تولید و فروش در این سال شده است را به عنوان عوامل اصلی کاهش سودسازی خود ذکر کرده است.

افزایش ۸۸ درصدی سود خالص «کپرور»

طبق آخرین صورت‌های مالی منتشر شده این شرکت توانسته سود خالص ۹ ماهه ۱۴۰۰ خود را با ۸۸ درصد افزایش به حدود ۱۷۲ میلیارد تومان برساند. همچنین جدول هزینه‌های شرکت نشان می‌دهد که بهای تمام شده و هزینه‌های سربار ساخت شرکت با افزایش ۱۰۰ درصدی روبه رو شده که درمقابل افزایش درآمدها، از شدت بیشتری برخوردار است. هزینه‌های مالی نیز ۲۳ درصد افزایش یافته که استقراض بیشتر از سیستم بانکی را نشان می‌دهد.

به نظر می‌رسد با افزایش هزینه‌های حقوق و دستمزد در سال جاری جدول هزینه‌ای شرکت نیز با افزایش بیشتری روبه رو شود.

افزایش ۳۶ درصدی سود خالص «کشرق»

این شرکت توانست در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰، سود خالص خود را با ۳۶ درصد افزایش به حدود ۲۸ میلیارد تومان برساند. عناوین هزینه‌ای و درآمد این شرکت نیز نشان از افزایش بیشتر هزینه‌ها درمقایسه با درآمد‌ها دارد؛ امری که می‌تواند در سال مالی جدید از طریق افزایش نرخ حقوق و دستمزد تشدید شود.

افزایش ۲۵ درصدی سود خالص «کطبس»

زغال سنگ نگین طبس توانسته در سال مالی ۱۴۰۰، در حدود ۱۳۶ میلیارد تومان سودخالص شناسایی کند که ۲۵ درصد افزایش را نسبت به سال مالی قبل نشان می‌دهد. این افزایش درحالی بوده که بهای تمام شده تولیدات با ۴۷ و هزینه‌های فروش، عمومی و اداری با ۵۲ درصد افزایش بخش قابل توجهی از درآمد‌های شرکت را پوشش داده است.

منبع: دنیای معدن