آیا تراکنش‌های دستگاه پوز مشمول مالیات ارزش افزوده خواهد شد؟/ سازمان مالیاتی شفاف‌سازی کند

به گزارش می‌متالز، یکی از تغییراتی که دولت سیزدهم در بودجه سال ۱۴۰۱ اعمال کرد، رشد بیش از ۶۰ درصدی پیش‌بینی درآمد‌های مالیاتی در لایحه بودجه بود.

با توجه به این مساله، سهم درآمد‌های مالیاتی در بودجه افزایش پیدا کرد و کسری تراز عملیاتی نیز از ۴۵۰ به ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کاهش یافت. برنامه‌های مالیاتی به عنوان یکی از ابزار‌های توسعه محسوب می‌شود، در بسیاری از کشور‌ها شهروند معادل مالیات‌دهنده است. تقریبا همه جای دنیا برای هر فرد پذیرفته شده که اگر در زندگی روزمره‌اش خدمتی دریافت می‌کند، باید هزینه‌اش را به طور مستقیم یا غیرمستقیم بپردازد. اکثر مالیات‌دهندگان پذیرفته‌اند که چرا مالیات می‌دهند؟! آن‌ها در ازای خدماتی که دریافت می‌کنند با رغبت مالیات خود را پرداخت می‌کنند و به همین دلیل با کم‌کاری و اصراف در بودجه کشور به شدت برخورد می‌کنند.

این روز‌ها و همزمان با هفته فرهنگ مالیاتی که بحث مالیات به خصوص برای اصناف بسیار داغ شده است، چالش‌های مختلفی در خصوص وضعیت مالیات‌دهندگانی که تاکنون مالیات نداده‌اند و همچنین اظهارنامه‌ها و تبصره ذیل ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم بوجود آمده است.

بی شک اگر شما هم از صاحبان کسب و کار باشید یا فعالیت اقتصادی مشخص و منحصر به فردی داشته باشید قطعا این روز‌ها با سوالاتی جدی در خصوص تغییر و تحولاتی که در دستور کار سازمان مالیاتی جهت اخذ مالیات در سال جدید قرار گرفته است، روبرو خواهید شد.

مالیات بر ارزش افزوده چالشی جدی پیش روی برخی کسب و کار‌ها

در حساب و کتاب امسال دولت، همانطور که در لایحه بودجه آورده شده است، مالیات بر ارزش افزوده نقش بسیار پررنگی دارد به طوری که طبق سنوات گذشته بخش عمده‌ی منابع حاصل از مالیات که به حساب خزانه ریخته می‌شود، از محل مالیات بر ارزش افزوده است.

قانون مالیات بر ارزش افزوده در ۵۳ ماده و ۴۷ تبصره در تاریخ ۱۷/۰۲/۱۳۸۷ در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شده است تا برای مدت آزمایشی ۵ سال از تاریخ اول مهرماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شود. بعد از گذشت ۵ سال از قانون اولیه مالیات بر ارزش افزوده باید قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده تهیه و اجرا می‌شد که به دلایل ناهماهنگی‌های موجود در دولت‌ها و مجلس‌هایی که در چند سال گذشته وجود داشته‌اند، قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده بالاخره در خرداد ماه ۱۴۰۰ تصویب و در دی ماه اجرایی شد.

با اجرایی شدن سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی که در دستور کار سازمان امور مالیاتی است، همه مودیان صنفی و غیرصنفی چه افراد حقیقی و چه حقوقی موظف هستند در سامانه پایانه‌های فروشگاهی و مودیان ثبت نام کنند و موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند (به جز صنف‌هایی مثل پوشاک و فروش محصولات کشاورزی که طبق قانون ارزش افزوده معاف هستند).

بر اساس اعلام یکی از مدیران کل امور مالیاتی در تهران، سازمان امور مالیاتی سوابق مودیان جدیدی که از امسال به جرگه‌ی مالیات دهندگان اضافه می‌شوند را در صورت دسترسی به اسناد و مدارک قابل استناد بررسی می‌کند و اگر محرز شود که مودی مورد نظر از سال‌های قبل هم فعالیت داشته است، مالیات بر ارزش افزوده سال‌های قبل هم از وی مطالبه می‌شود.

مشخصا چالش اولی که در اینجا پیش می‌آید این است که قانون مالیات بر ارزش افزوده به طور مشخص از سال ۸۸ در کشور اجرایی شده است و به صورت مرحله به مرحله برای صنوف، مشاغل و کسب و کار‌های مختلف فراخوان صادر شده است. اگر فرض کنیم کسبی وکاری که از سال ۹۰ فعالیت تجاری داشته و تا کنون دستگاه پوزی نداشته (طبیعتا مالیات بر ارزش افزوده‌ای پرداخت نکرده) به واسطه عملکرد دستگاه پوز خود (که از ماه‌های اخیر برای آن پرونده مالیاتی تشکیل شده) باید از روزی که فعالیت خود را اغاز کرده تا به امروز مالیات بر ارزش افزوده خود را پرداخت کند، یعنی مالیات این ۱۱ سال از سال ۹۰ تا سال ۱۴۰۱ را باید پرداخت کند. البته باید اشاره کرد که صنوف مختلف به طور مرحله به مرحله به طرح گرداخت مالیات بر ارزش افزوده اضافه شده اند و همه‌ی صنوف از سال ۸۸ که مالیات بر ارزش افزوده توسط مجلس قانون گذاری شد، مشمول این طرح نبوده اند.

علاوه بر اینکه اگر اجرای همچین قانونی در دستور کار قرار بگیرد، مبلغ زیادی تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده باید توسط مودی مورد نظر پرداخت شود که عملا ممکن است این طرح را در همان مراحل ابتدایی با چالشی جدی مواجه کند و برشمار مخافان این طرح بیفزاید، سوالات مهمی هم در اینجا مطرح می‌شود که انتظار می‌رود سازمان امور مالیاتی پاسخ شفافی برای این سوالات داشته باشد.

سوال اول این است که آیا مودی مذکور فقط مالیات بر ارزش افزوده‌ی این سال‌ها را پرداخت می‌کند یا باید علاوه بر پرداخت مالیات این سال‌ها جریمه این عدم پرداخت یا دیرکرد پرداخت را نیز پرداخت کند؟

سوال دومی که در اینجا مطرح می‌شود این است که اخذ همچین مالیاتی از یک کسب و کار که طبیعتا با توجه به شرایط کشور در فضای رکودی بعد از کرونا قرار دارد، آیا حیات این کسب و کار را در این برهه حساس با تهدیدی جدی رو برو نمی‌کند؟

سوال سوم اینجا باید به آن شاره کرد این است که طبق گفته‌ی مدیران ارشد سازمان مالیاتی کشور، مالیات بر ارزش افزوده از حساب‌های تجاری صاحبان کسب و کار اخد می‌شود و حساب‌های شخصی معاف از مالیات هستند، بنابراین ملاک تشخیص حساب‌های تجاری از شخصی در سال‌های قبل که اساسا چنین بحث‌هایی مطرح نبود برای سازمان مالیاتی چیست؟

مشخصا خیلی از افراد که در سال‌های قبل فعالیت‌های اقتصادی داشته اند یا صاحب کسب و کاری بوده اند تفکیکی بین حساب کاری یا تجاری شان با حساب شخصی قائل نبوده اند و اگر بنا بر این شود که افراد مالیات سال‌های قبل را هم پرداخت کنند باید ساز و کاری برای تفکیک درامد‌های حاصل از فعالیت‌های تجاری و غیر تجاری وجود داشته باشد که فعلا به نظر نمی‌رسد چنین ساز و کاری در دسترس باشد.

آخرین سوالی هم که در اینجا می‌توان به عنوان جدی‌ترین سوال مطرح می‌شود این است که آیا گردش کلی پوز‌ها که در سنوات گذشته نیز تراکنش داشته اند، مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهند شد؟

بنابراین انتظار می‌رود که سازمان امور مالیاتی روشنگری‌های لازم در این خصوص را به طور شفاف برای افکار عمومی انجام دهد چرا که هنوز به نظر می‌رسد پختگی لازم برای اجرای این طرح در جامعه وجود ندارد.

منبع: خبرگزاری تسنیم