به گزارش میمتالز، خروج سیمان از قیمت گذاری دستوری و تعیین نرخ این محصول در بازاری شفاف و رقابتی، موضوعی بود که سالها از سوی کارشناسان اقتصادی و فعالان این صنعت پیگیری میشد که در نهایت ورود این محصول به بورس کالای ایران و فروش آن در این بازار آرزوی دور و دراز تولیدکنندگان سیمان را برای خروج از نرخ گذاری دستوری محقق کرد؛ هر چند دولت همچنان با اعمال سازوکارهایی از افزایش قیمتها جلوگیری میکند و دلالان هنوز هم تاثیرات قابل توجهی در بازار دارند، اما آنچنان که کارشناسان صنعت سیمان میگویند، با راهاندازی سامانه جامع تجارت و شفافیت معاملات سیمان در بورس کالا، تا حدود زیادی سودهای نجومی دلالان کاهش یافته و در عوض تولیدکنندگان نسبت به گذشته منتفع شدهاند.
با این وجود همواره موانع مختلفی برای سودآوری شرکتهای سیمانی وجود دارد که مهمترین آنها در شرایط کنونی سهمیهبندی برق است که باعث شده میزان تولید نسبت به گذشته کاهش پیدا کند. از طرفی با توجه به نگرانی دولت از کمبود سیمان در بازار و افزایش قیمتها، ممنوعیت صادرات کلینکر به صنعت سیمان ابلاغ شد تا تابستان که باید اوج تقاضا و سوددهی اغلب شرکتهای تولیدکننده این صنعت را شاهد باشیم، درآمدها سیر نزولی داشته باشد. تصمیمی که بدون نظرخواهی از انجمن کارفرمایی صنعت سیمان اتخاذ شد و بعد از گذشت یک ماه این ممنوعیت لغو شد. البته اینبار اول نیست که تصمیماتی اینچنینی اجرا و بعد از مدت کوتاهی لغو میشود؛ نگاهی به وضع عوارض سنگین بر صادرات کلینکر در فصل بهار امسال و عقبگرد دولت از این تصمیم، نشان از سابقه اجرای دستورالعملها، بدون کار کارشناسی لازم دارد.
عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: خوشبختانه صادرات کلینکر بعد از توقف یک ماهه دوباره از سر گرفته شده است و مشکلی در این خصوص وجود ندارد؛ با این وجود بهتر بود از ابتدا این تصمیم بعد از شنیدن نظرات کارشناسی انجمن سیمان اتخاذ میشد. وی با اشاره به بخشنامه وزارت صمت درباره ممنوعیت صادرات کلینکر، افزود: برخی از تصمیمات که با هماهنگی و تعامل با انجمن گرفته میشود، علاوه بر تامین نظر دولت، مشکلی برای صنعت سیمان ایجاد نمیکند، اما متاسفانه موارد متعددی هم وجود دارد که ردپایی از نظرات کارشناسی صنف و صنعت در آن دیده نمیشود و آسیبهای زیادی به تولید وارد کرده است؛ به طور نمونه درباره وضع عوارض صادرات، این هماندیشی را شاهد نبودیم. وزارت صمت با تصور اینکه مشکل تامین برق باعث کاهش تولید سیمان برای تامین نیاز بازار میشود، ممنوعیت صادرات کلینکر را ابلاغ کرد، در حالی که حتی با وجود مشکلات قطع برق، صنعت سیمان فراتر از نیاز بازار تولید کرده است.
شیخان با اشاره به شرایط متفاوت شرکتهای صنعت سیمان تصریح کرد: برخی از شرکتها از جمله «ساروج بوشهر» فقط یک خط تولید سیمان دارند و عمده حجم تولیدات به صورت کلینکر است که به بازارهای منطقه صادر میشود یا سیمان «تیس چابهار» صرفا کلینکر تولید میکند؛ بنابراین ممانعت از صادرات کلینکر، به بهای قطع درآمد زایی این شرکتهاست.
این مقام مسوول انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان اظهار کرد: تمام هدف دولت این است که با هر ابزاری مانع افزایش قیمت سیمان شود و سیاستگذاریهای کوتاهمدت هم به این اصل ختم میشود که از جمله آنها میتوان به ابطال برخی معاملات در بورس کالا و جلوگیری از صادرات کلینکر اشاره کرد، اما برای رسیدن به این مقصود باید عواقب و حواشی تصمیمات هم در نظر گرفته شود.
شیخان با اشاره به تدوین طرح بهینهسازی صنعت سیمان توسط مجلس شورای اسلامی گفت: طی نامهای که برای آقای قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ارسال کردیم، درخواست کردیم که بدون نظرخواهی از صنعت سیمان وارد بررسی جزئیات طرح بهینهسازی صنعت سیمان نشوند؛ چرا که اعداد و ارقام با واقعیتهای صنعت سیمان انطباق ندارد و از طرفی راهکارهای غیر عملیاتی ارائه شده است. به طور نمونه تغییر آسیاب گلولهای به غلتکی علاوه بر خارج کردن آسیاب گلولهای از مدار و واردات قطعات جدید که بسیار هزینهبر است، مستلزم ساخت ساختمان جدید برای نصب آسیاب غلتکی است؛ بنابراین هزینههای بسیار هنگفتی به شرکتها تحمیل میکند که به هیچ عنوان نتیجه دلخواه را نخواهد داشت. ضمن اینکه با توجه به جوان بودن صنعت سیمان، مصرف انرژی اغلب کارخانهها منطبق با استانداردهای جهانی است و سازمان ملی استاندارد همواره میزان مصرف انرژی را کنترل میکند.
وی درباره بهای صادراتی سیمان نیز عنوان کرد: نرخهای صادراتی با کسر هزینههای حمل و نقل تفاوت چندانی با نرخهای داخلی ندارد، اما بخش زیادی از سیمان تولیدی کشور تقاضای داخلی ندارد و از طرفی برخی شرکتها به دلیل تعهدات ارزی یا واردات برخی تجهیزات خطوط تولید به درآمدهای ارزی نیاز مبرمی دارند؛ برنامه ما این است که حداقل ارقام صادراتی ارزانتر از بهای داخلی سیمان نباشد.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان درباره هزینههای بندری و حمل و نقل به مبادی صادراتی کشور اظهار کرد: در سال گذشته تلاش بسیاری کردیم تا هزینههای بندری و حمل و نقل با توجه به ارزش اندک سیمان در قیاس با حجم آن، کاهش پیدا کند، اما مسوولان نهادهای مربوطه عنوان کردند که هزینههای آنان هم بهشدت افزایش یافته است و امکان کاهش هزینهها برای صنعت سیمان وجود ندارد.
برخی از تولیدکنندگان اعتقاد دارند هماکنون عاملان توزیع نقش دلالان بازار سیمان را بازی میکنند. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در این باره گفت: ورود سیمان به بورس کالا، نقطه عطف صنعت سیمان بود. اگر چه با این اتفاق مهم دلالیها از بین نرفت، اما حداقل میتوان گفت سود این گروه کاهش یافته و کارخانهها بر خلاف گذشته، بیشتر منتفع شدهاند و این اتفاق باعث شده تا صنعت سیمان در شرایطی مانند قطع برق با مشکل عمدهای مواجه نشود. به هر حال دلالی و واسطهگری غیر معمول در همه محصولات بازار وجود دارد، اما راهاندازی سامانه جامع تجارت و ایجاد شفافیت، کار را برای دلالان تا حدودی مشکل کرده است.
منبع: دنیای اقتصاد