توقف ورود استارتاپ‌ها به بورس/ پای شرایط سخت‌گیرانه در میان است؟

به گزارش می‌متالز، شرکت‌های استارتاپی برای تایید ورود به بورس انتظار زیادی کشیدند. اما به نظر می‌رسد که پس از ورود تپسی به بورس، تب دیگر استارتاپ‌ها برای ورود به بازار سهام فروکش کرده است.

یکی از اصلی‌ترین علت‌هایی که شرکت‌های استارتاپی را به سمت بورس سوق می‌دهد، جذب سرمایه برای توسعه است. اما مدتی است که استارتاپ‌ها حتی با وجود امکان جذب سرمایه، مانند قبل تلاشی برای ورود به بازار سهام نمی‌کنند. علت آن چیست؟

با نیما نامداری، کارشناس اقتصادی در رابطه با کم شدن اشتیاق استارتاپ‌ها برای ورود به بورس به گفتگو پرداختیم.

شرایط سازمان بورس برای استارتاپ‌ها به‌صرفه نیست

چرا تب استارتاپ‌های دیگر بعد از تپسی برای ورود به بورس سرد شد و ما شاهد ورود استارتاپ‌های دیگری به بازار سهام نیستیم، آیا این اتفاق ارتباطی به رگولاتوری دارد یا استارتاپ‌ها؟

«من تصور نمی‌کنم که استارتاپ‌ها سرد شده‌باشند برای ورود به بورس، موضوعی که در حاضر می‌تواند دلسرد کننده باشد، ضوابطی است که سازمان بورس برای ورود استارتاپ‌ها اعلام کرده‌است. چراکه ضوابط اصلا خوشایند برای آن‌ها نبود.

محدودیت‌ها به قدری است که طبیعتا استارتاپ‌هایی که نیاز کمتری به تامین سرمایه از بازار سهام دارند، حاضر به ورود به بورس نمی‌شوند. به‌عنوان مثال سازمان بورس تکلیف کرده که بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها باید چیزی حدود ۵۰ درصد از سهام شرکت را وثیقه بگذارند و به سازمان بورس وکالت بدهند تا اگر روزی اتفاقی افتاد، بتواند آن را در بازار بورس تملک و عرضه کند.

مورد دیگر عرضه اولیه به صورت محدود و فقط در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. یا تعهدی که از سهام‌داران شرکت‌ها گرفته‌میشود که همیشه در شرکت بمانند.

این شرط و محدودیت‌ها بسیار غیرمنطقی است. آیا شرکت‌های دیگر نیز ۵۰ درصد از سهام شرکت را وثیقه می‌گذارند؟ چنین شرط‌ها و محدودیت‌هایی برای شرکت‌های دیگر وجود ندارد. طبیعتا نیز سهام‌داران و صاحبان استارتاپ‌ها ترجیح می‌دهند این شرایط را نپذیرند و وارد بورس نشوند.

باید به این موضوع نیز توجه کرد که استارتاپ تپسی که استارتاپی پرتلاش و خوشنامی است، به هر حال از لحاظ مالی شرایط سختی را داشت و بیشتر از دیگر استارتاپ‌هایی که متقاضی ورود به بورس بودند احتیاج به تامین مالی داشت. در نهایت ناچار بود که این شرایط را بپذیرد و تصمیم درستی گرفت. اما باقی شرکت‌ها، چون شرایط مالی نسبتا بهتری دارند؛ برای اینکه صرفا در بازار بورس عرضه شوند، مجبور به قبول چنین ضوابطی نیستند.

نکته دوم شرایطی که سازمان بورس در عرضه سهام تپسی مطرح کرد. به تعبیر دیگر انگیزه سهام‌داران برای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها را از بین برد.

سهام استارتاپ‌ها به شرطی عرضه میشود که کسی سهام خود را نفروشد. یعنی پولی که در بازار سرمایه عرضه می‌شود که در قالب افزایش سرمایه و سلب حق تقدم، دوباره به شرکت بازگردد. اما هدف خیلی از استارتاپ‌هایی که در بازار سرمایه می‌خواهند حضور پیدا کنند، خروج سرمایه است. خروج سرمایه نیز در جهان رایج است. اما متاسفانه این اتفاق برای تپسی نیفتاد و سازمان بورس اجازه خروج سرمایه را نداد. این هم باعث می‌شود که انگیزه سرمایه‌گذاری نیز از بین برود.»

استارتاپ‌ها با دیگر شرکت‌ها تفاوتی ندارند

شرکت‌های استارتاپی در صورتی که ضوابط سازمان بورس اصلاح شود؛ علاقه دارند که بازار بورس ورود کنند؟

نامداری ادامه داد: «استارتاپ‌ها کمکان تمایل دارند که سهامشان در بازار سهام عرضه شود. ولی به آن چیزی که اصرار دارند این است که شرایطی که سازمان بورس تعیین میکند، باید معقول و منطقی باشد. هیچ دلیلی وجود ندارد که شرایطی که برای استارتاپ‌ها تعیین می‌شود، با دیگر شرکت‌ها متفاوت باشد. چرا که استارتاپ‌هایی داریم که می‌توانند در بازار بورس به دلیل ساختار مالی مطلوب و ویژگی‌های دیگر بسیار موفق عمل کنند.

چرا صد‌ها شرکت‌ها که طی سالیان گذشته که وضعیت بسیار نامطلوب و ساختار مالی نامطلوبی داشتند، توانستند تایید هیات پذیرش را بگیرند وارد بازار سرمایه شوند، اما شرکت‌های استارتاپی که سود توزیع می‌کنند و سهام ارزشمند و میلیون‌ها مشتری دارند، با ضوابط سختگیرانه سازمان بورس مواجه می‌شوند.

اساسا صنعت و کسب و کار سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC)، اساس کارش روی عرضه اولیه سهام است. (VC) بر روی بسیاری از استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. با ایجاد سبدی از استارتاپ‌ها، تعدادی از استارتاپ‌ها بعد از مدتی به بورس راه می‌یابند و از محل این عرضه رشد چند برابری ایجاد می‌شود. قطعا هنوز استارتاپ‌ها به بازار بورس علاقه دارند، اما رگولاتوری باید ضوابط را برای آن‌ها سخت نکند.»

تحلیل کارشناسان درباره ورود استارتاپ‌ها به بورس و فرابورس نشان می‌دهد تحکیم جایگاه استارتاپ‌ها در بازار سهام می‌تواند این سیگنال را به کارآفرینان کشور بدهد که مجموعه‌های استارتاپی به رسمیت شناخته شده‌اند و آن‌ها می‌توانند از بازار سرمایه بهره ببرند. اما به نظر می‌رسد به دلایلی، از جمله ضوابط رگولاتوری؛ شرکت‌های استارتاپی انگیزه‌ای قوی برای ورود به بازار سرمایه ندارند.

منبع: تجارت نیوز