رنج و گنج معادن کوچک مقیاس

‌می‌متالز - در کشور معادنی وجود دارند که به دلیل کوچک بودن عملا غیرفعال شده اند. این در حالی است که می‌توان با تجمیع این معادن کوچک مقیاس یا احداث یک کارخانه فرآوری، ارزش افزوده کانسنگ را افزایش داد و معادن کوچک را احیا کرد. همچنین برخی از این معادن به اکتشاف نیاز دارند یا باید حوزه‌های اکتشافی ناقص از پیش مانده را تکمیل کرد تا این نوع معادن بتوانند وارد چرخه صنعت و تولید شوند.

به گزارش می‌متالز، موضوع احیای معادن کوچک مقیاس یک مساله بسیار مهم بود که طی سال‌های گذشته توسط یک تیم خبره آسیب شناسی شد و معادن کوچک مقیاس و غیرفعال با اولویت ذخایر فلزی و غیرفلزی‌های استراتژیک و مصالح ساختمانی مورد بررسی قرار گرفت. این طرح در استان‌ها نیز مسیر موفقی را در پیش گرفته بود و جلسات و همایش‌هایی با همکاری سازمان و مسوولان مربوطه با سیاست‌های مشخص برگزار می‌شد و تا حدود زیادی معادن کوچک مقیاس و غیرفعال شناسایی و آسیب شناسی شدند. در برخی از استان‌ها سرمایه‌گذار وجود داشت، اما معدن غیرفعالی در استان مورد نظر وجود نداشت. با بررسی‌هایی که تیم مسوول این پروژه انجام داد سرمایه‌گذاران با معادن کوچک مقیاس واقع در سایر استان‌ها آشنا شده و سرمایه خود را صرف احیای این معادن می‌کردند. طرح احیای معادن کوچک مقیاس پروژه موفقی محسوب می‌شد که در صورت ادامه دار شدن آن قطعا اتفاق‌های خوبی در حوزه معادن می‌افتاد.

در حال حاضر بیش از ۳۰‌درصد معادن غیرفعال هستند و تعدادی معادن وجود دارند که بعضا ظرفیت لازم را ندارند که قطعا باید با سرمایه‌گذاری‌های مناسب آن‌ها را وارد مسیر تولید کرد. برخی از این معادن به تجهیزات و ماشین آلات مدرن نیاز دارند، اما به دلیل کوچکی معادن به برنامه‌های موبایلی (تجهیزات قابل حمل) نیاز داشتند تا بتوانند عملیات اکتشاف و استخراج را برنامه ریزی کنند تا عملیات انجام شود. همچنین برخی از معادن غیرفعال به آزمایشگاه‌ها و فرآوری‌های سیال نیاز دارند. تمام این موارد از جمله مشکلات مطرح در حوزه معادن کوچک مقیاس و غیرفعال هستند که می‌توان با استمرار و مبادرت در این بخش و همچنین جذب سرمایه آن‌ها را به معادنی پویا تبدیل کرد.

در شرایط فعلی پرسنل آموزش دیده و حاذقی در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران حضور دارند که در خصوص معادن کوچک مقیاس اطلاعات خوبی را نیز جمع آوری کردند که اگر به این اطلاعات توجه کافی شود گام‌های مثبتی در این خصوص برداشته خواهد شد و طرح همچون گذشته می‌تواند پیش رود. باید به این موضوع توجه شود که برخی از معادن به بودجه نیاز دارند تا مسیر احیا شکل بگیرد.

پیش‌تر تیم مذکور با همکاری صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی؛ سرمایه لازم را جهت فعال‌سازی این نوع معادن تامین می‌کرد که اکنون این موضوع نیز با چالش مواجه شده است. تفکر احیای معادن کوچک مقیاس از سال‌های گذشته در سازمان زمین‌شناسی کشور وجود داشت چراکه دنیا نیز در این مسیر گام برمی‌داشت، ناگفته نماند بسیاری از معادن بزرگ امروزی نیز روزگاری یک معدن کوچک مقیاس و شاید متروک بودند، اما با توجه به آن‌ها و گسترش اکتشافات به شکل کنونی درآمده اند. معدن سرب و روی مهدی آباد در دهه ۶۰ یک معدن بسیار کوچک بود که اکنون به مهم‌ترین معدن در این حوزه بدل شده است. معادنی همچون گل گهر و مس سرچشمه نیز چنین شرایطی داشتند که با سرمایه‌گذاری و تکمیل اکتشافات به معادن بزرگ و یک اهرم اقتصادی تبدیل شده اند.

در کشور به عنوان مثال سنگ آهن‌های هماتیتی وجود دارند که نیاز به یک مرحله پیش فرآوری دارند و محور‌های آن شناسایی و تجمیع شدند و به صورت یکپارچه باید آسیب‌شناسی شود و مشکلات این نوع مواد معدنی نیز حل شود. محور‌های زغال دار و سرب و روی دار ازجمله طرح‌های معادن کوچک مقیاس بودند که مشاور به آن‌ها اختصاص داده شد و معادن مشخص شد و تعداد معادن فعال روبه افزایش بود و اکنون نیز باید همان مسیر طی شود.