به گزارش میمتالز، فرآوردههای نسوز، مواد غیرفلزی هستند که هرکجا کوره و حرارت بالا وجود داشته باشد، به آنها نیاز پیدا میکنیم. به صورت علمی نیز به خاکی نسوز گفته میشود که عموما از ۲۳ تا ۳۴درصد اکسید آلومینیوم و ۵۰ تا ۶۰درصد سیلیس تشکیل شده و دستکم بتواند ۱۷۸۸درجه (کلوین) را تحمل کند؛ بنابراین به طور کلی ترکیبی از مواد اولیه که در برابر حرارت تحمل بالایی دارند را برای تولید نسوز انتخاب میکنند و به شکل عایق حرارتی مورد نظر در میآورند و در جاهایی که حرارت بالا و مقاومت فیزیکی بالایی موردنیاز است، استفاده میکنند؛ به طوری که امروز بسیاری از صنایع، از جمله فولاد، سیمان، مس، آلومینیوم، شیشه، گچ، آهک و کاشی و سرامیک از فرآوردههای نسوز در فرآیند تولید خود بهره میبرند.
بازار تولیدکنندگان نسوز در کشور طی چند سال اخیر از رونق نسبتا مطلوبی برخوردار بوده است؛ چراکه مشتریان اصلی این صنعت نیز وضعیت تولید مطلوبی داشتهاند. ازجمله مشتریان عمده صنایع نسوز میتوان به صنعت فولاد اشاره کرد که علاوه بر افزایش تولید، شاهد ایجاد ظرفیتهای جدید تولید نیز بوده است. همچنین صنایع مصرفکننده دیگر مانند سیمان نیز رشد تولید و صادرات را رقم زدهاند.
از سوی دیگر تحریمها این فرصت را برای صنعت نسوز بهوجود آورد تا صنایعی که نیازمند این ماده استراتژیک هستند، از تامین خارجی به سمت تولیدکنندگان داخلی گرایش پیدا کرده و نیاز خود را در داخل تامین کنند.
ضمن اینکه واردات محصولات نسوز دارای مشابه تولید داخلی نیز از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت محدود شده و همین مساله باعث روی آوردن مصرفکنندگان بزرگ نسوز به تولیدکنندگان داخلی شده است و برخی شرکتهای تولیدکننده نسوز نیزدرصدد هستند که تقاضای تمام صنایع بالادست خود را پاسخگو باشند تا به واردات دیرگداز به داخل کشور نیازمند نباشیم؛ هرچند خود این شرکتها برای تامین برخی از مواد اولیه خود نیازمند به واردات هستند و در گیرودار مسائل واردات با چالشهایی روبهرو شدهاند.
آتش انتظامی، عضو هیاتمدیره شرکت دیرگداز آذر گفت: بیش از ۸۰درصد مواد اولیه موردنیاز برخی صنایع نسوز از طریق واردات تامین میشود، اما با توجه به اینکه تحریمها مانع خرید این مواد از شرکتهای اروپایی شده، تولیدکنندگان ایرانی سراغ کشورهای چین و کرهجنوبی رفتهاند. با این وجود سیمان نسوز توسط این کشورها تولید نمیشود و به هر نحوی باید این محصول خاص را از کشورهایی مانند فرانسه وارد کنیم.
وی تاکید کرد: تورم، افزایش نرخ ارز و تغییر دستورالعملها باعث افزایش هزینههای تولید صنعت نسوز شده است. به این ترتیب در حالی که در دولت گذشته عوارض گمرکی واردات مواد اولیه بر اساس ارز ۴۲۰۰ تومانی از تولیدکنندهها دریافت میشد، اما امروز مبنای پرداخت تعرفه، ارز نیمایی است که باعث افزایش ۵ برابری آن شده است.
انتظامی با بیان اینکه صنعت فولاد به محصولات نسوز با کیفیت بسیار بالا نیاز دارد، افزود: صنعت فولاد بر کیفیت و دوام عمر نسوز تاکید ویژهای دارد و در گذشته که تحریمها با شدت کنونی اعمال نمیشد، این مواد را از کشورهای اروپایی خریداری میکردند، اما پس از تحریمها، و رشد شرکتهای داخلی در زمینه تولید نسوز، خوشبختانه شرکتهای فولادی بهویژه فولاد مبارکه هم از تولید داخلی حمایت کردند.
این تولیدکننده اظهار کرد: تولید در صنعت نسوز متناسب با نیاز شرکتها صورت میگیرد. در واقع شرکتها برای خرید مواد نسوز اقدام به برگزاری مناقصه میکنند و تولیدکننده برنده مناقصه بر اساس مختصات موردنیاز کارفرما، مواد نسوز را تولید میکند. در این میان با توجه به اینکه طی شدن فرآیند مناقصات شرکتهای فولادی بعد از مشخص شدن شرکت برنده تا ۵ ماه به طول میانجامد و نرخ مواد اولیه و سایر هزینهها همواره روند صعودی دارند، در بسیاری موارد نرخ اولیه پیشنهادی در مناقصه نمیتواند سودآور باشد و متاسفانه شرکتهای فولادی هم زیر بار قیمتهای جدید نمیروند.
انتظامی همچنین به مشکلات تخصیص ارز اشاره کرد و گفت: در دولت گذشته بیش از یک ماه برای تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه طول میکشید که با توجه به اینکه شرکتهای خارجی یک ماه برای پرداخت ارز و نهایی شدن خرید به طرف ایرانی فرصت نمیدادند، در بسیاری موارد با مشکل مواجه میشدیم، اما خوشبختانه این مشکل در دولت کنونی رفع شده است.
عضو هیاتمدیره شرکت دیرگداز آذر افزود: به عنوان کسی که در شرکت فولاد مبارکه هم مسوولیت داشتهام با قاطعیت میتوانم ادعا کنم که کیفیت مواد نسوز داخلی امروزه بیش از ۹۵درصد منطبق بر مواد نسوز وارداتی است؛ ضمن اینکه چنانچه مشکلی در مرحله استفاده شرکتها از نسوز پیش بیاید، به سرعت نسبت به رفع ایرادات اقدام میکنند در حالی که مواد نسوز وارداتی فاقد این امکان هستند؛ بنابراین چنانچه از همین فردا تحریمها لغو شود، شرکتهای ایرانی سراغ واردات نمیروند. وی با اشاره به اینکه دولت هیچگونه دخالتی در قیمتگذاری مواد نسوز ندارد، اظهار کرد: با توجه به واردات اغلب مواد موردنیاز صنعت نسوز و تغییرات مداوم هزینهها نمیتوان قیمت مشخصی برای آن تعیین کرد و از سوی دیگر شرکتهای تولیدکننده بر اساس کاربری و کیفیتی که کارخانهها میخواهند، نسوز مور نظر را تولید میکنند. نکته دیگر اینکه انتخاب تولیدکنندههای نسوز برای کارخانهها از طریق مناقصات انجام میشود و رقمهای پیشنهادی شرکتها بسیار نزدیک به هم است.
انتظامی ادامه داد: موضوع دارایی، بیمه و مالیات همواره برای شرکتهای نسوز مسالهساز است و علاوه بر هزینهها، به خاطر بوروکراسی اداری باعث اتلاف زمان میشود. درخواست ما از مسوولان این است که اگر برای کاهش هزینهها اقدام نمیکنند، حداقل فرآیند اداری را تسهیل کنند تا تولیدکننده روی کیفیت تمرکز کند.
وی در عین حال به همکاری مطلوب بانکها اشاره کرد و گفت: خوشبختانه بانکها برای پرداخت تسهیلات با ماهمکاری بسیار مطلوبی دارند و به نظر میرسد شرکتهایی که گزارش مالی آنها مورد تایید دارایی قرار گرفته باشد، بتوانند به شرط تامین وثایق موردنیاز از تسهیلات بانکی بهرهمند شوند.