جای خالی «گواهی سپرده سهام» در بازار سرمایه ایران

‌می‌متالز - یکی از مهمترین ابزار‌ها برای افزایش نقدشوندگی بازار، "گواهی سپرده سهام" است. انتشار این اوراق بهادار علاوه بر نقش تامین مالی برای ناشر، نه تنها موجب افزایش نقدشوندگی سهام، افزایش حجم معاملات و افزایش کارایی بازار می‌شود؛ بلکه امکان دسترسی بنگاه‌های اقتصادی خارجی به بازار‌های سرمایه داخلی را فراهم می‌کند.

به گزارش می‌متالز، مهدی مدنی، کارشناس بازار سرمایه ضمن تاکید بر استفاده از ابزار «گواهی سپرده سهام» برای افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه، بیان کرد: بازار سرمایه به عنوان یکی از رکن‌های بازار مالی نقش بسزایی در تأمین امکانات مالی و سرمایه‌ای در جهت تخصیص بهینه منابع به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور‌ها دارد. نقدشوندگی یا نقدینگی بازار (Market liquidity) به توانایی بازار برای اجازه خرید و فروش دارایی‌ها به صورت آسان و سریع اشاره دارد. بازار سهام در صورتی نقدپذیر است که سهام آن را بتوان به سرعت خرید و فروش کرد.

مدنی افزود: یکی از راه‌های افزایش نقدشوندگی بازار، توسعه ابزار‌های نوین مالی است. اما در حال حاضر، با توجه به عمق کم بازار و نقدشوندگی پایین آن که مهمترین موانع اصلی در عدم موفقیت ابزار‌های مالی جدید است، معرفی این ابزار‌ها در شرایط حاضر، کمکی به توسعه بازار سرمایه نخواهد کرد. با این وجود، معرفی یک ابزار مالی که قادر به افزایش نقدشوندگی و همچنین کاهش حجم سهام نگهداری شده از سوی سهامداران عمده در بازار باشد، به عنوان یکی از پیش نیاز‌های اساسی برای بسترسازی در معرفی ابزار‌های مالی نوین، ضرورت دارد.

وی ادامه داد: در بورس‌های توسعه یافته و بین‌المللی جهان، برخی ابزار جدید جهت رفع دو چالش فوق در کنار افزایش حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی و تقویت تعاملات بین‌المللی بورس‌ها معرفی شده است که یکی از مهمترین ابزار‌ها در این رابطه "رسید سپرده سهام" یا "گواهی سپرده سهام" است. انتشار این اوراق بهادار علاوه بر نقش تامین مالی برای ناشر، نه تنها موجب افزایش نقدشوندگی سهام، افزایش حجم معاملات و افزایش کارایی بازار می‌شود؛ بلکه امکان دسترسی بنگاه‌های اقتصادی خارجی به بازار‌های سرمایه داخلی را فراهم می‌کند. همچنین موجب حفظ کنترل مدیریتی برای ناشر نیز می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه در توضیح بیشتر کارایی‌های گواهی سپرده سهام اظهار کرد: در یک تعریف کلی، رسید یا گواهی سپرده سهام، گواهی قابل دادوستد است که در بازار سرمایه میزبان توسط یک نهاد سپرده‌گذاری به نمایندگی از مالکیت اوراق بهادار در یک شرکت منتشر می‌شود. بر اساس این تعریف به طور معمول، دارنده رسید سپرده به عنوان مالک حقوقی این اوراق (تحت عنوان اوراق بهادار پشتیبان) که نزد نهاد سپرده‌گذاری، سپرده شده تلقی می‌گردد و از کلیه عواید مالی و حقوقی آن براساس توافقنامه سپرده‌گذاری منتفع می‌شوند و فرآیند دادوستد آن نیز در کلیه موارد می‌تواند همانند معامله سهام باشد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بازار سهام کشور از نقدشوندگی پایین رنج می‌برد و همچنین بسیاری از شرکت‌های بورسی که علیرغم نیاز شدید به تامین مالی به دلیل ترس از کاهش کنترل مدیریتی، حاضر به انتشار سهام جدید در بورس نیستند، پیاده‌سازی این اوراق در بازار سرمایه می‌تواند کمک قابل توجهی به حل مشکل نقدشوندگی بازار کند.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)