مواد معدنی نیازمند طرح‌های موضوعی

به گزارش می‌متالز، در کشور باید بعد از موضوع اکتشاف به حوزه شناسایی توجه کرد که با توجه به یافته‌های جدید تصمیم‌های درستی اتخاذ شود. به عنوان مثال اگر در یک نوع ماده معدنی مشکل ذخیره مطرح است واردات این ماده معدنی جزو الزامات بوده و باید در جهت تسهیل ورود آن به کشور استراتژی‌های خاصی را به کار گرفت. برای اینکه در حوزه اکتشاف، کشور دچار عقب ماندگی نشود باید طرح‌های موضوعی شکل بگیرد و به عبارت بهتر برای آلومینیوم، آهن، مس، سرب و روی؛ طرح‌های موضوعی مجزایی تعریف شود. اکتشافات در دهه ۶۰ به صورت موضوعی انجام می‌شد و به همین دلیل بسیاری از مواد معدنی محک زده شد. روش‌های اکتشاف با یک روش سیستماتیک همخوانی ندارد، چرا که در اکتشافات موضوعی نوع آزمایش‌ها متفاوت است و نگاه اکتشافی به یک ساختار خاص تغییر می‌کند و تیپ‌های کانی سازی نیز خاص خواهد بود که باید به آن‌ها توجه شود.

با توجه به موارد ذکر شده می‌توان در دستور کار قرار گرفتن اکتشافات موضوعی را ضروری دانست. سازمان زمین شناسی کشور در این حوزه نیز اقداماتی داشته است و در بخش‌هایی همچون طلا، پتاس، منگنز، منیزیت و املاح طرح‌هایی را ارائه کرده بود که کارخانه (فرآوری پتاس) خور و بیابانک یکی از نتایج این طرح‌های موضوعی است. متاسفانه این طرح‌ها به فراموشی سپرده شده و به پهنه‌ها واگذار شدند که سرنوشت مطلوبی نداشت. از این رو باید طرح‌های موضوعی مورد توجه مجدد قرار گیرند، به عنوان مثال آلومینیوم در افق‌های خاصی تشکیل شده است و باید این افق‌ها شناسایی و پیگیری شود. همچنین زمان زمین شناسی و شرایط این افق‌ها به‌طور کامل مشخص بوده و مورد بررسی قرار گرفته است که با طرح موضوعی دقیق می‌توان ذخایر جدیدی را برای این صنعت تامین کرد.

حوزه اکتشاف در کشور دچار عقب ماندگی است و با چالش‌هایی همچون موضوع اعتبارات اعطا شده به این حوزه و عدم دسترسی به تجهیزات به روز مواجه است و از طرفی به مرور زمان کارشناسان مجرب این حوزه کاهش یافته اند. این در حالی است که دانشکده‌های معدن دانشگاه‌های مختلف کشور در حال خالی شدن از دانشجو هستند چراکه افراد به دلیل عدم دسترسی به شغل مرتبط کمتر سراغ این رشته می‌روند. با ادامه این روند طی چند سال آینده باید از سایر کشور‌ها کارشناس مجرب حوزه معدن نیز وارد کشور کنیم. اما با وجود این اقداماتی همچون شناخت شرایطی برای ورود دستگاه‌های حفاری پرسرعت به کشور و سرعت بخشیدن به انجام ژئوفیزیک هوایی برای اکتشافات عمقی صورت گرفته است و همچنین بر همه فعالان صنعت روشن است که برای بهتر شدن اکتشافات باید به آزمایشگاه‌های مجهز دسترسی پیدا کرد، اما با این وجود حوزه اکتشافات روند روبه رشدی ندارد.

درباره اجرای طرح‌های موضوعی نیز فشار‌ها بر سازمان‌هایی همچون سازمان زمین شناسی بسیار زیاد است چراکه این سازمان هر روز در حال از دست دادن نیرو‌های متخصص خود به دلایلی همچون بازنشستگی و مهاجرت است. برای اجرای طرح‌های جامع همچنان متولی‌های مجربی که هر مرحله از طرح‌ها را به مرحله اجرا درآورند روی کار نیامدند و بودجه کافی را باید در اختیار این افراد قرار داد تا طرح‌های موضوعی به مرحله اجرا برسند و از طرفی ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران نیز باید به گونه‌ای برنامه ریزی کنند تا اکتشافات را طوری انجام دهند که به کمک سازمان زمین شناسی بشتابند؛ تا به کمک بخش خصوصی بتوان به طرح‌های جامع، جامه عمل پوشاند چراکه مسیر روشن است و نیاز به اراده دارد.

بهروز برنا / کارشناس حوزه معدن

منبع: دنیای اقتصاد