توسعه صنعتی با اهرم تخصص

‌می‌متالز - لازمه اقتصاد رقابتی و توسعه اقتصادی، ورود افراد شایسته و متخصص به عرصه‌های اقتصادی است. دورکیم، در همان سال‌های ابتدایی قرن بیستم دریافته بود که هرچقدر افراد خبره‌تر به حوزه‌های تخصصی ورود کنند، موجب می‌شوند که ثمره نهایی، ارزشمندتر شود. بر همین اساس نیز او نظریه «تقسیم کار» را تشریح کرد. تقسیم کار تاریخچه‌ای بسیار دیرینه دارد؛ اما تنها از قرن هجدهم به این سو جوامع بشری نسبت به این قانون آگاهی یافتند. امروزه پدیده تقسیم کار به حدی عمومیت پیدا کرده است که دیگر از چشم کسی پوشیده نیست.

به گزارش می‌متالز، صنعت امروزی و مدرن نیز بیش از پیش به تقسیم کار تخصصی نیازمند است. نه‌تن‌ها در درون هر واحد صنعتی، هر بخش از بخش دیگر مجزا و بی نهایت تخصصی است؛ بلکه هر کارخانه هم به نوبه خود واحدی تخصصی است که وجودش مستلزم وجود واحد تخصصی دیگر با مدیران، کارگران و تکنیسین‌هایی متخصص است. البته تخصصی‌بودن نباید باعث منفک‌شدن اجزای یک کسب‌وکار شود.

از سوی دیگر چنین هدفی باعث تعامل بخش خصوصی و دانشگاه‌ها می‌شود که همزمان با رقابتی‌کردن اقتصاد، کیفیت کالا‌ها را هم افزایش خواهد داد. نایب‌رئیس اتاق ایران با تایید گزاره‌های مطرح‌شده معتقد است که در تمام دنیا رقابت، عامل تعامل صنعت و دانشگاه است و بنگاه‌های اقتصادی برای پایداری در اقتصاد جهانی نیازمند تعامل با بخش علمی به‌منظور ارتقای کیفیت، کاهش قیمت و افزایش بهره وری هستند؛ اما ایران در چند دهه گذشته روند مناسبی در این زمینه نداشته است. مقصر اصلی عدم‌شکل گیری تعامل صنعت و دانشگاه در ایران دولت‌ها هستند که طی چند دهه گذشته سیاست مناسبی در این زمینه نداشته اند. با این همه و با وجود اینکه به گفته حسین سلاح ورزی، اقتصاد ایران به واسطه سیاست‌های توزیع رانت، میانه خوبی با رقابت ندارد، اما با تعامل بخش خصوصی و دانشگاه‌ها می‌توان به رقابتی شدن اقتصاد امیدوار بود. البته این تنها عقیده بخش خصوصی نیست. در افتتاحیه همایش تعامل صنعت و دانشگاه که اخیرا در کرمانشاه برگزار شد، استاندار و نمایندگان این استان هم با اذعان به این مطلب، از پیشروی بخش خصوصی در اقتصاد و بهره گیری از نخبه‌های دانشگاهی حمایت کردند؛ تا حدی که نماینده کرمانشاه گفت، دولت باید در اقتصاد کم رنگ‌تر شود و همزمان باید بخش خصوصی را تقویت کنیم.

دولت ها؛ مقصر عدم‌تعامل صنعت و دانشگاه

نایب رئیس اتاق ایران، رقابت را عامل تعامل صنعت و دانشگاه دانست و گفت: با تعامل بخش خصوصی و دانشگاه‌ها می‌توان به رقابتی شدن اقتصاد امیدوار بود. حسین سلاح ورزی افزود: وقتی از دانشگاه‌ها درباره چرایی پیش قدم نشدن آن‌ها برای حل مسائل بنگاه‌های اقتصادی سوال می‌شود، عدم‌استقبال صنایع را مطرح می‌کنند. وی ادامه داد: به عقیده من مقصر اصلی عدم‌شکل گیری تعامل صنعت و دانشگاه در ایران، دولت‌ها هستند که سیاست مناسبی در این زمینه نداشته اند. نایب رئیس اتاق ایران اظهار کرد: در تمام دنیا رقابت، عامل تعامل صنعت و دانشگاه است و بنگاه‌های اقتصادی برای پایداری در اقتصاد جهانی نیازمند تعامل با بخش علمی برای ارتقای کیفیت، کاهش قیمت و افزایش بهره وری هستند؛ اما کشور ما در چند دهه گذشته روند مناسبی در این زمینه نداشته است.

سلاح ورزی ادامه داد: در این مدت سیاست اقتصادی دولت‌ها بر پایه توزیع رانت ازجمله استفاده از انرژی ارزان، ارز دولتی، منابع زیرزمینی و... بوده و در این مدت بخش خصوصی هم تلاش کرده است به جای افزایش بهره وری، سهم بیشتری از رانت به دست بیاورد. او با تاکید بر لزوم خروج از این روند و تلاش برای رقابتی کردن اقتصاد در کشور، نتیجه این امر را تعامل بیشتر بخش خصوصی و دانشگاه‌ها دانست. نایب‌رئیس اتاق ایران همچنین بر لزوم حضور موثر در زنجیره ارزش اقتصاد دنیا برای پویایی تولید و اقتصاد کشور تاکید کرد و افزود: امروز نمی‌توان انتظار داشت که هر کشور به تن‌هایی به تمام دانش و تکنولوژی دست پیدا کند؛ بلکه باید از ظرفیت دانش و تکنولوژی که در اقتصاد جهان وجود دارد، استفاده کنیم. سلاح ورزی به موضوع بورسیه شغلی در صنایع هم اشاره کرد و گفت: این طرح باید برای صنایع جذاب باشد؛ چراکه مستثنا شدن از قوانین بیمه و تامین اجتماعی در طرح بورسیه صنعتی، می‌تواند مشوق خوبی برای بنگاه‌ها باشد.

لزوم تعامل صنعت و دانشگاه

همچنین عضو هیات‌رئیسه اتاق ایران با تاکید بر لزوم عملیاتی شدن تعامل صنعت و دانشگاه در قالب چند پروژه ملی، برقراری تعامل بین دو حوزه علم و تولید را برای دوران پساکرونا ضروری دانست. به گزارش اتاق ایران‌آنلاین، کیوان کاشفی با اشاره به رویکرد دانش بنیان این دوره از همایش، اظهار کرد: شرکت‌های دانش بنیان طی سال‌های اخیر نقش مهمی در پیوستگی صنعت و دانشگاه داشتند، از همین رو موضوع یادشده در این همایش مورد توجه قرار گرفته است. عضو هیات‌رئیسه اتاق ایران با اشاره به اهمیت تعامل صنعت و دانشگاه، افزود: به نظر می‌رسد اکنون حلقه مفقوده این دو بخش در حال شکل گیری است و امروز دانشگاه در زمینه تکنولوژی، نیروی کار ماهر و... به کمک صنایع آمده و بخش تولید نیز در سال‌های گذشته اقبال بیشتری به دانشگاه‌ها داشت. کاشفی ابراز امیدواری کرد که بهبود تعامل صنعت و دانشگاه به کمک حل مشکلات اقتصادی کشور و ترسیم آینده‌ای روشن برای کشور بیاید و ادامه داد: لازم است حوزه آموزش فنی و حرفه‌ای نیز به عرصه تعامل صنعت و دانشگاه اضافه شود. او بر اهمیت عملیاتی‌شدن تعامل صنعت و دانشگاه و گرفتن خروجی مناسب از آن نیز تاکید کرد و یادآور شد: برای این منظور باید چند پروژه اجرایی منتخب را در سطح کشور کلید بزنیم و از تجارب موفق دیگر کشور‌ها در این زمینه استفاده کنیم. رئیس اتاق کرمانشاه تصریح کرد: باید به تدریج از برگزاری همایش تعامل صنعت و دانشگاه به سمت پروژه‌های عملیاتی برویم. کاشفی از اهمیت عملیاتی شدن تعامل صنعت و دانشگاه برای آینده اقتصاد کشور هم یاد کرد و افزود: فشار تحریم‌ها همیشه به این شکل باقی نخواهد ماند و زمانی شاهد بازگشایی در‌های کشور خواهیم بود که برای آن زمان آماده باشیم. او همراهی صنعت و دانشگاه را برای ارتقا و تامین تکنولوژی و همچنین تربیت نیروی کار ماهر و متخصص برای دوران پساتحریم ضروری دانست.

بند ناف صنعت و دانشگاه به دولت وصل بوده است

در ادامه این همایش، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی اتاق ایران اهمیت تعامل دو حوزه علم و عمل و همراهی عاملان و عالمان را یادآوری کرد و گفت: ارتباط این دو بخش نقش موثری در توسعه و پیشرفت کشور، جهت‌دادن به آموزش‌ها و تجاری سازی ایده‌ها دارد. حسین میرمحمد صادقی، با اشاره به دلایل عدم‌تعامل صنعت و دانشگاه در سال‌های گذشته، ادامه داد: شاید مهم‌ترین دلیل این بوده که بند ناف صنعت و دانشگاه به دولت متصل بوده و این امر باعث شده است دانشگاه به دنبال تجاری سازی ایده‌ها نباشد تا بتواند از قبل آن بودجه تامین کند و صنعت هم امیدی نداشته که از ظرفیت دانشگاه برای حل معضلات خود استفاده کند.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی اتاق ایران با بیان اینکه اکنون وضعیت تعامل صنعت و دانشگاه بهبود یافته و عملیاتی بودن پایان نامه‌ها و رساله‌ها به یکی از شاخص‌های آیین نامه ارتقای اساتید تبدیل شده است، گفت: امیدواریم با ادامه این مسیر تعامل صنعت و دانشگاه به کمک حل مشکلات اقتصادی کشور بیاید. میرمحمد صادقی به این موضوع هم اشاره کرد که در دوره‌های گذشته نیز همایش‌هایی در زمینه تعامل صنعت و دانشگاه برگزار شده، اما دلیل موفقیت هفت‌دوره همایش اخیر ورود اتاق بازرگانی بوده است. او معتقد است: ترکیب فعلی همایش تعامل صنعت و دانشگاه به واسطه حضور اتاق بازرگانی، موسسه آموزشی و پژوهشی اتاق ایران و دانشگاه به عنوان سه‌ضلع اصلی، خود نمادی برای تعامل صنعت و دانشگاه است. میرمحمدصادقی همچنین از رویکرد همایش تعامل صنعت و دانشگاه یاد کرد که در این دوره رویکرد آن متناسب با شعار سال دانش بنیان است و افزود: به علاوه هر همایش به مسائل روز استانی که میزبانی آن را بر عهده دارد نیز توجه خواهد کرد.

از تعامل صنعت و دانشگاه حمایت می‌کنیم

استاندار کرمانشاه نیز در این همایش با تاکید بر آمادگی برای حمایت از تعامل صنعت و دانشگاه، انسجام، اشتراک و هم افزایی هوشمندانه بین دو بخش صنعت و دانشگاه را در شرایط کنونی بسیار ضروری دانست. محمد طیب‌صحرایی با اشاره به نسل‌های متفاوت دانشگاه از نسل اول تا چهارم، اظهار کرد: نیازی نیست حتما از نسل اول به دوم و تا انتها پیش برویم، بلکه می‌توانیم با میانبر هوشمندانه به دانشگاه‌های نسل جدید برسیم. وی از ظرفیت‌های قابل توجه کرمانشاه در حوزه دانشگاهی خصوصا دانشگاه رازی به عنوان یک دانشگاه سرآمد و افتخارآفرین یاد کرد و از صنایع خواست که از ظرفیت دانشگاه رازی استفاده کنند.

‌صحرایی استفاده از ظرفیت‌های کرمانشاه را برای جبران عقب ماندگی آزاردهنده‌ای که در حوزه تعامل صنعت و دانشگاه وجود دارد، ضروری دانست. استاندار کرمانشاه به ارائه پیشنهاد برای کاهش فاصله بین صنعت و دانشگاه نیز پرداخت و آن ورود هوشمندانه دانشگاه و صنعت به دوره آموزش متوسطه و قبل از شکل گیری ذائقه، تفکر و فرهنگ دانش آموزان بود تا بتوان از همین دوران آن‌ها را با عرصه تلاش و کارآفرینی آشنا کرد. وی معتقد است: این کار می‌تواند جلوی تصمیم‌های غیرهدفمند و نادرست دانش آموزان برای انتخاب رشته را بگیرد تا بتوانند با نگاه درست تری برای ورود به دانشگاه و پس ازآن بازار کار آماده شوند. استاندار کرمانشاه سپس از این استان به عنوان سرزمین سرمایه‌ها و فرصت‌های آشکار و پنهان یاد کرد و با بیان اینکه برای خدمت در این استان پر از انگیزه و امید هستم، افزود: همه باید با جدیت فرصت‌ها و ظرفیت‌های استان را مورد توجه قرار دهیم. صحرایی مرز را یکی از مزیت‌های مهم کرمانشاه برشمرد و مرز مشترک با عراق برای کرمانشاه را به مزیت دریای خزر برای استان‌های گیلان و مازندران تشبیه کرد که می‌توان مجموعه‌ای از استفاده‌ها را آن داشت.

باید دولت را لاغر و بخش خصوصی را تقویت کنیم

نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی نیز در افتتاحیه همایش تعامل صنعت و دانشگاه گفت: بسیاری از گره‌ها را می‌توان با کمک دانشگاه باز کرد؛ چراکه علم بن بست‌ها را باز می‌کند و ما برخلاف آنچه دشمن می‌خواهد، نشان دادیم که هر وقت به علم و توانمندی فرزندان این آب وخاک اعتماد کردیم موفق بودیم. محمد رشیدی فاصله گرفتن از علم و پرداختن به مسائل حاشیه ای، سیاسی و جناحی را باعث صدمه به کشور دانست و عنوان کرد: متاسفانه همه دولت‌های گذشته یک راه را اشتباه رفتند و آن عدم‌اعتماد به بخش خصوصی و سنگین کردن بار دولت بوده است. نماینده کرمانشاه در مجلس اظهار کرد: هم اکنون تمام بنگاه‌های اقتصادی قدرتمند کشور و حتی کلید بخش خصولتی نیز در اختیار دولت است که صنعت خودرو نمونه‌ای از این بنگاه هاست و اگرچه به‌اسم ۹۵‌درصد سهام آن در اختیار مردم است، اما در عمل همان ۵درصد بخش دولتی برای صنعت خودرو تصمیم می‌گیرد که امروز نتیجه آن را شاهدیم. او با بیان اینکه در سایر صنایع بزرگ مانند فولاد، سیمان، معادن بزرگ و... نیز شرایط مشابهی داریم، افزود: اصلاح جامعه و بهبود وضعیت کشور نیازمند کاهش تصدی گری دولت و افزایش قدرت بخش خصوصی است و باید زمینه را برای رشد بخش خصوصی فراهم و از سوی دیگر دولت را برای تصمیم‌گیری‌های سازنده لاغر و چابک کنیم. وی با تاکید بر اینکه دولت نباید بنگاه داری کند، بلکه باید فقط نقش تنظیم گری را برعهده داشته باشد، بیان کرد: حتی در سیاست‌های اصل ۴۴ نیز بر خصوصی سازی تاکید شده است. عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه، خصوصی سازی‌ای را که به سمت رانت برود غیرقابل پذیرش خواند و اضافه کرد: هرکجا انحصار باشد مجلس مقابل آن می‌ایستد و در این راستا در تلاشیم که امضا‌های طلایی را در کشور برداریم.

با بورسیه شغلی در صنعت، مشکل بیکاری را حل می‌کنیم

رئیس دانشگاه رازی کرمانشاه نیز از اجرای طرح بورسیه شغلی در صنعت در این دانشگاه خبر داد و گفت: تعهد می‌دهیم اگر با ما همکاری شود و این طرح را کلید بزنیم، مشکل اشتغال استان را برطرف کنیم. احمدی آنچه را که برای تعامل صنعت و دانشگاه مورد نیاز است، طرح بورسیه شغلی در صنایع دانست و اظهار کرد: در قالب این طرح دانشجویان به‌خصوص افرادی که رتبه برتر دارند توسط صنایع بزرگ و مادر استان بورسیه خواهند شد. رئیس دانشگاه رازی از جزئیات این طرح نیز یاد کرد و ادامه داد: در قالب بورسیه شغلی در صنعت، دانشجو دو روز در هفته به واحد‌های صنعتی می‌رود، از سربازی معاف می‌شود، بیمه می‌شود و براساس حقوق پایه کار به اندازه دو روز در هفته و هشت‌روز در ماه دریافتی خواهد داشت. او اظهار کرد: نتیجه این طرح آن است که دانشجویان مشکلات صنایع را برای دانشگاه و اساتید می‌آورند تا به آن پرداخته شود، علم دانشگاه را به صنعت می‌برند و خود نیز حین تحصیل آچار به دست شده و مهارت آموزی می‌کنند. احمدی کمک به اشتغال‌زایی و کاهش نرخ بیکاری را از مزایای این طرح دانست که در استانی مانند کرمانشاه با این نرخ بیکاری، بسیار حائز اهمیت است. او خواستار همراهی بخش‌های مختلف استان برای اجرایی شدن طرح بورسیه شغلی در صنعت شد.

منبع: دنیای اقتصاد