سیر نزولی حاشیه سود «کدما»

به گزارش می‌متالز، محصولات اصلی شرکت معدنی دماوند شامل کنسانتره سرب و تراورتن است و کنسانتره سرب، از معدن دونا و تراورتن از معدن اژدهاتو استحصال می‌شود. یکی از مهم‌ترین ریسک‌های «کدما» نوسانات نرخ جهانی کنسانتره سرب و نرخ اسکناس آمریکایی است که بر نرخ فروش و در نهایت درآمد‌های عملیاتی آن موثر است. همچنین در صورتی که نرخ دلار و نرخ جهانی سرب، با افزایش همراه نشود، حاشیه سود ناخالص این شرکت به روند کاهشی گذشته خود ادامه خواهد داد.

شرکت معدنی دماوند در تاریخ ۲۳/ ۰۱/ ۱۳۶۲ به صورت شرکت سهامی‌خاص تاسیس شد و در همان تاریخ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید. نام این شرکت در سال ۱۳۶۸ از پوکه معدنی دماوند به شرکت معدنی دماوند تغییر یافت. شرکت معدنی دماوند در سال ۱۳۷۸ از شرکت سهامی‌خاص به سهامی‌عام تبدیل و در اواخر همان سال در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. فعالیت اصلی این شرکت، اکتشاف و بهره‌برداری از معدن تراورتن زنجان و کارخانه و معدن سرب دونا در جاده چالوس است.

شرکت معدنی دماوند دارای ۳۸ سال سابقه فعالیت در زمینه معدن است. فعالیت‌های معدنی این شرکت به‌طور خلاصه شامل مواد معدنی طبقه‌یک (سنگ آهک، پوکه معدنی، سنگ لاشه و سنگ‌های ساختمانی) و طبقه دو مثل آهن و سرب است. چندرشته ای‌بودن فعالیت‌های شرکت و تنوع محصولات باعث شده است تا جایگاه «کدما» در صنعت بهبود یابد. همچنین فعالیت شرکت در چند معدن باعث شده است تا توان شرکت برای مقابله با چالش‌های اقتصادی افزایش یابد. اجرای طرح‌های توسعه‌ای در معادن نیز موجب شده است تا بهره وری و ظرفیت تولید افزایش قابل‌توجهی داشته باشد. یکی از پروژه‌هایی که در سال ۱۴۰۱ اجرا شده، اکتشاف معدن سرب دونا برای شناسایی ذخایر جدید و توسعه این معدن بوده، همچنین تکمیل سوله‌های نیمه کاره کارخانه سرب دونا در دستور کار قرار گرفته است.

همچنین این شرکت طی سال‌جاری، اقدام به تکمیل کارخانه تولید شمش سرب در تاکستان کرده و مطالعات اکتشافی مقدماتی در معدن اژدهاتو با هدف اکتشاف آهن نیز طی یک‌سال اخیر انجام شده است. راه اندازی باسکول در معدن تراورتن، انجام مطالعات زمین شناسی برای شناسایی ذخایر بور و توسعه شرکت از طریق مشارکت در مزایده‌های وزارت صمت، دیگر برنامه‌های شرکت معدنی دماوند در راستای توسعه بوده است. با توجه به میزان تولید و فروش شرکت‌های فعال در حوزه کنسانتره سرب، تولید شرکت معدنی دماوند در رتبه سوم این صنعت قرار دارد و میزان تولید و فروش این شرکت در ۹ ماه سال، به ترتیب برابر با ۴۶۴ و ۷۳۸ تن است. روند کلی تولید و فروش «کدما» طی ۲۰ سال اخیر صعودی بوده و با وجود افت و خیز‌های فراوان، از میانگین تولید ۳۰۰ تن در سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ به ۷۷۰ تن در ۱۰ سال اخیر رسیده است.

ریسک‌های مرتبط با شرکت

رکود بازار مسکن و ساخت‌وساز یکی از ریسک‌هایی است که متوجه شرکت معدنی دماوند بوده است؛ به‌خصوص اینکه محصول تراورتن در صنعت ساختمان کاربرد فراوانی دارد. در صورتی که بازار ساخت‌وساز و مسکن رونق یابد، فرصت‌های خوبی برای بازار فروش محصولات شرکت، به‌خصوص تراورتن پدید خواهد آمد. همچنین تغییر سیاست‌های ارزی و نوسان شدید نرخ ارز موجب می‌شود تا درآمد‌های شرکت معدنی دماوند تحت‌الشعاع قرار گیرد و نوسان داشته باشد؛ چرا که نرخ‌های جهانی و نرخ ارز به‌طور مستقیم بر نرخ فروش محصولات، به‌خصوص محصولاتی نظیر کنسانتره سرب اثرگذار خواهد بود. مشکلات زیست‌محیطی نیز از موانعی است که تولید و فروش و به تبع آن، صادرات محصولات شرکت را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. تحریم‌ها و فشار‌های بین‌المللی هم بر امر توسعه معادن و استفاده از ماشین‌آلات و خریداری آن‌ها اثرگذار است. از طرفی سیاست‌ها و دخالت‌های دولتی موجب می‌شود تا فرآیند صادرات و فروش محصولات با مشکلاتی مواجه شود.

صدور بخشنامه‌های متعدد در خصوص صادرات، یکی از ریسک‌هایی است که این صنعت و شرکت را با تهدید‌هایی همراه کرده است. یکی دیگر از ریسک‌های شرکت، مخاطراتی است که بر نرخ فروش شرکت اثر گذاشته و موجب می‌شود تا نرخ فروش شرکت بالاتر از حد انتظارات باشد. نوسانات قیمت‌های جهانی در LME و همچنین تورم می‌تواند نرخ فروش را تحت‌تاثیر قرار دهد. همچنین افزایش قابل‌توجه نرخ حامل‌های انرژی در سال‌جاری و احتمالا در سال آینده می‌تواند نرخ محصولات را با نوساناتی همراه کند.

با توجه به اینکه رقبای جدید در این صنعت، رو به رشد و مصرف سرب در صنایع مختلف به‌خصوص ساخت خودرو‌های هیبریدی رو به افزایش است، تعیین نرخ و کیفیت محصولات در رقابت‌پذیری شرکت در صنعت تاثیر زیادی دارد. قرار گرفتن معدن در ناحیه سردسیر انجام فعالیت‌های اکتشافی را در ۶ ماه دوم سال سخت‌تر کرده و این امر عدم‌قطعیت در انتقال محصولات برای تامین واحد تولیدی را در پی دارد. افزایش تحریم‌های بین‌المللی هم موجب می‌شود تا تجارت برخی از شرکت‌های محافظه کار خارجی با «کدما» سخت‌تر شود و ریسک نقدینگی و وصول مطالبات افزایش یابد.

تورم سالانه و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها نیز هزینه‌های سربار، انرژی و هزینه‌های عمومی و اداری شرکت را با رشد قابل‌توجهی همراه خواهد کرد. از طرفی، اعمال ۱۲ درصد تعرفه صادرات کنسانتره و سرب توسط ورازت صمت و افزایش نرخ مبنای محاسبه بهای ارزی به‌منظور محاسبه عوارض صادرات کالا از نیمه دوم سال ۹۸ شرکت را با ریسک افزایش هزینه و مالیات بر درآمد‌های صادرات مواجه کرده است.

معادن شرکت

شرکت معدنی دماوند در حال حاضر دارای دومعدن فعال در سطح کشور است که معدن اژدهاتو در استان زنجان و معدن سرب دونا در استان مازندران واقع است. در معدن اژدهاتو، دو محصول تراورتن و لاشه تراورتن تولید می‌شود. از معدن دونا نیز کنسانتره سرب تهیه می‌شود. معدن سرب دونا به مساحت ۴۰ کیلومترمربع در البرز مرکزی واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین معادن ایران است و در ارتفاع بیش از ۳ هزار متر از سطح دریا در شمال گسل تراستی کندوان قرار دارد. سنگ میزبان، کانساردولومیت‌های سازند الیکا با سن‌تریاس است. کانی سازی در دیگر معادن منطقه نیز به طور ضعیف انجام شده است. از سال ۱۳۹۸ مطالعات اکتشافی در دست انجام است و با اتمام عملیات اکتشافی می‌توان نسبت به تمدید پروانه بهره برداری اقدام کرد.

کارخانه سرب دونا در سال ۱۳۴۸ تاسیس شد. این کارخانه به دلیل فرسودگی و مستهلک‌بودن تجهیزات و ماشین‌آلات باعث هدررفت و خروج میزان قابل‌توجهی از مواد معدنی از خط تولید به سد باطله و کاهش میزان تولید سالانه می‌شود. عملیات اورهال و بازسازی در سال ۱۴۰۰ انجام شد که از اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ به بعد از راه اندازی خط فلوتاسیون چینی، عملیات بازسازی خط‌یک شروع و با خرید سلول‌های بزرگ طرح سالا جایگزین سلول‌های قدیمی خط رومانی شد.

معدن اژدهاتو هم در ۱۴ کیلومتری جنوب زنجان واقع شده است. استخراج از معدن اژدهاتو، مطابق روش استخراج سنگ‌های تزئینی با استفاده از دستگاه سیم برش و به صورت پلکانی انجام می‌شود. معادن تراورتن دارای سه‌جبهه کار استخراجی، شمالی، میانی و جنوبی است که در حال حاضر بخش میانی و شمالی آن فعال است و فعالیت در جبهه کار جنوبی به مطالعات اکتشافی بیشتر نیاز دارد.

روند تولید شرکت

روند تولید محصول تراورتن نیز حاکی از آن است که میزان تولید این محصول رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده، به طوری که تولید این محصول از ۱۵ هزار تن در سال ۱۳۹۷ به ۷۱ هزار تن در سال ۱۴۰۰ رسیده است. شرکت در ۹ ماه سال جاری، ۲۲ هزار و ۶۰۰ تن از این محصول را تولید و پیش‌بینی کرده است که حدود ۱۲ هزار تن تراورتن دیگر را به تولید برساند. با این حال، احتمالا میزان تولید تراورتن شرکت در سال ۱۴۰۱، به ۳۴ هزار و ۵۰۰ تن برسد. در سال آینده هم میزان تولید شرکت تغییر نخواهد کرد. میزان تولید لاشه تراورتن نیز در ۹ ماه ابتدایی سال، ۴۲ هزار تن بوده که تا پایان سال ۱۴۰۱ به ۵۳ هزار تن خواهد رسید.

میزان تولید کنسانتره، از ۷۵۰ تن در سال ۱۳۹۷ به هزار و ۱۰۰ تن در سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است. همچنین میزان تولید این محصول در سال ۱۴۰۰ به ۹۲۸ تن کاهش یافت. با وجود تولید ۴۶۴ تن از کنسانتره سرب در ۹ ماه سال‌جاری، شرکت پیش‌بینی کرده است که میزان تولید این محصول در سه‌ماه پایانی سال به ۱۵۰ تن برسد و مجموع تولید را تا پایان سال ۱۴۰۱ به سطح ۶۱۴ تن برساند که نسبت به سال ۱۴۰۰ بازهم روند تولید کاهشی خواهد شد. با وجود اینکه شرکت ادعا کرده است روند تولید کنسانتره سرب در سال آینده بهبود یافته و کمی رشد خواهد کرد، تولید این محصول برای سال آینده ثابت در نظر گرفته شده است. همچنین با انتشار گزارش ۱۰ ماهه، میزان تولید کنسانتره شرکت به ۵۰۶ تن رسیده که ۷۶ درصد از بودجه سالانه شرکت را پوشش داده است.

نرخ کنسانتره سرب

یکی از عواملی که بر نرخ فروش محصولات اثر‌گذار است، نرخ جهانی سرب است و با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد جهانی، به نظر نمی‌رسد، نرخ این محصولات در سال آینده با افزایش چندانی همراه باشد. افزایش نرخ ریالی محصولات نیز با توجه به تغییرات نرخ دلار تعیین شده و می‌تواند اثر رکود بازار‌های جهانی را تا حدودی خنثی کند. اما هزینه‌های شرکت مانع خواهد شد که سود‌سازی با رشد خوبی همراه شود. نرخ کنسانتره سرب براساس نرخ جهانی هزار و ۶۰۰ دلار به ازای هر تن مفروض شده است و پیش‌بینی می‌شود در سال آینده نیز به‌طور میانگین نرخ این محصول کاهش قابل‌توجهی نیابد. نرخ دلار نیز برای سال آینده، ۳۵ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

در صورتی که مفروضات فوق تحقق یابد، میزان درآمد عملیاتی شرکت در سال آینده به ۵۴ میلیارد تومان خواهد رسید. اگر میانگین نرخ دلار در سال آینده زیر ۳۲ تومان تثبیت شود، میزان درآمد شرکت به زیر ۵۰ میلیارد تومان خواهد رسید. همچنین با افزایش نرخ دلار به بالای سطح ۳۵‌هزار تومان و تثبیت در نرخ ۳۸‌هزار تومان، درآمد شرکت نیز به بالای ۶۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. همچنین مجموع درآمد عملیاتی شرکت در ۱۰ ماهه سال، نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با تغییر چندانی همراه نبوده است. شرکت طی این ۱۰ ماه توانسته است، ۸۶ درصد از بودجه سالانه خود را به لحاظ درآمدی محقق کند. در صورتی که نرخ دلار سال آینده ثبات نسبی خود را حفظ کند و افزایش چندانی نیابد، میزان رشد درآمدی شرکت نیز قابل‌توجه نخواهد بود.

بهای تمام‌شده

ساختار بهای تمام شده نشان می‌دهد که عمده هزینه‌های شرکت را سربار تولید تشکیل داده و مواد اولیه سهم اندکی در بهای تمام‌شده دارد. مهم‌ترین ماده اولیه شرکت امیل اگزانتات است. شرکت ادعا کرده است، در صورت افزایش عیار مواد معدنی استخراج‌شده، نرخ مواد اولیه به‌خصوص مواد شیمیایی نیز کاهش خواهد یافت. اما در حال حاضر این سناریو مطرح نبوده و پیش‌بینی می‌شود نرخ مواد اولیه به طور متوسط ۴۰ درصد افزایش یابد.

سود هر سهم

با تحقق مفروضاتی که به آن‌ها اشاره شد، سود هر سهم شرکت در سال آینده ۷۵ ریال خواهد شد. در صورتی که نرخ دلار در سال آینده به طور متوسط بالای ۳۵ هزار تومان تثبیت شود، سود هر سهم نیز از ۱۰۰ ریال عبور کرده و می‌تواند ارقام بالاتری را به خود ببیند. همچنین با فرض تحقق افزایش بیش از ۴۰ درصدی نرخ مواد اولیه با قیمت دلار ۳۵ هزار تومان، سود هر سهم نیز به مراتب با کاهش مواجه خواهد شد. حاشیه سود ناخالص شرکت که در چهارسال اخیر، روند کاهشی داشته، با تداوم شرایط ذکرشده در خصوص معادن، حاشیه سود ناخالص نیز به روش نزولی خود ادامه خواهد داد. به طوری که پیش‌بینی می‌شود، حاشیه سود ناخالص شرکت تا پایان سال ۱۴۰۱ به ۳۳‌درصد برسد و در سال ۱۴۰۲، عدد ۲۸ درصد را به ثبت برساند.

منبع: دنیای اقتصاد