خرید و فروش دلار با نرخ شفاف در ۷ روز هفته/ برنامه بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز چیست؟

به گزارش می‌متالز، بازار ارز در هفته‌های اخیر با اقدامات موثر بازارساز در راستای تامین ارزی حواله و اسکناس، از ثبات نسبی قابل قبولی برخوردار شده است. این در شرایطی است که فرزین در اولین اقدام خود در بانک مرکزی، میانگین نرخ حواله دلار در سامانه نیما برای واردات کالا‌های اساسی و تولیدی را ۲۸۵۰۰ تومان اعلام کرد و در بخش اسکناس نیز با افزایش سقف عرضه ارز تا ۵ هزار یورو در صرافی‌های مجاز و شعب منتخب ارزی بانک ها، نشان داد دست بازارساز برای مدیریت نرخ ارز در بازار آزاد باز است و سمت عرضه بیش از تقاضا خواهد بود.

رکورد عرضه دلار ۲۸۵۰۰ تومانی در سامانه نیما

سیاست گذاری جدید بانک مرکزی در بخش ارزی باعث شد تا نیاز ارزی متقاضیان واردات کالا‌های اساسی، تولیدی و ضروری به شکل مطلوبی با نرخ میانگین ۲۸۵۰۰ تومان به ازای هر دلار تامین شود. به گونه‌ای که فرزین رئیس کل بانک مرکزی نیز شب گذشته در گفتگویی اظهار داشت: «در ۴۰ روز گذشته که مسئولیت بانک مرکزی را برعهده گرفتم حدود ۶.۵ میلیارد دلار در سامانه نیما ارز با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه شد و البته برای کالا‌های اساسی با دو درصد زیر این نرخ یعنی ۲۷ هزار و ۹۰۰ تومان تامین شد.»

بنابراین همان طور که ملاحظه می‌شود، بیش از ۶ میلیارد دلار ۲۸۵۰۰ تومانی برای تامین نیاز ارزی کالا‌های اساسی عرضه شده است. این اقدام بانک مرکزی باعث شده تا چشم انداز قیمت بسیاری از کالا‌ها از جمله کالا‌های اساسی، از ثبات نسبی همراه باشد و برای مردم دغدغه‌ای از بابت افزایش قیمت کالا‌های اساسی در ماه‌های آتی وجود نداشته باشد.

تقویت عرضه اسکناس ارز حتی در روز‌های تعطیل

فرزین رئیس کل بانک مرکزی در نخستین روز‌های سکانداری بانک مرکزی با اعلام حذف دلار توافقی از برچیده شدن رانت به وجود آمده خبر داد و تاکید کرد: از این به بعد متقاضیان دریافت ارز می‌توانند از تمامی صرافی‌ها بدون انجام ثبت نام، ارز خود را به نرخ تابلوی صرافی‌ها و بدون صف، دریافت کنند.

این خبر رئیس کل بانک مرکزی نشان از برنامه ریزی بازارساز برای ورود به بازار آزاد و نرخ سازی بانک مرکزی در این بازار داشت. این در حالی است که در ماه‌های اخیر یک فضای روانی منفی شکل گرفته است تا نشان دهد نرخ دلار بدون توقف، برای صعود به کانال‌های بالاتر آماده می‌شود، اما در یک ماهه اخیر و با ورود بانک مرکزی به بازار آزاد و برچیده شدن رانت دلار توافقی، این خیال بافی نیز رنگ باخت و خبری از جهش ارزی نبود.

در این میان، بانک مرکزی مجوز افزایش عرضه ارز تا سقف پنج هزار یورو را صادر کرد تا متقاضیان دریافت ارز بتوانند پس از احراز هویت، تا سقف ۵ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارز‌ها را در سرفصل «تامین نیاز‌های ضروری» خریداری کنند. بانک مرکزی چند روز بعد نیز اعلام کرد: از روز شنبه هشتم بهمن ماه، علاوه بر صرافی‌های مجاز، شعب منتخب بانک‌های ملی، ملت، تجارت، سپه و صادرات نیز نسبت به فروش ارز در سرفصل تامین نیاز‌های ضروری در سقف معادل ۵ هزار یورو اقدام خواهند کرد.

توجه ویژه بانک مرکزی به عرضه ارز در شعب بانکی و صرافی‌ها به گونه‌ای است که در روز‌های تعطیل نیز این روند در جریان است. به گونه‌ای که به گفته رئیس کل بانک مرکزی "شعب بانکی و صرافی‌های منتخب در تمام روز‌های هفته حتی در ایام تعطیل باز و فعال هستند و مردم می‌توانند از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ برای خرید ارز مراجعه کنند. " بنابراین دست بازارساز برای تقویت و افزایش عرضه ارز، بیش از پیش است.

چگونه از نرخ‌های واقعی ارز مطلع شویم؟

یکی از مسائلی که همواره در فضای ارزی وجود داشته، نرخ‌های غیرواقعی با هدف نوسان گیری در فضای مجازی بوده است، حال با اقدامات بانک مرکزی امکان اطلاع از نرخ‌های واقعی در شبکه صرافی‌های مجاز و شعب منتخب ارزی فراهم شده است و متقاضیان ارزی می‌توانند با مراجعه به سامانه ice.ir به صورت لحظه‌ای و در همه زمان ها، نرخ واقعی اسکناس دلار و یورو را مشاهده کنند.

این رویکرد بانک مرکزی با هدف شفافیت نرخ ارز در حالی است که به گفته رئیس کل بانک مرکزی "یک جریان قیمت ساز تلاش می‌کند تا قیمت‌های بالایی در بازار ارز ایجاد کند و با قیمت‌های بالا موجب زیان مردم شود... " بنابراین در این فضا، اعلام نرخ واقعی ارز در دسترس مردم، اقدامی مهم از سوی بانک مرکزی است تا مردم از نرخ‌های واقعی خبردار شوند و در دام سودجویان و دلالان گرفتار نشوند.

راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلا

از دیگر برنامه‌های بانک مرکزی در جهت مدیریت بازار ارز، راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلاست. مرکزی که راه اندازی آن در جلسه اخیر شورای پول و اعتبار تصویب شده و طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی تا پایان هفته آینده افتتاح خواهد شد. در گام نخست همه ارز‌های خدماتی مورد نیاز مردم مانند ارز دانشجویی، گردشگری، درمانی، حمل و نقل و ... در این مرکز عرضه خواهد شد و طبق گفته فرزین، ربع سکه نیز که پیش از این در بورس کالا عرضه می‌شد در این مرکز عرضه خواهد شد. رئیس کل بانک مرکزی تاکید دارد: راه‌اندازی این مرکز چندین گام دارد و در مراحل بعدی ابزار‌های مشتقه ارزی و عملیات سوآپ را راه‌اندازی می‌کنیم و این مرکز را به یک مرکز بزرگ برای معاملات ارزی در منطقه تبدیل خواهیم کرد.

نرخ ارز کاهشی خواهد شد

همان طور که بیان شد بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار ارزی در بیش از چهل روز اخیر، برنامه ریزی کرده است تا در کنار دیپلماسی اقتصادی و ارزی قوی در منطقه و سایر کشور‌ها نظیر چین؛ اولا بازار حواله ارزی یا همان سامانه نیما را به یک ثبات نسبی با محوریت دلار به نرخ ۲۸۵۰۰ تومانی برساند و در ادامه با ورود به بازار آزاد ارز و نرخ سازی در این بازار، روند عرضه ارز را با افزایش قابل توجه در شبکه صرافی‌ها و شعب بانکی همراه کند تا متقاضیان بدون دغدغه و با اطلاع به صورت لحظه‌ای از نرخ‌های واقعی در سامانه ice.ir بتوانند تنها با ارائه مدارک مورد نیاز همچون کارت ملی و کارت بانکی، نیاز ارزی خود را تا سقف ۵ هزار یورو تامین کنند.

دوما برنامه ریزی بانک مرکزی برای راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلا باعث شده تا فضای انتظاری در بازار آزاد با محدودیت بیشتری نسبت به هفته‌های اخیر مواجه شود و پیش بینی می‌شود با آغاز به کار این مرکز و توسعه آن در آینده نزدیک، نرخ ارز با تعدیل همراه شود و از همه مهم‌تر پیش بینی پذیری منطقی از نرخ ارز پیش روی فعالان اقتصادی ترسیم شود. رویکردی مهم که به گفته کارشناسان اقتصادی به برچیده شدن فضای دلالی در بازار سیاه ارز و شکل گیری شفافیت ارزی در نرخ گذاری و معاملات ارزی منجر خواهد شد. این در حالی است که باید یادآور شد در مدت اخیر، فاصله نرخ ارز در صرافی‌ها با بازار آزاد، کاهش قابل توجهی داشته و در نتیجه، جذابیت خرید و فروش ارز در بازار آزاد بر خلاف ماه‌های گذشته، از بین رفته است و تنها متقاضیان واقعی به خرید ارز از شبکه صرافی‌ها و شعب ارزی بانک‌ها اقدام می‌کنند و خبری از دادوستد با نرخ‌های عجیب در مکان‌هایی همچون سبزه میدان نیست.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)