پوند دیجیتال؛ پیشگامی بریتانیا در صنعت رمز پول ملی در جهان

به گزارش می‌متالز، پنجم فوریه ۲۰۲۳، وزارت خزانه‌داری و بانک مرکزی بریتانیا در نشست خبری ابتدای سال میلادی خود اعلام کردند که در مراحل پایانی انتشار عمومی ارز دیجیتال بانک مرکزی بریتانیا (CBDC) موسوم به "پوند دیجیتال" قرار دارند. با این وجود، شک و تردید‌های قابل توجهی در جلسات اخیر پارلمان انگلیس در ارتباط با انتشار پوند دیجیتال ابراز شده است؛ بطوریکه که هنوز هم انتشار این رمز ارز دیجیتال بانک مرکزی، مخالفان بیشماری در بین سیاستمداران واقتصادانان انگلیسی دارد. ادله اصلی مخالفان انتشار پوند دیجیتال، کاهش قدرت پوند فیزیکی به سبب فراگیری مبادلات با پوند دیجیتال در بلند مدت در عرصه بین الملل خواهد بود.

به همین دلیل، بانک مرکزی و وزارت خزانه داری بریتانیا تصمیم گرفته است که با انتشار آزمایشی پوند دیجیتال، برای یک دوره چهار ماهه، بازخورد‌ها و واکنش‌های عمومی مردم و همچنین کسب و کار‌های بریتانیایی را در استفاده از این رمزپول مورد بررسی قرار دهد. به گفته مقامات بریتانیایی، تا قبل از پایان فوریه ۲۰۲۳، نسخه اولیه پوند دیجیتال در اختیار کسب وکار‌ها و مصرف‌کنندگان بریتانیایی قرار خواهد گرفت.

به همین مناسبت، در این مقاله، به بررسی مباحث پیرامون پوند دیجیتال نظیر ماهیت این رمزپول ملی، اهداف انتشار، انگیزه دولت بریتانیا از صدور ارز دیجیتال بانک مرکزی، مباحث امنیتی و حفظ حریم شخصی در این بستر و چگونگی کارکرد این رمز پول خواهیم پرداخت.

ماهیت پوند دیجیتال

پوند دیجیتال به عنوان پول دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) با نام‌هایی مانند "استرلینگ دیجیتال" یا حتی "Britcoin" نیز شناخته می‌شود.

پوند دیجیتال یک دارایی رمزنگاری به شیوه مرسومی که توسط شرکت‌های خصوصی مبتنی بر ضوابط و قوانین متعارف بازار ارز‌های دیجیتال منتشر می‌شود، نخواهد بود؛ بلکه امتیاز و مسئولیت انتشار این رمز ارز ملی فقط متعلق به بانک انگلستان خواهد بود و توسط دولت بریتانیا از لحاظ بستر مبادلاتی و امنیت سایبری حمایت می‌شود.

عموم مردم در بریتانیا و سایر نقاط جهان می‌توانند از این ارز ملی بریتانیا جهت پرداخت آنلاین یا حضوری هزینه کالا‌ها و خدمات استفاده کنند و خانوار‌ها و مشاغل می‌توانند پوند دیجیتال را در یک کیف پول دیجیتالی قابل دسترسی از طریق تلفن‌های هوشمند یا کارت اعتباری فیزیکی نگهداری کنند.

پوند دیجیتال بر حسب استرلینگ تعیین می‌شود و ارزش آن مانند اسکناس پوند، ثابت خواهد بود یعنی برخلاف ارزش دارایی‌های رمزنگاری شده‌ی مرسوم مانند بیت کوین که می‌تواند بسیار متغیر بوده و در طول زمان کاهش یا افزایش یابد و طبیعتا به عنوان وسیله ذخیره ارزش و ابزار مبادلاتی چندان مفید نیستند، با این حال، پوند دیجیتال در طول زمان ارزش ثابتی خواهد داشت و ۱۰ واحد پوند دیجیتال همیشه ارزشی برابر با یک اسکناس ۱۰ پوندی دارد.

وزیر خزانه داری بریتانیا اعلام کرد در صورت تائید نهایی انتشار پوند دیجیتال، این رمز پول ملی می‌تواند جایگزینی برای سپرده‌های بانکی و مکمل پول نقد در پرداخت‌ها، ابزار انتقال اعتبار و ذخیره ارزش باشد.

هدف از انتشار پوند دیجیتال چیست؟

بانک مرکزی بریتانیا، پروژه پوند دیجیتال مورد انتظار خود را در مرحله نهایی جهت انتشار قرار داده است تا پتانسیل ایجاد یک سیستم پرداخت فراگیر مدرن و شکل جدیدی از پول را در هزاره جدید فراهم کند.

مقامات خزانه داری بریتانیا اعلام کردند: پوند دیجیتال که تا نیمه دوم این دهه میلادی، وارد مرحله رسمی انتشار و استفاده می‌گردد، به جلوگیری از تکه تکه شدن سیستم نقدی الکترونیکی تحت سلطه غول‌های فناوری یا بانکی کمک کند، ادامه می‌دهد.

وزارت دارایی بریتانیا اعلام کرد که یکی از اهداف مهم انتشار این رمزپول ملی، مقابله با چالش‌های ناشی از مبادلات ارز‌های خصوصی رمزنگاری شده نظیر بیت کوین است.

پشت پرده انگیزه‌های بریتانیا از انتشار پوند دیجیتال چیست؟

با نظر به اینکه بریتانیا دارای زیرساخت‌های قدرتمندی در نظام‌های پرداخت و مبادلات است که افراد را قادر می‌سازد تا نقل و انتقالات بستر مالی و بانکی خود را در بهینه‌ترین حالت ممکن انجام دهند، نیاز به پوند دیجیتال کمتر آشکار می‌شود. اما اندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلستان، از انگیزه‌های اصلی مقامات مالی این کشور در ارتباط با انتشار Britcoin پرده برمی‌دارد:

اندرو بیلی در نشست مشترک ماه فوریه بانک مرکزی انگلستان و خزانه دارایی بریتانیا در این باره می‌گوید:

با دیجیتالی شدن جهان امروز، نیاز به روش‌های نوین پرداخت، مبادله و ذخیره ارزش بیش از پیش احساس خواهد شد. همین امر موجب می‌شود که وضعیت پوند دیجیتال در آینده رو به رشد باشد. پوند دیجیتال، رویکرد جدیدی برای پرداخت، کمک به کسب‌وکارها، حفظ اعتماد عمومی به پول و محافظت بهتر در مقابل بی ثبات‌های مالی ارائه می‌کند. با این حال، پیامد‌هایی در سطح داخلی و بین المللی در قبال انتشار پوند دیجیتال وجود دارد که بررسی‌های فنی، محیطی و جانبی بیشتری را طلب می‌کند تا بتوانیم بر مبنای تحقیقات عمیقی تری، در مورد انتشار این رمز پول ملی تصمیم گیری کنیم. اکنون در فوریه ۲۰۲۳، پوند دیجیتال به مرحله "اجماع فنی و زیرساخت" خواهد رفت که این مرحله متمرکز بر تبیین فناوری‌ها و الزامات سیاستی دیجیتال خواهد بود. این مرحله تضمین می‌کند که اگر تصمیم نهایی برای برای ساخت آن گرفته شود، توسعه آن می‌تواند تسریع شود.

با این حال می‌دانیم که با افزایش دیجیتالی شدن اقتصاد مدرن، استفاده از پول نقد به تدریج کاهش خواهد یافت و مردم کمتری وجود خواهند داشت که بخواهند در مبادلات خود، سکه و اسکناس بپردازند؛ بنابراین انتشار پوند دیجیتال نه تنها دسترسی خصوصی بهتری را امکان پذیر می‌کند، بلکه از قابلیت همکاری بین بستر کیف پول‌ها و صرافی‌های آنلاین ارائه دهنده رمز ارز‌های رایج و نظام‌های پرداخت فراگیر بانکی پشتیبانی می‌کند.

جرمی هانت، وزیر خزانه داری آمریکا نیز در این باره اعلام کرد:

پوند دیجیتال تحت حمایت بانک مرکزی انگلستان، می‌تواند روش جدیدی برای پرداخت‌های قابل اعتماد با گستردگی بالا در دسترسی و سهولت عملیات‌ها باشد.

آیا پوند دیجیتال در بانک‌های انگلیس ارائه می‌شود؟

خیر. بکارگیری پوند دیجیتال به شکل سنتی استفاده از پول نخواهد بود؛ بنابراین افراد و کسب و کار‌ها نمی‌توانند در بانک‌های انگلستان حساب افتتاح کنند. راه دسترسی به Britcoin از طریق یک کیف پول دیجیتالی است که توسط شرکت‌های خصوصی تحت نظارت بانک مرکزی انگلستان ارائه می‌شود.

آیا مراودات مالی با پوند دیجیتال قابل ردیابی است؟

کلیه مراودات مالی با پوند دیجیتال توسط هیات عالی امنیتی- نظارتی مستقر در سازمان‌ها و شرکت‌های خصوصی ارائه دهنده کیف پول دیجیتال که تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی انگلیس هستند، در جهت جلوگیری از تامین مالی تروریسم و انتقال وجوه مشکوک، به شکل محدودی که ناقض مقررات حفظ حریم خصوصی نباشد، ردیابی می‌شود. اما بانک مرکزی انگلیس و دولت بریتانیا، به پنل کاربری و گردش حساب و انتقالات افراد و کسب و کارها، دسترسی مستقیم نخواهند داشت.

در واقع افراد و کسب و کار‌ها از طریق یک کیف پول مجازی، پوند دیجیتال را دریافت می‌کنند که می‌بایست برخی از اطلاعات شخصی خود را با شرکت ارائه دهنده کیف پول به اشتراک بگذارند. این شرکت‌ها که تحت نظارت بانک مرکزی انگلیس هستند، برای جلوگیری از جرایم مالی یا کلاهبرداری سایبری، شناسه‌ای منحصر به فرد برای کاربر تعریف می‌کنند تا بتواند جرم انگاری‌های مالی را با رعایت و الزام به تمکین نسبت به مقررات حفظ حریم خصوصی داده‌ها در بریتانیا، ردیابی کنند. طبق این مقررات، اطلاعات شخصی افراد و کسب و کار‌ها توسط شرکت ارائه دهنده کیف پول دیجیتال با بانک یا دولت بریتانیا به اشتراک گذاشته نمی‌شود.

آیا پوند دیجیتال امن خواهد بود؟

در طول جلسه پارلمان بریتانیا در ژانویه ۲۰۲۳، اندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلستان اظهار داشت که برای اینکه پوند دیجیتال مانند استیبل کوین‌های امروزی، قدرتمند و قابل اعتماد باشد، می‌بایست توسط پول سپرده شده در بانک مرکزی، به اصطلاح CBDC مصنوعی، پشتیبانی شود. در همین راستا، بانک انگلستان در حال انجام تحقیقات گسترده‌ای برای راه اندازی یک کیف پول متمرکز و توسعه یک API برای ارائه دهندگان خدمات پرداخت جهت اتصال به بستر فنی و پشتیبانی ارز دیجیتال بانک مرکزی انگلستان است.

با این وجود، اندرو بیلی اشاره می‌دارد زمانی پوند دیجیتال را به طور رسمی منتشر خواهیم کرد که از بالاترین استاندارد‌ها در برابر مواردی مانند حملات سایبری یا قطع برق، اطمینان حاصل کنیم.

آیا به سپرده پوند‌های دیجیتال، سود تعلق خواهد گرفت؟

شما هیچ بهره‌ای از پوند دیجیتال خود دریافت نمی‌کنید. پوند دیجیتال برای پرداخت هزینه‌های روزانه طراحی شده است و ابزاری مبادلاتی است نه ابزاری جهت کسب سود.

آیا پوند دیجبتال برای محیط زیست مضر خواهد بود؟

نه. پوند دیجیتال ارز سبز است و برای محیط زیست مضر نیست. زیرا روش استخراج آن متفاوت از رمز ارز‌های رایج مانند بیت کوین هست؛ لذا انتشار یک پوند دیجیتال در راستای تلاش‌های بانک مرکزی انگلیس در جهت کاهش ردپای کربن و دستیابی به اهداف زیست محیطی خواهد بود.

نحوه کارکرد یک پوند دیجیتال چگونه است؟

پوند دیجیتال بر مبنای مجموعه‌ای از اصول مرتبط با امنیت حریم خصوصی، عملکرد اجرایی، امنیت سایبری، انعطاف پذیری، توسعه پذیری و مصرف انرژی طراحی شده است:

مدل پلتفرم پوند دیجیتال

بانک مرکزی انگلیس یک زیرساخت عمومی در قالب یک "دفتر کل" و به عنوان پلتفرم فناوری سریع، انعطاف‌پذیر و امن با حداقل معضلات سیستمی ارائه می‌کند. شرکت‌های خصوصی تحت نظارت بانک مرکزی بریتانیا می‌توانند از این زیرساخت برای طراحی خدمات کاربرپسند و نوآورانه خود در حوزه پوند دیجیتال استفاده کرده و تمامی تعاملات مشتری را مدیریت کنند.

حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی

پوند دیجیتال و کاربران آن، مشمول استاندارد‌های دقیق حریم خصوصی و حفاظت از داده‌های مصوب پارلمان بریتانیا خواهد بود. البته همانند شرایط فعلی پرداخت‌های دیجیتال و مبادلات حساب‌های بانکی در بریتانیا، امکان ردیابی، شناسایی و تائید کاربران پوند دیجیتال با الزام تمکین نسبت به مقررات حفظ حریم شخصی برای جلوگیری از جرائم مالی ضروری است. چنین رویکردی در جهت ایمن سازی بستر مبادلاتی این رمزپول ملی طراحی شده است. در این فرآیند، نه دولت بریتانیا، نه وزارت خزانه داری و نه بانک مرکزی این کشور، مدیریت و نظارتی بر نحوه هزینه کرد پوند دیجیتال توسط کاربران ندارند.

تجربه کاربری پوند دیجیتال

کیف پول‌های دیجیتال که توسط شرکت‌های تحت نظارت بانک مرکزی بریتانیا ارائه می‌شوند، به افراد اجازه مدیریت حساب پوند دیجیتال را می‌دهند. این کیف پول‌ها عملکردی شبیه نمونه‌های امروزی در بازار‌های رمز ارز‌ها دارند و از زیرساخت‌های تجاری مشابهی بهره می‌برند. پرداخت از ظریق این کیف پول ها، سریع و بلافاصله تایید می‌شود. همچنین به گفته وزارت دارایی بریتانیا، در آینده امکان پرداخت‌های فرامرزی با پوند دیجیتال (که امروزه بستر‌های پرداخت‌های فرامرزی در انگلیس هزینه بر، زمان بر و غیرشفاف هستند) فراهم می‌گردد.

محدودیت نگهداری پوند دیجیتال

حداقل در مراحل مقدماتی انتشار پوند دیجیتال، محدودیت‌هایی در میزان دارایی افراد اعمال می‌شود. این امر موجب ایجاد تعادل فی ما بین نگهداری سرمایه در حساب بانکی یا به صورت پوند دیجیتال خواهد شد. زیرا پس از انتشار رسمی این رمز ارز ملی، احتمال خروج سریع و زیاد از سپرده‌های بانکی به پوند دیجیتال و ایجاد آشفتگی در نظام مالی بریتانیا وجود دارد. البته این محدودیت‌ها می‌توانند در آینده اصلاح شوند.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)