خیز عیدانه بنگاه‏‏‌های تولیدی

به گزارش می‌متالز، طبق استاندارد‌های دوره‌ای در بهمن ماه، فعالیت تولیدکنندگان در مقایسه با دی ماه افزایش داشته و تولید با سرعت بیشتری ادامه یافته، اما اعتماد به آینده به دلیل بی ثباتی شدید نرخ ارز و تورم قیمت تولید ضعیف است و تولیدکنندگان در تولید و زنجیره تامین دچار مشکل هستند.

از آنجا که شاخص قیمت تولیدکننده درجه‌ای از چسبندگی را نشان می‌دهد و این خطر را بروز می‌دهد که تورم اصلی می‌تواند برای مدت طولانی تری بالاتر بماند، شدت بی ثباتی قیمت‌ها باعث شده است تا بسیاری از عرضه کنندگان تمایلی به فروش کالا نداشته باشند و شرکت‌ها از موجودی قبلی خود استفاده کنند. از سوی دیگر این امر، برنامه ریزی برای آینده را به شدت دشوار کرده است. در بهمن‌ماه، شامخ صنعت در موجودی مواد اولیه ۹۹/ ۴۳واحد بوده که این رقم در کنار شاخص قیمت مواد اولیه که به ۸۱/ ۸۹واحد صعود کرده است، تورم شدید تولیدکننده در ماه‌های منتهی به سال جدید را نشان می‌دهد. همچنین شامخ صنعت در بخش قیمت محصولات تولیدشده در سال‌جاری، عدد ۹۸/ ۶۶ را نشان می‌دهد که نسبت به همین رقم در ماه پیش (۴۶/ ۶۲) افزایش داشته است. همه این فاکتور‌ها در کنار یکدیگر از احتمال قوی سرایت تورم تولیدکننده به مصرف‌کننده خبر می‌دهند. نکته قابل‌توجه دیگر در شامخ صنعتی این است که به‌جز سایر صنایع، هیچ‌یک از ۱۲رشته فعالیت صنعتی عددی کمتر از ۵۰ را به ثبت نرسانده اند.

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد

به گزارش بازوی پژوهشی اتاق ایران، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی‌نشده) برای کل اقتصاد ایران در بهمن ماه عدد ۳۵/ ۵۱واحد محاسبه شده و فعالیت شرکت‌ها برخلاف رکود شدید در دی ماه، طبق روال پایان سال در بهمن ماه رشد داشته است. در این ماه همه مولفه‌های اصلی به غیر از میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده سایر شاخص‌ها بیشتر از ۵۰واحد گزارش شده اند.

شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار در بهمن ماه، در مقایسه با رکود شدید دی ماه رشد داشته و به بیشترین میزان طی هشت‌ماه رسیده؛ اما شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان همچنان کاهشی بوده و با شیب کمتری در مقایسه با ماه قبل کاهش یافته است. البته این شاخص در بخش خدمات و کشاورزی همچنان با کاهش شدیدی روبه‌روست.

بررسی گزارش شامخ بهمن ماه نشان می‌دهد، در این ماه، شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش داشته و به بالاترین نرخ هشت‌ماهه خود از تیرماه رسیده و هم زمان شاخص قیمت فروش محصولات و خدمات ارائه‌شده نیز بالاترین رقم هفت‌ماهه خود از مرداد را ثبت کرده است. همچنین در آستانه بازار شب عید، شاخص میزان فروش کالا‌ها یا خدمات در بهمن ماه طبق روال سال‌های قبل از رکود هفت‌ماهه خارج شده و بیشترین رقم هشت‌ماهه خود را ثبت کرده است. شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی‌نشده) برای کل اقتصاد ایران در بهمن ماه عدد ۳۵/ ۵۱واحد محاسبه شده و فعالیت شرکت‌ها برخلاف رکود شدید در دی ماه، طبق روال پایان سال در بهمن ماه، رشد داشته است. در این ماه همه مولفه‌های اصلی به غیر از میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده، سایر شاخص‌ها بیشتر از ۵۰ گزارش شده اند. شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار در بهمن ماه ۴۵/ ۵۳واحد محاسبه شده و در مقایسه با رکود شدید دی ماه شاخص رشد داشته و به بیشترین رقم هشت‌ماهه خود رسیده است. فعالیت‌ها در بخش ساختمان با کاهش همراه بوده؛ اما در پایان سال به ویژه در بخش صنعت بهبود در فعالیت‌ها مشاهده شده است.

شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان در بهمن ماه ۶۰/ ۴۹واحد با شیب کمتری در مقایسه با ماه قبل کاهش یافته است. مشتریان در واکنش به صعود قیمت ارز در تصمیم‌گیری برای سفارش‌ها دچار سردرگمی هستند. این در حالی است که این شاخص در بخش خدمات و کشاورزی همچنان با کاهش شدیدی روبه‌روست.

شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده در بهمن ماه (۲۰/ ۴۲) طی ۲۷ماه اخیر از آذر ۹۹، غیر از فروردین ماه هرسال، دومین کمترین نرخ کاهش را داشته است. صعود شدید نرخ ارز باعث شده است همچنان فشار هزینه‌های نهاده‌های تولید بر کسب‌وکار‌ها به شدت افزایش یابد و متعاقبا شرکت‌ها در زنجیره تامین مواد موردنیاز با مشکل روبه‌رو باشند.

شاخص قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز در بهمن ۴۹/ ۸۶واحد با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش داشته و به بالاترین نرخ هشت‌ماهه خود از تیرماه رسیده است. این در حالی است که افزایش تورم فشار تولید طی ماه‌های اخیر بر افزایش سرعت شاخص قیمت فروش محصولات و خدمات ارائه‌شده تاثیر داشته و این شاخص با عدد ۸۴/ ۶۱ بالاترین رقم هفت‌ماهه خود از مرداد را ثبت کرده است. نرخ افزایش قیمت‌ها در هر سه بخش شدید بوده و بخش ساختمان بیشترین نرخ افزایش در قیمت فروش را ثبت کرده است.

شاخص موجودی محصول نهایی در انبار یا کار‌های معوق و ناتمام با ۹۳/ ۴۷واحد میزان فروش از فعالیت‌های کسب‌وکار‌ها همچنان کاهشی است. این شاخص در ۲۱ماه گذشته از تیر ۱۴۰۰ دومین کمترین مقدار خود را ثبت کرده است.

شاخص میزان صادرات کالا و خدمات با عدد ۵۴/ ۴۴واحد طی ۱۹ماه اخیر به جز فروردین ماه کمترین مقدار خود را ثبت کرده است. به عقیده فعالان اقتصادی، موانع ناشی از نحوه تعهد ارزی برای شرکت‌ها، با توجه به اینکه نیاز وارداتی مواد اولیه را از طریق ارز حاصل از صادرات تامین می‌کنند، باعث کاهش صادرات شده است.

شاخص میزان فروش کالا‌ها یا خدمات در بهمن ماه که عدد ۲۱/ ۵۷ را نشان می‌دهد، بعد از هفت‌ماه از رکود خارج شد و بیشترین نرخ هشت‌ماهه خود را ثبت کرد؛ اگرچه از یک سو بخشی از افزایش فروش به دلیل کاهش شدید فعالیت‌ها در ماه قبل بوده و از سوی دیگر به دلیل شرایط تورمی طی ماه‌های آینده نااطمینانی پیش‌بینی می‌شود.

شاخص انتظارات در مورد میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده نیز با رقم ۹۷/ ۵۵واحد کماکان پیش‌بینی خوش‌بینانه کسب‌وکار‌ها در ماه آینده را نشان می‌دهد. در بهمن ماه طبق روال هر سال اکثر شاخص‌ها با افزایش همراه بودند؛ اگرچه در این دوره به دلیل جهش شدید نرخ ارز و کمبود مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز، موجودی مواد اولیه و در نتیجه موجودی انبار با کاهش روبه‌رو شد. همچنین بی ثباتی شدید قیمتی و انتظارات تورمی طی ماه‌های آینده باعث سردرگمی، هم در سمت تقاضا و هم در طرف عرضه برای خرید و برنامه ریزی در آینده شده است.

شاخص مدیران خرید در بخش صنعت

براساس داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت (تعدیل فصلی‌نشده) در بهمن ماه عدد ۳۹/ ۵۷واحد به دست آمده و بیشترین میزان هشت‌ماه اخیر را ثبت کرده و حاکی از بهبود در فعالیت‌های بخش صنعت برخلاف رکود شدیدی است که اکثر صنایع در ماه گذشته داشتند؛ هرچند به عقیده فعالان اقتصادی نرخ رشد شامخ مطابق با انتظارات پایان سال و مانند بهمن ماه هر سال نبوده است. در میان مولفه‌های اصلی بخش صنعت، به غیراز موجودی مواد اولیه که با کاهش شدید همراه بوده، سایر مولفه‌های اصلی نسبت به دی افزایش داشته اند. شاخص میزان تولید محصولات بخش صنعت در بهمن ماه ۷۳/ ۵۸واحد، نشان دهنده بهبود فعالیت‌های تولیدات صنعتی است و برخلاف ماه گذشته که یکی از شدیدترین رکود‌ها برای تولید ثبت شده بود، در این ماه تولید به بیشترین میزان طی هشت ماه اخیر رسیده است؛ اگرچه به اعتقاد فعالان اقتصادی میزان رشد تولید با توجه به پایان سال، کمتر از انتظار است.

شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان با ۱۴/ ۶۳واحد یکی از بیشترین مقادیر خود از اسفند ۹۷ (به غیراز اردیبهشت هر سال) را ثبت کرده است. از یک سو بهبود تقاضا در مقایسه با کاهش بسیار شدیدی که در ماه قبل داشته و از سوی دیگر انتظارات تورمی ناشی از جهش ارز برای طرف تقاضا در ماه‌های آینده باعث شده است تا اکثر شرکت‌ها با افزایش تقاضا روبه‌رو باشند.

شاخص میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی ۴۵/ ۵۳واحد با بهبود تولید با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش داشته و به بالاترین میزان پنج‌ماهه اخیر رسیده است.

شاخص موجودی مواد اولیه خریداری شده در بهمن ماه با عدد ۹۹/ ۴۳واحد برای هفتمین ماه متوالی کاهشی است. بی ثباتی و صعود شدید نرخ ارز باعث شده است تامین کنندگان مواد اولیه تمایلی به فروش نداشته باشند و تولیدکنندگان در زنجیره تامین مواد اولیه دچار مشکل شوند.

شاخص قیمت خرید مواد اولیه در بهمن ماه با ۸۱/ ۸۹واحد به شدیدترین نرخ افزایش ۹ماه اخیر از خردادماه رسیده است. جهش شدید نرخ ارز باعث شده است فشار تورم نهاده‌های تولید برای تولیدکنندگان به شدت افزایش یابد.

شاخص موجودی محصول نهایی در انبار در بهمن ماه به عدد ۷۹/ ۴۵واحد کاهش یافته و به کمترین میزان در ۱۱ماه اخیر رسیده است، در حالی که هزینه‌های تامین نهاده‌های تولید به شدت بالا رفته و غیرقابل پیش‌بینی است و از طرفی شدت افزایش سفارش‌ها بیشتر از تولید است؛ در نتیجه باعث شده است شرکت‌ها به میزان بیشتری از موجودی انبار برای تامین تقاضا استفاده کنند.

شاخص قیمت محصولات تولیدشده در بهمن ماه با رقم ۹۸/ ۶۶واحد با شیب زیادی افزایش داشته و به بیشترین رقم ۲۸ماه اخیر به جز فروردین ماه سال‌جاری رسیده است. رشد قیمت فروش حاکی از آن است که افزایش شدید قیمت نهاده‌های تولید و جهش نرخ ارز طی ماه‌های اخیر تاثیر تورمی خود را بر قیمت فروش شرکت‌ها گذاشته است؛ هرچند هنوز بسیاری از شرکت‌ها از موجودی‌های قبلی در انبار خود استفاده کرده اند.

شاخص میزان فروش محصولات در بهمن با عدد ۶۳/ ۵۸واحد بعد از رکود شدید در دی ماه بیشترین مقدار هشت‌ماهه خود را از تیرماه به ثبت رسانده است. به طورمعمول در بهمن ماه شرکت‌ها با افزایش در میزان فروش روبه‌رو هستند که البته به دلیل جهش نرخ ارز و انتظار افزایش قیمت‌ها در ماه‌های آتی، فروش با شدت بیشتری افزایش داشته است.

منبع: دنیای اقتصاد