درس‌های بازار سرمایه در سال ۱۴۰۱

به گزارش می‌متالز، این بازار در ابتدای سال ۱۴۰۱رشد قابل‌توجهی داشت که تا اوایل اردیبهشت ماه نیز ادامه پیدا کرد، اما بعد از آن شاهد رکود ۶ ماهه‌ای در این بازار بودیم. بازار سرمایه تا آبان ماه با افت مواجه بود، اما پس از این تداوم افت به دلیل اینکه به قیمت‌های ارزنده رسیده بود از اول آبان ماه مجددا رشد را تجربه کرد و شاهد اقبال سرمایه‌گذاران بودیم. این روند رو به رشد در این مدت تلاطم‌های زیادی نیز داشت، ولی همچنان ادامه دارد. اگر بخواهیم درس‌هایی را که بازار امسال به همراه داشت مرور کنیم می‌توانیم به این اصل مهم اشاره کنیم که بازار سهام یک بازار سرمایه‌گذاری برای سهامداری میان‌مدت و بلندمدت است. به گواه آمار در سال‌جاری از حدود ۸۰۰شرکت بورسی ۳۵۰ شرکت بازدهی حداقل ۵۰ درصدی داشتند که حدود دو برابر نرخ سود بانکی است و از سوی دیگر حدود ۵۰۰شرکت بورسی نیز بازدهی بیشتر از ۲۰‌درصد داشتند که به اندازه سود بانکی است. این موضوع نشان می‌دهد که چنانچه انتخاب مناسبی در انتخاب صنایع و سهام داشته باشید با سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌توانید حداقل به اندازه تورم بازدهی کسب کنید.

درس دیگری که بازار سرمایه به ما داد بحث مقاومت در برابر قوانین و مقررات و تصمیم‌گیری‌هایی است که سیاسیون از جمله دولت، مجلس و سایر ارگان‌ها در راستای قیمت‌گذاری دستوری داشتند. در سال‌جاری شاهد تلاش سرمایه‌گذاران، سازمان بورس و سایر نهاد‌های مالی بازار برای حفاظت از سرمایه و دارایی ۵۰ میلیون سرمایه‌گذار بودیم. البته هر چند در برخی از بخش‌ها موفقیت‌هایی حاصل شده، ولی این تلاش و مبارزه کماکان باید ادامه داشته باشد، چرا که بحث قیمت‌گذاری دستوری به صورت ریشه‌ای باید حذف شود و امیدواریم در سال ۱۴۰۲ این اتفاق رقم بخورد. درس دیگری که بازار سرمایه در سال‌جاری داشت بحث عملکرد ویژه برخی از مدیران کشور در بعضی از شرکت‌ها بود. برای مثال در شرکت ایران‌خودرو دیزل به عنوان یک شرکت سهامی عام با بیش از ۱۰۰ هزار سهامدار می‌بینیم که یک مدیر ایرانی توانست یک شرکت کاملا ورشکسته را با مدیریت در کلاس جهانی به یکی از سودده‌ترین و قوی‌ترین شرکت‌های خاورمیانه تبدیل کند.

در سال‌جاری شرکت‌های دیگری نیز بودند که مدیران آن‌ها عملکرد قابل‌توجهی داشتند و این نشان می‌دهد که در این کشور هم می‌شود شروع به ساختن کرد و به نقطه‌های ایده آل رسید البته اگر اراده‌ای برای بهبود اوضاع و اگر مدیری قوی پای کار باشد. اتفاق دیگری که در سال‌جاری افتاد و به نظرم باید ادامه داشته باشد بحث عرضه محصولات شرکت‌ها در بورس کالا، تقویت بورس کالا، کشف قیمت‌ها بر مبنای عرضه و تقاضا و حمایت جمعی برای اتفاق افتادن این موضوع بود تا در نهایت شرکت‌ها بتوانند محصولات خود را بدون اینکه رانتی توزیع شود، در فضایی آزاد عرضه کنند. سال ۱۴۰۱ عرضه محصولات در بورس‌کالا وضعیت خوبی داشت و امیدواریم در سال‌های آینده این موضوع پررنگ‌تر شود.

بحث طراحی ابزار‌های نوین مانند عرضه گواهی سپرده شمش طلا و اختیار معاملات مربوط به آن، بحث عرضه ربع‌سکه و همچنین فروش نفت و میعانات گازی در بورس انرژی نیز اتفاقات خوبی بود که در سال ۱۴۰۱ آغاز شد و خوش‌بین هستیم که این موضوع ادامه داشته باشد. این‌ها تجربیات خوبی بود که در این سال داشتیم، اما متاسفانه تجربیات تلخی نیز وجود دارد. یکی از این تجربیات بحث اعمال قیمت‌گذاری دستوری و تعیین قیمت پایه محصولات با نرخ دلار نیمایی ۲۸‌هزار و ۵۰۰ تومان است. این در حالی است که بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران اعتقادی به این نرخ‌گذاری ندارند، چرا که فاصله زیادی با نرخ آزاد داشته و باعث توزیع رانت می‌شود که خوشبختانه با پافشاری سرمایه‌گذاران و سهامداران شرکت‌ها این موضوع تا حدی مرتفع شده، اما همچنان در برخی از محصولات این فشار را از طرف سیاستگذاران شاهد هستیم. این‌ها بخشی از فراز و فرود بازار سرمایه در سال ۱۴۰۱ بود و امیدواریم سال ۱۴۰۲ نیز تجربیات مناسبی برای بازار سرمایه رقم بخورد، اتفاقات خوب ادامه یابد و سایه اتفاقات منفی نیز به مرور از بازار سرمایه برداشته شود.

کامل ابراهیمیان/ کارشناس بازار سرمایه

منبع: دنیای اقتصاد