آتی شمش طلا، ابزار کارآمد برای پوشش ریسک‌ِ نوسانات نرخ ارز

‌می‌متالز - قرارداد‌های آتی شمش طلا یکی از ابزار‌های کارآمد برای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز است. در یادداشت پیش‌رو سلمان یزدانی به بهانه راه‌اندازی قرارداد‌های آتی شمش طلا در بورس کالا که قرار است به زودی انجام میشود، سعی کرده از این زاویه به اهمیت و کارکرد قرارداد‌های آتی شمش طلا بپردازد.

به گزارش می‌متالز، بدون شک نوسانات قیمت ارز چه در زمان افزایش و چه در زمان کاهش شدید می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر فعالیت‌های اقتصادی داشته باشد. سال‌هاست که بازار‌های مشتقه و به خصوص قرارداد‌های آتی (فیوچرز) روی کالاها، ابزاری شگرف و پرطرفدار برای محافظت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان دربرابر نوسانات غیر قابل پیش بینی بوده و هست.

در ایران نیز در سال‌های اخیر به همت بورس کالا، انواع قرارداد‌های مشتقه روی دارایی‌های پایه مختلف (زعفران، زیره، پسته، کاتد مس، نقره، سکه و صندوق طلا) ارائه شده است و افزایش چشمگیر حجم و ارزش معاملات در چند سال اخیر گواه موفقیت این فعالیت‌ها بوده است.

گرچه در برخی موارد به دلیل ساختار خاص و عدم شناخت اکثریت معامله گران از چرخه‌های قیمتی برخی از دارایی‌های پایه کشاورزی، استقبال خوبی از قرارداد‌های آتی آن‌ها حاصل نشد، اما تجربه موفق آتی سکه در سال‌های قبل و آتی صندوق طلا در یکسال گذشته نشان داد که همچنان نبض طلا در بازار‌های مالی تندتر و جذاب‌تر می‌زند.

در این میان نقطه عطف و درخشان فعالیت‌های بورس کالا در این بخش را می‌توان راه اندازی معاملات گواهی سپرده شمش طلا دانست. مزیت شمش طلا نسبت به سکه، وابستگی مستقیم به طلای جهانی و دلار داخلی و در نتیجه در امان بودن از حباب و سفته‌بازی‌های بی پشتوانه است.

همچنین تقریباً تمامی خانواده‌های ایرانی با طلا و به خصوص طلای آبشده به عنوان دارایی امن و سپر ضد تورمی آشنا هستند، به همین دلیل این ابزار می‌تواند به زودی جای خود را در سبد دارایی‌های مالی اشخاص و (در صورت اجازه به اشخاص حقوقی) در پرتفو‌های بورسی به عنوان یکی از دارایی‌های مهم نقش آفرینی کند.

همچنین در ادامه سلسله فعالیت‌های جذاب بورس کالا، اتفاق جدیدی که درحال رخ دادن است، تولد قرارداد‌های آتی مبتنی بر گواهی سپرده‌های شمش طلا است.

به زبان ساده، از بیستم فروردین ماه فعالان بازار‌های مالی می‌توانند با کمک این قرارداد‌ها براساس دیدگاه خود نسبت به نوسانات طلا در بازار‌های جهانی یا نوسانات دلار داخلی و با اهرم چند برابری معامله کنند.

این یعنی در زمان افزایش قیمت‌ها با مبلغ بسیار کمتری نسبت به بازار فیزیکی یا گواهی سپرده، خود را با این افزایش همگام کنند و در صورت ریزش قیمت‌ها به جای زیان از این کاهش یا به جای فروش دارایی، ریسک کاهشِ قیمت طلا را با فروش فزاینده بیمه کنند و درصورتی احساس می‌کنند بازار قیمت گذاری اشتباه یا هیجانی دارد از فرصت‌های آربیتراژی بهره ببرند که این مورد آخر تضمین می‌کند قرارداد‌های آتی نتوانند تأثیر غیرمنطقی بر بازار فیزیکی داشته باشند.

بی شک با گشایش و رونق قرارداد‌های آتی شمش، وجود سررسید‌های مناسب، فعالیت بازارگردان‌ها در قرارداد‌های آپشن مبتنی بر قرارداد‌های آتی (که به زودی بازگشایی خواهد شد) و فعال سازی امکان پیاده سازی استراتژی‌ها، شاهد حضور علاقه‌مندان بازار‌های مالی، فعالان اقتصادی، شرکت‌ها و همچنین آشتی مجدد فعالان صنف طلا با این بازار و به تبع آن رسیدن به رویای در دسترس انتقال معاملات غیررسمی و غیرشفاف کاغذی به بستر شفاف بورس خواهیم بود.

اتفاقی که در صورت رخ دادن می‌تواند دست دولت را برای سیاست گذاری منطقی در بازار ارز در نوسانات شدید باز بگذارد و به فعالان اقتصادی اجازه دهد با خیالی آسوده و بدون ترس از هیجانات غیرمنطقی و سفته‌بازی‌های غیرشفاف به فعالیت مولد بپردازند.