اختلال در سمت عرضه اقتصاد عامل رشد تورم/ کنترل ناپذیری نرخ ارز یک عامل تورم

به گزارش می‌متالز، حسین درودیان، درباره تبیین موضوع مهار تورم اظهار داشت: در تحلیل تورم در ایران باید دو مدل تورم ایران را کامل از هم جدا کنیم. یکی تورمی که در سال‌های عادی رخ می‌دهد که زیر ۲۰ درصد است و ماندگاری داشته است. این تورم را می‌توان به مسائل ساختاری که منجر به کسری بودجه و رشد نقدینگی می‌شود، ارجاع دهیم.

وی با اشاره به نوع دوم تورم در کشور ادامه داد:، ولی تورمی که برای ما مساله جدی ایجاد می‌کند جهش‌های شدید تورم از سطح میانگین و متوسط است که تورم را به سطوح نزدیک ۴۰ درصد می‌رساند و بعضی سال‌ها که مسئله حاد‌تر می‌شود، به ۵۰ درصد هم نزدیک می‌شود.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در این دوره‌ها خاصیت مشترکی وجود دارد، تاکید کرد: اختلال‌های جدی سمت عرضه و از همه مهمتر تبدیل نرخ ارز به یک متغیر کنترل ناپذیر، خاصیت مشترک این دوره‌ها بوده است. نرخ ارز در کوتاه مدت مهمترین عاملی است که تورم را در اقتصاد ایران تعیین می‌کند.

درودیان تصریح کرد: اگر نرخ ارز کنترل پذیر نباشد و حدود آن قابل کنترل نباشد، یک انتظار تورمی و بیم و هراس تورمی در جامعه رخ می‌دهد که منجر به رفتار‌هایی مانند خرید دارایی به شکل ارز، طلا، خودرو و مسکن می‌شود که این خودش تبدیل به موجی از تورم کالا و خدمات می‌شود. این موضوع توضیح دهنده تورم‌های بالاتر از میانگین بلندمدت در کشور ماست.

وی ادامه داد: زمانی که این دو دوره را از هم جدا می‌کنیم، می‌بینیم تورم‌های اول بیشتر توجیه اقتصادی دارند و تورم دوم به نحوی توجیه سیاسی روانی دارند.

این استاد دانشگاه افزود: مشکل اساسی ما تورم‌های نوع دوم هستند. اگر به تورم‌های متوسط بلند مدت نگاه کنیم، مثلا تورم دو رقمی ملایمی در حد ۱۵ تا ۱۶ درصد است که در بسیاری از سال‌ها این تورم را داشته ایم. این که این تورم یک آسیب جدی به اقتصاد وارد می‌کند، به لحاظ علمی محل سوال و تردید است که آیا باید تلاش کنیم تا تورم‌های ۱۵-۱۶ درصد را به یک رقمی کاهش دهیم یا خیر که گمان نمی‌کنم لزومی داشته باشد.

درودیان تاکید کرد: مساله اصلی که با آن روبرو هستیم این است که چطور تورم‌های ۴۰-۵۰ درصد را به زیر ۲۰ درصد برسانیم که این اتفاق بزرگی است. این کار نیازمند گشایش‌های سمت عرضه است و به طور مشخص از همه مهم‌تر چشم انداز کنترل پذیر از نرخ ارز. یعنی هر اتفاقی که برای ما گشایش ارزی پیش بیاورد و چشم انداز نرخ ارز را کنترل پذیر کند، می‌تواند باعث شود که این تورم به زیر ۲۰ درصد کاهش یابد.

وی در پاسخ به اینکه فقط کنترل نرخ ارز می‌تواند این تورم را مهار کند، گفت: بله می‌تواند این اتفاق را رقم بزند. دقت کنید در همه سال‌ها رشد نقدینگی بالا و کسری بودجه زیاد داشته ایم. این‌ها اتفافات جدیدی نیستند که در اقتصاد ما رخ داده باشد. ولی همان کسری بودجه و رشد نقدینگی هیچ وقت زورش نمی‌رسیده که تورم‌ها را به بالای ۲۰ درصد برساند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: همیشه وقتی طرف عرضه سرحال بوده چشم انداز دارایی‌ها کنترل شده بوده است. نه این که بگوییم تورم نبوده. ولی مردم بیم این نداشته اند که قیمت ارز و مسکن در فاصله کوتاهی جهش پیدا کند. وقتی این بیم‌ها وجود نداشته باشد، تورم به زیر ۲۰ درصد هم نزول کرده است.

درودیان افزود: کاهش تورم به کمتر از ۲۰ درصد مستلزم اقدامات سنگین و اساسی در بخش پولی و بودجه ما است و البته هزینه‌های گزافی دارد و باعث می‌شود فکر کنیم که آیا اساسا می‌ارزد که در آن مسیر گام برداریم یا نمی‌ارزد. کما این که تلاش‌هایی در برخی دولت‌ها انجام شد، ولی هزینه‌های گزافی به کشور و اقتصاد ایران وارد کرد؛ لذا همچنان کاهش تورم از کانال‌هایی مانند رشد نقدینگی و کنترل کسری بودجه در اقتصاد ما در این برهه فعلا اولویت ندارد.

منبع: خبرگزاری فارس