توقف آزادراه شیراز-اصفهان پشت چراغ قرمز اعتبار و اختلاف نظر

به گزارش می‌متالز، احداث خط آهن و آزادراه بین اصفهان-شیراز، اولین گام برای حل مشکل ارتباط زمینی ایمن، سریع و امن و کم هزینه برای فارس بود، اقداماتی اگرچه ارزشمند، اما ناقص که نتوانسته منجر به ایجاد دسترسی‌های مناسب و اتصال کامل کریدور شمال-جنوب شود؛ علمیات اجرای خط ریلی در این مسیر از سال ۱۳۸۰ کلنگ خورد و سال ۱۳۸۸ با عجله افتتاح شد.

خط آهن اصفهان شیراز، که در آخرین سال‌های دولت دهم با عجله و در حالیکه هنوز بعضی از نقاط ریلی دارای ایمنی مناسب نبود و ایستگاه‌های مرتبط حتی در شیراز احداث نشده بود، به بهره‌برداری رسید؛ به نوعی منجر به اهتمام دولت‌های بعد برای تکمیل کار در سریع‌ترین زمان ممکن شد؛ هرچند هنوز و بعد از سال‌ها با وجودیکه قطار مسافران را از شیراز به تهران و مشهد می‌برد، اما در اصفهان توقفی ندارد! یعنی خط آهن شیراز-اصفهان، شیراز را به اصفهان متصل نکرده است؟!

از طرفی راه ریلی در شیراز به بن بست می‌رسد و همچنان تنها مسیر ارتباط بین شیراز با شهر‌های شمالی آنهم نه به شکل کامل و به میزان نیاز روز افزون است و برای سفر به نقاط جنوبی و شرقی و غربی کشور، باید خط عوض کرد!

اما عملیات اجرایی آزادراه شیراز–اصفهان به عنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های آزادراهی کشور، سال ۱۳۸۹ رسما شروع شد؛ پروژه‌ای حدود ۲۳۰ کیلومتری که به دلایلی نظیر تغییرات در طراحی مسیر و مجریان و تزریق نشدن به موقع اعتبارات و ... بسیار کند پیش رفت و تا امروز ۱۲ سال به طول انجامیده است.

این پروژه ابتدا با مشارکت وزارت راه و شهرسازی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح آغاز شد، اما در ادامه با درخواست وزارت راه و شهرسازی مبنی بر ورود شرکت عمران شهر جدید صدرا به این پروژه و موافقت کمیسیون امور زیربنایی دولت با این درخواست، شرکت عمران صدرا عملا به عنوان یکی از تامین کنندگان مالی وارد عرصه شد.

طراحی پروژه آزادراهی شیراز-اصفهان هم ابتدا ۶ قطعه را شامل می‌شد، اما در ادامه، به هفت و سپس هشت قطعه افزایش یافت و سرعت کار را کم و هزینه‌های اجرا را بیشتر کرد. قطعات ششگانه اولیه حدفاصل شهر ایزدخواست در نقطه صفر مرزی استان‌های فارس و اصفهان تا "تنگ خیاره" در نزدیکی شهر بیضاء طراحی شده بود.

اما داستان قطعه هفتم، اندیشیدن راهکاری برای تخلیه بدون ترافیک خودرو از آزادراه و همچنین هدایت ایمن و آسان خودرو‌ها به ورودی آن بود. قطعه‌ای که در محدوده شمالغرب شیراز به سمت بیضاء که بعد‌ها به شهرستان تبدیل شد، و به طول ۱۲.۵ کیلومتر، اجرایی شده است.

وعده‌های افتتاحی که به سرانجام نرسید

پیشینه وعده‌های مسوولان برای افتتاح فاز به فاز یا کامل آزادراه شیراز-اصفهان، به قبل از سال ۱۴۰۰ می‌رسد؛ وعده‌هایی که آخرین آن مربوط به چند ماه قبل بود و همه آن‌ها بی سرانجام ماند؟!

چهاردهم آبان سال گذشته مرحوم رستم قاسمی، وزیر فقید راه و شهرسازی در سفر به استان فارس اعلام کرده بود که قطعه ششم آزادراه شیراز-اصفهان تا پایان سال کامل می‌شود و قطعه هفتم هم در دست احداث است.

پیش از این نیز در ابتدای شهریور سال گذشته، محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس از اختصاص ۲۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار به این پروژه خبر داده و اعلام کرده بود که برای افتتاح این آزادراه تا قطعه ششم، در ایام‌الله دهه فجر تلاش خواهد شد؛ هرچند قول ۱۰۰ درصدی نداد.

ایمانیه آن روز با اشاره به وجود نگرانی جدی در خصوص مواجهه با ترافیک سنگین در ورودی شمالغرب شیراز بعد از افتتاح آزادراه شیراز اصفهان، نیز گفته بود: برای رفع این مشکل، چهارمحور دسترسی را در دستور کار قرار داده‌ایم و طی روز‌های آتی، با حضور معاون اقتصادی ریاست جمهوری، عملیات اجرایی گذرگاه گویم را آغاز خواهیم کرد.

استاندار فارس با بیان اینکه کار تملک مغازه‌ها در گویم تا حدودی انجام شده و تداوم دارد، گفت: علاوه بر زیرگذر گویم، از شمال آن یک معبر ۱۶ متری باز و برای اتصال جنوب گویم به بزرگراه حسینی الهاشمی نیز برنامه‌ای اجرایی خواهد شد اگرچه زمان بر است و جاده قره‌پیری نیز با قوت اجرایی خواهد شد.

در ایام دهه فجر سال گذشته بار دیگر استاندار فارس با اشاره به اینکه بهره‌برداری از قطعات ششگانه این پروژه، هزار میلیارد تومان اعتبار لازم دارد، میزان پیشرفت این ۶ فاز را ۹۵ درصد اعلام کرده بود.

ایمانیه، در آن زمان و روز‌های پس از آن، با تاکید براینکه امکان بهره‌برداری از این پروژه، در قطعات ششگانه و بعد از انجام اقدامات ایمنی لازم نظیر نصب علائم، برای نوروز ۱۴۰۲ وجود دارد، خواستار همراهی سطوح ملی و استانی برای تحقق این امر شد.

این تلاش بعد از اظهارنظر‌هایی از سوی مسوولان مختلف به ویژه نمایندگان مجلس، نه تنها به سرانجام نرسید بلکه زمان نهایی بهره‌برداری را در هاله‌ای از ابهام فرو برد.

سخنان اخیر ایمانیه در نخستین جلسه شورای اداری فارس، نشان از تامین نشدن اعتبارات لازم برای بهره‌برداری از قطعات ششگانه این پروژه داشت.

استاندار فارس در عین حال تاکید کرد که همه تلاشش را برای تسریع تامین اعتبار و نهایی کردن این پروژه در کوتاه‌ترین زمان ممکن خواهد کرد.

نظرات موافق و مخالف

نماینده مردم سپیدان و بیضاء یکی از مخالفان بوده که اواخر آذرماه سال گذشته و به دنبال طرح دیدگاه‌هایی در خصوص افتتاح نوروزی آزادراه شیراز-اصفهان، تعجیل را جایز ندانسته بود.

محسن علیزاده در آن زمان با اشاره به اینکه مسوولان ارشد فارس و نمایندگان این استان در مجلس، برای سرعت بخشیدن به عملیات اجرایی این آزادراه و تخصیص اعتبارات لازم، پیگیری‌های مستمری داشته‌اند، گفته بود: از آنجا که رویکرد افتتاح چنین پروژه‌هایی، خدمت رسانی همراه با آرامش و امنیت است، باید مطمئن شویم افتتاح این پروژه با حداقل مشکلات انجام خواهد شد.

او لزوم پیش‌بینی و تامین امکاناتی نظیر مجتمع‌های رفاهی و خدماتی، اورژانس بین راهی، نمازخانه و سایر نیاز‌های امنیتی و پلیسی، قبل از بهره برداری را مهم و لازم دانسته و تاکید کرده بود که اجازه بهره برداری با عجله آزادراه شیراز-اصفهان بدون تعیین وضعیت خروجی و رفع نیاز‌های ضروری مسافران در مسیر را نخواهیم داد.

پنجم اردیبهشت امسال، ابراهیم عزیزی نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی، مخالفت خود با تعجیل د نماینده شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که نباید پروژه آزادراه شیراز-اصفهان را قبل از کامل شدن تمام قطعات و عجولانه افتتاح کرد.

او در جلسه بررسی وضعیت آزادراه شیراز اصفهان که با حضور نماینده وزارت دفاع و مسوولان ارشد استان فارس برگزار شد، از مردم وام گرفته و تاکید کرد که مردم انتظار دارند هر پروژه‌ای به شکل کامل افتتاح شود.

عزیزی با بیان اینکه آزادراه شیراز-اصفهان یک پروژه ملی و استراتژیک است، اعلام کرده بود که وقتی قطعات ششم و هفتم هنوز کامل نیست، نباید به فکر افتتاح بود. این اقدام موجب یک چالش بزرگ برای شهروندان خواهد شد.

جعفر قادری دیگر نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس، اما در همان جلسه، نسبت به افتتاح فاز به فاز پروژه مذکور نظری موافق داشت و اعلام کرده بود که با اندک اهتمامی می‌توان این آزادراه را طی ۲ تا سه ماه آینده زیر بار ترافیک بُرد؟!

قادری هم با اشاره به انتظارات مردم از مسوولان در خصوص بهره‌برداری از قطعات آماده این پروژه، خاطرنشان کرده که تاخیر در بهره‌برداری منجر به مستهلک شدن سرمایه‌گذاری‌ها به دلیل طولانی شدن زمان ساخت، خواهد شد.

او ضمن بیان اینکه بهره برداری از جاده اصلی تنگ خیاره به لپویی و استفاده از مسیر موجود بیضا-شیراز، مشکل آماده نبودن قطعه هفتم را تا حدودی مرتفع می‌کند، به میزان ۶۵ درصدی پیشرفت فیزیکی قطعه هفتم اشاره و نسبت به طولانی شدن کار بهره‌برداری ابراز نگرانی کرده بود.

قادری با رد ضرورت همزمانی افتتاح قطعات ششگانه و قطعه هفتم، گفت: اگر این استدلال درست باشد، باید افتتاح آزادراه را به تکمیل قطعه شروع نشده ۸ موکول کرد که در اینصورت همزمان با افتتاح آزادراه باید برای بخش‌های مستهلک شده پروژه چاره‌ای اندیشید.

اما ایمانیه، استاندار فارس پنجشنبه ۷ اردیبهشت و در جدیدترین اظهارنظر خود پیرامون آزادراه شیراز-اصفهان و در جمع روابط‌عمومی‌های استان گفت: قرار بود آزاد راه شیراز - اصفهان تا قطعه ششم افتتاح و دو قطعه باقی مانده هم تامین اعتبار شود؛ اما به دلیل تامین نشدن اعتبارات، این پروژه در زمان اعلامی زیر بار ترافیک نرفت.

استاندار فارس با اشاره به برگزاری جلسه‌ای در خصوص این پروژه در روز‌های اخیر، گفت: یکی از نمایندگان نظرش این بود که تا پروژه تمام نشود زیر بار ترافیک نرود و نماینده‌ای دیگر نظری مخالف داشت، اما بنای مدیریت ارشد استان این بوده و هست که با مردم صادقانه سخن بگوییم؛ لذا اگر روابط عمومی دستگاه‌های مربوطه به زیبایی این مهم را انعکاس دهند نه تنها چالشی ایجاد نمی‌شود بلکه مردم هم مسائل را به درستی خواهند دانست.

اختلاف نظرات بر سر افتتاح پروژه‌ای ۱۲ ساله در حالی‌ست که بسیاری از شهروندان شیراز امیدوار بودند که مسئولان ملی به همان میزان که در کلام و به شکل شفاهی فارس و شیراز را از جنبه‌های علمی، گردشگری، اقتصادی و ... مهم و استراتژیک می‌دانند، در برداشتن گام‌های بلند برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌ها و عملیاتی کردن اقدامات اثرگذار در کوتاهترین زمان ممکن، همراه باشند.

بهره‌برداری از آزادراه شیراز-اصفهان، به معنای برداشته شدن نصف گامی برای خروج کامل این استان از بن‌بست است؛ باید امیدوار بود که در فاصله زمانی کوتاهی، شاهد تکمیل آزادراه و همچنین خط آهن شیراز-بوشهر نیز باشیم تا بتوان خروج فارس از بن‌بست ارتباطات زمینی را جشن گرفت.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)